"Dushpan pirogi" Derek Munson

“Dushpan pirogi”
Derek Munson
Jeremy Ross eń jaqın dostım Stenlinge qońsı bolıp kelgenge shekem ájayıp jaz máwsimi edi. Men Jeremydi jaqtırmaytuǵın edim. Onıń keshki bázimine dostım Stenlin bardı, biraq ol meni bázimge mirát qılmadı.
Jeremy bul jerge kóship kelgenge shekem meniń hesh qanday dushpanım joq edi. Ákem, meniń jasımda onıńda dushpanları bolǵanın ayttı. Biraq, ol olardan qalay qutılıw jolın biler edi.
Ákem aspazlar kitabınan eskirgen qaǵaz bólegin aldı da, quwanıshlı túrde: “Dushpan pirogı”,-dedi. Bálkim, siz pirog quramı nelerden turatuǵınlıǵın oylap, hayran qalıp atırǵan shıǵarsız?
Ákemniń aytıwı boyınsha, pirog quramı júdá sırlı, hátte maǵanda bunı ayta almaytuǵın eken. Men bolsam onnan bul haqqında qandayda bir nárse bolsada aytıwın soradım. “Tom, “Dushpan pirogı” – dushpanlardan qutılıwdıń júdá tez hám eń ańsat jolı, men saǵan tek usını aytıwım múmkin”.
“Dushpan pirogı”na bir qansha jerkenishli, jaman nárseler qosılsa kerek dep oylap, ákeme qurt-qumırısqalar hám taslar alıp kelgen edim, biraq ol hámmesin qaytarıp berdi.
Men oynaw ushın kóshege shıqtım. Bul waqıtta asxanadan ákemniń “Dushpan pirog”ın tayarlawdı baslaǵanı esitilip turatuǵın edi. Aqırı, bul men ushın eń ájayıp jaz máwsimi bolıwı múmkin, dep oyladım.
“Dushpan pirogı” júdá jaǵımsız bolsa kerek, dep oylaǵan edim, biraq asxanamızdan jaǵımlı iyis shıǵıp turǵan edi. Bul jaǵday meni ekilendirip qoydı.
Ákemnen ne bolǵanın soraw ushın úyge kirdim. Men ákeme: “Dushpan pirogı” bul dárejede jaǵımlı iyis shıǵarmawı kerek”,- dedim, biraq ákem: “Eger pirogtan jaman iyis kelse, dushpanıń onı hesh qashan jemeydi”,-dedi. Ol pirogtı aldın da tayarlaǵanda!
Pechtiń shıńǵırlaǵan dawısı esitildi. Ákem pechkadan pirogtı alıw ushın qolǵaptı kiydi. Pirog kórinisinen júdá ishteydi ashatuǵın edi! Men endi túsine basladım.
Biraq bul mazalı “Dushpan pirogı”nıń is beriwine isenimim kámil emes edi. Nátiyje qanday boladı, dushpanǵa qanday tásir etedi? Itimál, keyin olardıń shashları tógilip qalar. Bálkim olardıń awızınan jaǵımsız iyis keler. Bular haqqında ákemnen soradım, biraq ol juwap bermedi.
Pirog suwıǵansha ákem maǵan ne islewim kerekligim haqqında túsindirdi. “Bul isti islew ushın dushpanıń menen kúndi birge ótkeriwiń, bunnan da jamanı, ol menen jaqsı múnásibette bolıwıń kerek. Bul ańsat emes. Biraq bul “Dushpan pirogı” is beriwi ushın jalǵız jol. Usı isti qılıwdı qálep atırǵanlıǵıńa isenimiń kámil me?”,- dep soradı.
Álbette, isenimim kámil edi. Qılıwım kerek bolǵan is, bul bir kúndi Jeremy menen ótkeriw edi, keyin ol meniń ómirimnen pútkilley ketedi. Men velosipedte onıń úyine barıp, esikti qaqtım.
Jeremy esikti ashqanında, maǵan hayran bolıp qaraǵanday bolıp sezildi.
“Kóshege shıǵıp, meniń menen oynaysańba?”-dep soradım.
Ol maǵan ekilenip: “Anamnan sorap kóreyin”,-dedi.
Ol ayaq kiyimin qolına uslap qaytıp keldi. Biz kóshege shıqtıq.
Biraz velosipedte aylandıq, keyin awqatlandıq. Keyin, biziń úyge bardıq.
Bul qolaysız túyiliwi múmkin, biraq maǵan dushpanım menen birge waqıt ótkeriw zawıq baǵıshlamaqta edi. Bunı ákeme ayta almadım, sebebi ol pirog tayarlawı menen bánt edi.
Ákem bizdi túslikke shaqıramanǵa shekem ház etip oynadıq.
Ákem meniń eń jaqsı kórgen awqatımdı pisirgen eken. Bunı Jeremy de jaqsı kóredi eken. Bálkim Jeremy júdá hám jaman emes shıǵar, bálkim men “Dushpan pirogı”n umıtıwım kerek shıǵar, dep oylay basladım.
-Áke, jańa dos arttırıw júdá zor da,-dedim, oǵan Jeremy endi meniń dushpanım emes ekenligin aytıwǵa háreket qıldım. Menińshe, ol meni hiyle qılıp atır dep oyladı.
Túslikten keyin ákem stol ústine úsh pirog salınǵan tarelkanı qoyıp, birin maǵan, ekinshisin bolsa Jeremyge berdi.
“Ájayıp!”-dedi Jeremy pirogqa qarap.
Men qáweterlene basladım, sebebi Jeremydıń “Dushpan pirog”ın jewin qálemes edim.
Endi ol meniń dostım edi!
-Jeme onı,-dep baqırdım,-bul pirog biymaza.
Jeremy pirogtı endi awzına salmaqshı edi, birden toqtadı hám maǵan kúlip qaradı. Men bolsa jeńil tarttım, sebebi onıń ómirin saqlap qalǵan edim.
-“Eger bul pirog júdá biymaza bolsa, nege ákeń bir maydanda torttıń yarımın jep qoydı?”-dep soradı.
Haqıyqattan, ákem “Dushpan pirog”ın ház etip jep atırǵan edi.
Ákem kúlip: “Mazalı ǵoy”,-dedi. Men olardıń pirog jewine qarap otırdım. Hesh qaysısınıń shashı tógilmey atırǵan edi. Endi pirog meni qorqıtpaytuǵın edi. Sonıń ushın bir bólegin awzıma salıp, jep kórdim. Ol júdá mazalı eken!
Keyin, Jeremy meni ertesi kúni azanǵa úyine mirát etti.
“Dushpan pirogı”na kelsek, elege shekem onıń neden tayarlanıwın bilmeymen. Elege shekem, rastanda dushpanlar bir-birin jek kórip qaladıma, shashları tógilip ketedi me, yáki awzınan jaǵımsız iyis keledi ma?- dep hayran bolaman. Buǵan hesh qashan juwap taba almaslıǵımdı bilemen. Sebebi, meniń basqa dushpanım joq.

Tekstke baylanıslı sorawlar:

Dushpan pirogı
Waqıya kim tárepinen bayan etilgen?
Jeremy tárepinen
Ákesi
Stenley
Tom
Gúrrińniń basında Tom ne ushın Jeremydi dushpanı dep esapladı?
__________________________________________________________________________________________________________________________________
Tomnıń dushpan pirogı quramında bolıwı kerek dep oylaǵan bir ingrediyentti jazıń.
_____________________________________________________________
Pirog bóleginiń súwreti túsirilgen jerdegi teksttiń bir bólegin tabıń hám sorawǵa juwap beriń. Ne ushın Tom dushpan pirogınan soń jaz ájayıp boladı dep oyladı?
Ol sırtta oynawdı jaqsı kóretuǵın edi;
Ol ákesiniń rejesinen hayran qalǵan edi;
Ol jańa dos tapqan edi;
Ol dushpan pirogın tatıp kóriwdi qáledi;
Tom birinshi márte dushpan pirogınıń iyisinen ózin qanday sezdi? Ne sebepten ol ózin bunday sezgenin túsindiriń.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Tomnıń pikirinshe, onıń dushpanı “Dushpan pirog”ın jese qanday hádiyse júz beriwi múmkin edi? Mısal keltiriń.
________________________________________________________________________________________________________________________

Tomnıń ákesi “Dushpan pirog”ı is beriwi ushın Tomǵa aytqan eki áhmiyetli nárse ne edi?

________________________________________________________________________________________________________________________

Jeremydiń úyine ne ushın bardı?

Jeremydi keshki awqatqa mirát etiw ushın;
Jeremydan Stenlyden uzaq júriwin aytıw ushın;
Jeremy menen birge oynaw ushın;
Jeremydiń dostı bolıw ushın;
Tom Jeremy menen kúndi birge ótkergende onı ne hayran qaldırǵan edi?
________________________________________________________________________________________________________________________
Awqatlanıw waqtında Tom ne sebepten ózi hám ákesiniń dushpan pirogı haqqında umıtıwı kerek, dep oylawdı basladı?
Tom pirogtı Jeremy menen birge bólisiwdi qálemedi;
Dushpan pirogın is beredi dep oylamadı;
Tom Jeremydi jaqtıra basladı;
Tom dushpan pirogın sır tutıwdi qáledi;

Tomnıń ákesi dushpan pirogın Jeremyǵa uzatqanda Tom neni sezdi?

Qorqıw;
Quwanısh;
Hayran qalıw;
Ekileniw;
Ákesi dushpan pirogı haqqında neni sır tuttı?
Bul ápiwayı pirog edi;
Ol biymaza edi;
Bul onıń eń jaqsı kóretuǵın awqatı edi;
Ol záhárli pirog edi;
Keyin Jeremy meni ertesi kúni úyine mirát etti.
Gúrrińniń aqırındaǵı bul qatardan balalar ortasındaǵi múnásibet qanday juwmaqqa keliw múmkin?
Olar ele dushpan edi;
Olar Tomnıń oynawdı jaqtırmaydı;
Olar kóbirek dushpan pirogın jewdi qálemedi;
Olar keleshekte dos bolıwı múmkin;
Ne ushın Tomnıń ákesi dushpan pirogin tayarlap bergenin túsindirip beriń.
_________________________________________________________________________________________________________________________
Tomnıń ákesi qanday adam edi? Mısal keltiriń.
________________________________________________________________________________________________________________________
Bul gúrrińnen qanday sabaq alıw múmkin?
________________________________________________________________________________________________________________________