Чўкинди тоғ жинсларининг хосил булиш шароитлари.
Қатлам деб нимага айтилади?
Моддий таркиби ва структураси бўйича бир жинсли, остки ва устки томонларидан таҳминан параллел чегаралар билан ажралиб турувчи геологик танага қатлам дейилади
Бўлакли жинслар деб қандай жинсларга айтилади?
Вулканоген-бўлакли жинслар таркибида 5-50% пирокластик материал мавжуд бўлади. Агар уларнинг миқдори 50% дан ортиқ бўлса, туфлар деб аталади. Вулканоген-чўкинди жинсларда вулканик материалнинг мавжудлиги тоғ жинслар номида акс эттирилган бўлади.
Бўлакларининг ўлчами бўйича улар туфоконгломератлар, туфобрекчиялар, туфогравелитлар, туфли қумтошлар, туфоалевролитлар, туфоаргиллитларга ва б. га ажратилади (103, 104расмлар). Уларда, туфлар ва туффитлардан фарқли ўлароқ, бўлаклар сараланган, думалоқланган ва терриген чўкинди ҳосил бўлишига хос структуралар кузатилади
Мономиктли жинслар деб қандай жинсларга айтилади?
Олигомиктли жинслар деб қандай жинларга айтилади?
Полимиктли жинслар қандай жинсларга айтилади?
ПОЛИМИКТ ЖИНСЛАР — бўлакли материаллари турли тоғ жинсларидан (чўкинди, магматик, метаморфик) ва минерал доналардан таркиб топган чўкинди жинслар. Мас, гранит, оҳактош, сланец ва қумтош ғўлакларидан тузилган баъзи конгломератлар, ғўлактошлар, шағаллар, фавелитлар; кварц, слюдалар, дала шпатлари, тоғ жинслари бўлаклари ва б. дан иборат қум ва қумтошлар.
Бўлакли жинсларнинг гранулометрик таснифи нимага асосланган?
Бўлакларнинг ўлчами узлуксиз ўзгарувчи қийматдир. Шунинг учун уни маълум гранулометрик синфларга ажратиш лозим бўлади. Асоси 10 га тенг бўлган шкала Москва нефт институти ходимлари томонидан яратилган .
Бўлакларнинг гранулометрик таснифи
Ўлчами, мм Номи
≤1000 Глиба
1000-500 Йирик ҳарсанглар
500-250 Ўртача ҳарсанглар
250-100 Майда ҳарсанглар
100-50 Йирик ғўлаклар
50-25 Ўртача ғўлаклар
25-10 Майда ғўлаклар
10-5 Йирик гравийлар
5-2,5 Ўртача гравийлар
2,5-1,0 Майда гравийлар
1,0-0,5 Йирик қумлар
0,5-0,25 Ўртача қумлар
0,25-0,1 Майда қумлар
0,1-0,05 Йирик алевритлар
0,05-0,025 Ўртача алевритлар
0,025-0,01 Майда алевритлар
0,01-0,001 Йирик гиллар
< 0,001 Майда гиллар
Москва нефт институтининг гранулометрик шкаласи ҳам бир маромли тақсимланган, стандарт ғалвирлар ўлчамига тўғри келади. Аммо у ҳам ҳар доим табиий чегараларни акс эттирмайди.
Ўлчами 0,05 мм дан кичик бўлган зарралар фақат муаллақ ҳолда суспензия таркибида ташилади ва улар думалоқланмайди. Ундан катта доналар эса оқимларда судралиб ташилади ва думалоқланади. 0,001 ва 0,0002 ёки 0,0001 мм ли гранулометрик спектрдаги зарралар ҳам табиий чегаралар бўлиб, 0,001 мм дан кичик зарралар гиллардир. Улар суспензияда жуда секин чўкади. 0,0002 ёки 0,0001 мм коллоид эритмаларнинг юқори чегараси ҳисобланади.
Do'stlaringiz bilan baham: |