Dunyo tillari tizimida o‘zbek tilining tutgan o‘rni hozirgi kunda yer yuzida o‘n milliarddan ko‘proq

GAPLARNING HIS-HAYAJON

ISHТIROKIGA KO‘RA ТURLARI
Mustaqil­li­gimiz abadiy yashasin! (Ko‘tarinki ohang bilan). Mustaqil­ligimiz abadiy yashasin.(Тinch ohang bilan).

Ma’lum voqea-hodisani hech qanday ehtirossiz oddiy bayon qilish bilan birga, ba’zan ehtiros, hayajon qo‘shilgan holda ifoda qilinadi. Yuqorida keltirilgan birinchi gap oddiy sodda gap bo‘lsa, ikkinchi sodda gap his-hayajon qo‘shilgan gapdir.

His-hayajonning qatnashish yoki qatnashmasligiga ko‘ra gaplar ikki guruhga bo‘linadi: 1) his-hayajonsiz gaplar. Bularga odatdagi darak, buyruq, so‘roq, istak gaplar kiradi; 2) his-hayajon gaplar (undov gaplar).

Gaplarning ifoda maqsadiga ko‘ra yuqoridagi to‘rt xil turiga nutq jarayonida so‘zlovchining his-hayajoni qo‘shilish bilan bu gaplarni his-hayajon gapga aylantiradi. His-hayajon gaplar undov gaplar atamasi bilan yuritiladi.