E. I. Musaboyev, A. Q. Bayjanov Yuqumli kasalliklar epidemiologiya va parazitologiya Tibbiyot kollejlari uchun o ‘quv qo ‘llanma «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi»

Patogenezi va patologik anatomiyasi. Qo‘zg‘atuvchi organizmga hazm yo‘llari, zararlangan teri yoki shilliq pardalar orqali kirib, limfatik va qon tomirlari orqali butun organizm bo‘ylab va jigar, taloq, ilik va boshqa a’zolarga tarqaladi, u yerda ikkilamchi o‘choqlar paydo bo‘ladi. Ular uzoq vaqt saqlanib turadigan bakteremiya o‘choqlari hisoblanadi va organizmda allergik o‘zgarishlar rivoj- lanishiga sabab bo‘ladi. Natijada sinovial pardalar, bo‘g‘imlar xaltalarining shilliq qavatlari, fassiyalar, paylar, qo‘shiluvchi to‘qima hamda mayda qon tomirlari zararlanadi. Bularning hammasi bemor organizmida umumiy klinik va patomorfologik o‘zgarishlarni vujudga keltiradi.

Kasallikdan o‘lgan kishilar jigarini gistologik tekshirganda toksik o‘zgarishlar aniqlanadi. Taloq odatda kattalashgan bo‘lib, kasal- likning boshida proliferatsiya kuzatilsa, keyinchalik fibroz rivojlanadi.

Patomorfologik o‘zgarishlar boshqa a’zo va to‘qimalarda ham kuzatiladi, nerv sistemasi (meningoensefalitlar rivojlanishigacha), jinsiy sistema, ilik, tomir va qo‘shiluvchi to‘qimalar ko‘proq zararlanadi.