E. I. Musaboyev, A. Q. Bayjanov Yuqumli kasalliklar epidemiologiya va parazitologiya Tibbiyot kollejlari uchun o ‘quv qo ‘llanma «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi»

Davolash. Bemorni shifoxonaga yotqizish shart. Bemor choy- shablari va kiyimlarini tez-tez almashtirib turish zarur. Chunki bu nafaqat unga qulaylik yaratadi, balki yotoq yaralarining oldini olishda eng asosiy omillardan hisoblanadi.

Bemor terisini har kuni iliq suvga namlangan sochiq bilan artish zarur (unga oz miqdorda spirt qo‘shish mumkin). Uning tagiga yotoq yaralarning oldini olishda keng qo‘llaniladigan rezina chambar qo‘yish kerak. Ich kelishini har doim nazorat qilib borish lozim. Ich qotganda tozalovchi huqna qilinadi. Toshmali tif tipik kechganda paradoksal siydik ajralishida qorinning pastiga (siydik pufagi sohasiga) iliq suv to‘ldirilgan isitgich (grelka) qo‘yiladi, iliq suv bilan huqna qilinadi. Agar bu foyda bermasa unda prozerin 1 tabletkadan kuniga 2 mahal tayinlanadi. Agar bu dori ham siydik pufagini bo‘shatishda samara bermasa, qat’iy aseptika qoidalariga rioya qilgan holda kateterizatsiya qilinadi.

O‘choqli gipostatik pnevmoniya rivojlanmasligi uchun bemorni tez-tez yotog‘ida yurgizib turish zarur.

Bemor ovqatlangandan so‘ng og‘zini chayishi va tishlarini tozalashi shart. Tibbiy hamshira bor kislotaning 2% li yoki natriy karbonatning yalpiz hidli tomchilar qo‘shilgan eritmasiga botirilgan paxta tampon bilan og‘ir bemorlarning og‘iz bo‘shlig‘ini artishi zarur.

Bemorni tez-tez ovqatlantirish va suyuqliklar ichirish tavsiya etiladi. Ovqatlar turli xil, yuqori kaloriyali va yetarli miqdorda vitaminlarga boy bo‘lishi kerak.

Ruhiy qo‘zg‘algan bemorlar maxsus ajratilgan tibbiy ham- shiralar tomonidan kuzatib boriladi. Bunday hollarda tibbiy ham- shiralardan juda sergaklik va e’tiborchanlik talab qilinadi. Chunki bunday bemorlar kutilmaganda o‘rinlaridan turib ketishlari, qochishga harakat qilishlari yoki derazadan o‘zlarini tashlashlari mumkin.

Toshmali bemorlarni davolash uchun tetrasiklin guruhi prepa- ratlari qo‘llanadi. Ular 0,3—0,4 g dan kuniga 4 mahal tayinlanadi. Levomitsetin (0,5 g dan kuniga 4 mahal) ham ishlatish mumkin. Antibiotiklar tana harorati tushguncha va yana 2 kun davomida shu miqdorda tayinlanadi. Dezintoksikatsiya uchun 5% li glukoza yoki

15. 
    — Yuqumli kasalliklar
    

natriy xloridning izotonik eritmasi venaga tomchilab yuboriladi. Kuchli qo‘zg‘alishda barbituratlar va xloralgidrat buyuriladi. Yiringli asoratlarda penitsillin va boshqa antibiotiklar qo‘llanadi.