Э. Бе гм а то в, А. М а м а т о в адабий норма назарияси (А дабий н орм анинг типлари) II қисм

оҳанг 
(интонацня)яииг 
турли-туман 
товланишларидая ўзига хос равшцца фсйдаланадк.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

12
Тиллар фойдаланувчи белгалар тнзими ҳар бир тнлни бетакрор
лисоний ҳоднсага айлантиради. Шу сабабли ҳа»! турли системага
мансуб тнллар бир-бнрндан, шушшгдек бнр системага маисуб қардош
тиллар ҳам ўзаро фарқяанади. Масалан, ўзбек адабнй тнли қардош
бўлмаган рус, фракцуз ва ҳинд тилларидан фарқли ва ўзига хосдир.
Ўзбек тилн қозоқ, қорақалроқ, уйғур, кирғиз тиллари бир системага -
туркий 
тнллар 
системаспга 
мансуб 
тиллардир. 
Аммо, 
шуига
қарамасдан, 
бу 
тилларнинг 
фонетик, 
морфологик, 
сиитактик
тузилишида, алнфбоси, имлосида анчагана фарқлар бор. Бундай фарқ
ҳатто бир миллий тилнинг ўз ичида, донрасида ҳам мавжуд. Масалан,
XV аср ўзбек адабий тили ўз грамматик, луғавий ва фонетик
хусуснятларига кўра ҳознрга ўзбек адабнй тилидан маълум даражада
фарқланади. Бундай фарқлн томоплар ҳаттоки 'ҳозирги ўзбек адабнй
тилинииг яқин ўтмишида ҳам бўлган. Чўнончи, 1920-1930 йиллар ўзбек
адабнй тилБада ншлатилган бир қатор сўзлар, сўз формалари ҳозиргн
тилдагндап кайсн бир томонлари бклая фарқланиб туради. Масалан,
20-38 йнлларда кенг исзеъмол бўлпш баъзн сўзлар ҳозирга адабий
тилнда қўлланмайди.: тегра,, тара, тамуғ, учмох, /учмағ, ёзуқ. эмгак, 
•»
таъсирот /, 
ташрих /анатомкя/, модиюи /матеркалист/, тайёра 
/самолёт/, мухтЦис /иижснер/ва бошқалар. Шушгагдек ўша давр ўзбек