E. Egamberdiev

2. 
Tadbirkorlar Palatasi qoshida 1996 y. tadbirkorlarga kafolatli moliyaviy 
yordam berish Fondi yaratildi.
3. 
Mehnat Vazirligi qoshida nobyudjet bandlikka ko’maklashish Fondi yaratildi. 
4. 
Dehqon fermer xo’jaliklari uyushmasi qoshida - dehqon va fermer 
xo’jaliklarini qo’llab-quvvatlash Fondi tashkil qilindi (J. «Bozor, pul va kredit» fevral 
2000 y.). 
Yuqoridagilarga misol sifatida Toshkent shahar «Biznes-Fondi» ni olamiz. 
Vazirlar Mahkamasining 2002 y. 1074 t.r. Qonunigu ko’ra 
Toshkent shahar Biznes-
Fondi kichik va o’rta korxonalarga (yuridik shaxslarga) imtiyozli kreditlar 
beradi. Har bir Bank Markaziy bank belgilagan kredit summasining qaytarish 
me’yorini belgilab qo’ygan (20-30 % darajasidan) kelib chiqib, o’z siyosatini 
belgilaydi.
Kichik va o’rta tadbirkorlar uchun ko’pi bilan kredit qaytarish 15 % 
darajasida olinadi. Lekin bu miqdor mijozni shart-sharoitlariga qarab o’zgarishi 
mumkin. Bank Biznes- fond o’tkazgan pulni 10 kun ichida kredit sifatida mijozlarga 

---

116
tarqatish kerak. Aks xolda bank Biznes-fondga 30 % miqdorida (pulidan resurs 
sifatida to’laydi. 
Yuridik shaxs huquqlariga ega bo’lgan ro’yxatdan boshlang’ich 
tadbirkorlar o’tganlaridan so’ng yarim yil ichida 5 % kredit olish mumkin
yoki 
Markaziy bankning qayta moliyalashtirish stavkasining 6/1 qismi hajmida kredit 
beriladi. 
Kichik korxona, fermer xo’jaliklari uchun 300 minimal oklad 
miqdorida va dehqon xo’jaliklari, oilaviy tadbirkorlarga dastlabki (start) 
kapitalini shakllantirish uchun 150 minimal oklad miqdorida mikrokreditlar 
beriladi (5 %-lik).
Imtiyoz shundaki 12 oygacha kredit foizi to’lanmaydi. 
Boshqa xolatlarda 18-24 oydan keyin qaytariladi. 
Mikroiqtisodiyot – kreditning bir shakli bo’lib milliy valyutada uning miqdori 
o’z faoliyatini yuridik shaxs bo’lmay amalga oshirayotgan yakka tadbirkorlar va 
dehqon xo’jaliklari uchun 5000 AQSh dollariga teng bo’ladi.
Dastlabki kapitalni shakllantirish uchun kreditlar faqat yuridik shaxs maqomiga 
ega bo’lgan mikrofirmalar va kichik korxonalar, dehqon va fermer xo’jaliklarga 
beriladi. Buning uchun ular davlatlar ro’yxatidan o’tganlaridan so’ng 6 oydan kech 
bo’lmasdan o’z muddatda kreditlash uchun ariza bergan bo’lishlari kerak. Nobyudjet 
mablag’lardan ajratilgan imtiyozli kreditlar foiz stavkasi bank marjasini ham o’z 
ichiga oladi. Dastlabki kapital uchun nobyudjet fondi hisobidan kreditlar 3 yil 
muddatgacha beriladi. Dehqon va fermer xo’jaliklari uchun esa 2 yilgacha muddatga 
beriladi.
Biznes-fond yo’li bilan kreditlar 10 yil muddatgacha berilib, bunda 2 yildan 5 
yilgacha imtiyozli davrlar ajratiladi. Bunday imtiyoz loyxani qoplanish muddatiga 
bog’liq bo’ladi. 
Dehqon va fermer xo’jaliklarini qo’llash fondi yo’li bilan beriladigan kreditlar 
3 yil muddatga beriladi. 
Dastlabki (start) kapitalini shakllantirish uchun beriladigan kreditlar bo’yicha 
foizlar kreditlar berilgan kundan boshlab hisoblanadi va 12 oy o’tgandan so’ng 
qaytarilishi kerak.

---

117
Tijorat banklari tomonidan kichik va o’rta biznes sub’ektlari uchun ajratilgan 
kreditlar hajmi 2002 yilda 30 foizga ortdi va qariyb 265 mlrd. so’mni tashkil etdi.
∗
I.Karimov. Isloxatlar strategiyasi – mamlakatimiz iqtisodiy salohiyatini 
yuksaltirishdir.
Biznes-fond mablag’larini «Privayt-bank», «Xamkor bank», «Sanoat-qurulish 
banki», «Uy-joy qurulish banki» (JSB), «Zamin-bank»lardan olish mumkin. Bu 
banklardan 12 %lik kredit olish mumkin.