E. H. Eshboyev, Y. M. Fayziyev teri va tanosil kasalliklari

Halqasimon qizil yassi temiratki ko'pincha erkaklarning jinsiy a'zolarida uchraydi. Kasallikning bu turi toshmalar o'rtasidan so'rila boshlashi natijasida vujudga keladi. Qizil yassi temiratkining psoriaziform, uzunchoq va zoostriform xillari ham uchraydi.

Tashxisi. Qizil yassi temiratki ro'yi-rost namoyon bo'lganida tashxis qo'yish qiyin emas. Bunda yassi, poligonal o'rtasi kindik-simon botiq pushti-binafsha tugunchalarga, ularning joylanishiga va Kyobnerning izomorf reaksiyasiga ahamiyat berish talab etiladi. Toshmalar jinsiy a'zolarning shilliq qavatlarida bo'lsa, uni zaxm bilan taqqoslash kerak. Zaxmga tekshirganda qonni seroreaksiyasini qilish, pilchiragan tugunlardan oq treponemalarni izlash, kasallik anamnezini yig'ish muhim. Qizil yassi temiratki tugunchasi ustida Uikxem to'ri borligi, atrofiyaning yo'qligi, uni eritematozdan aj-ratib turadi.

Davosi. Birinchi navbatda kasallikni keltirib chiqaruvchi omil-larni bartaraf etish, infeksiya o'choqlarini sanatsiya qilish lozim. Kasallik o'tkir kechganida antibiotiklar (tetratsiklik qatoridan — tetratsiklin, xlortetratsiklin 1.000.000 dan 10 kun), kalsiy tuz-lari eritmasi, natriy giposulfit inyeksiya holida tavsiya etiladi. Tinchlantirish maqsadida brom preparatlari, trankvilizatorlar buyuriladi. Vitaminlar (PP, B_p B₆, B_|2), antigistamin dorilarni qo'llash davolash samarasini oshiradi. Kasallik klinik jihatdan og'ir kechganida steroidli gormonlar tavsiya qilinadi, ularning miqdori 30 mg. dan 100 mg. gacha bo'lishi mumkin. Surunkali qizil yassi temiratkini davolashda delagil, rezoxin, xingamin preparatlari, steroidli gormonal vositalar bilan birga qo'llaniladi. Bemorni gipnoz va elektr ta'sir ettirish yo'li bilan uxlatib davolash, bo'ynidagi simpatik tugunlarni diatermiya, paravertebral bloka-da qilish, bel sohasida induktotermiya o'tkazish ham yaxshi na-tija beradi. Ba'zan esa PUVA-terapiya tavsiya etiladi.

Mahalliy davo mentol va karbol spirti, glukokortikoidli mal-hamlardan iborat. Kasallikning gipertrofik turida toshmalarni diatermokoagulyatsiya qilish, CO₂, suyuq azot bilan kuydirish, ular atrofidan gidrokortizon emulsiyasi yoki steroidli gormon eritmalari bilan inyeksiya qilish tavsiya etiladi. Kasallikning remissiya davrida bemorga sanatoriy («Chimyon», «Chortoq») va kurortlarda davolanish buyuriladi.

105