Дунё океани деб нимага айтилади?

Литорал нима?

Litoral (yun. lithoralis - qirgʻoqqa tegishli) — dengiz sohilining suv bosib turadigan suv koʻtarilish-qaytish zonasi. Mo’tadil iqlim Litoralida bir kecha kunduz va yil davomida harorat, suvning shoʻrlanishi ancha oʻzgarib turadi. Shu sababdan Litoralda keng mikyosda moslanish xususiyatiga ega boʻlgan evribiont turlar: suvoʻtlar (asosan, fukussimonlar, diatom suvoʻtlar), qisqichbaqasimonlar (balanuslar, yonlab suzarlar), aktiniyalar, korall poliplar, mollyuskalar (midiya, littorina va boshqalar) va boshqa organizmlar yashaydi. Qishda Litoral muzlab krlishi mumkin, shuning uchun ayrim organizmlar sublitoralga koʻchib oʻtadi, boshqalari oʻzining faol hayotiy xususiyatlarini saqlab qoladi. Moʻʼtadil iqlimda 1m2sovuq Litoralda 5– 10 kg biomassa hosil boʻladi. Arktika yoki Antarktida taʼsirida Litoralda deyarli hayot boʻlmaydi. Chuchuk suvli koʻllarda Litoral 5–7 m chuqurlikkacha hayotga eng boy zona hisoblanadi.

32. 
    Шельфда қандай ётқизиқлар ҳосил бўлади?
    

Шельф ётқизиқлари (ёки сублиторал) ўзининг турли - туманлиги билан фарқ қилади ва чўкинди ҳосил бўлиш жараёнларининг ранг - баранглигини акс эттиради. Булар гидродинамик режим, бирламчи материаллар манбасининг турличалига, ҳавза тубининг рельефи, организмаларнинг таркиби ва миқдори ва бошқалардан иборат. Шельфда терриген, органоген ва хемоген чўкиндилар тўпланади.

33. 
    Музлик деб нимага айтилади?
    

Қаттик атмосфера ёғинларнинг (қор) тўпланиши ва қайта ўзгариши натижасида ер юзасида ҳосил бўлган табиий кристалл моддаларни муз ёки музлик деб аталади. Сув фақат суюқ ҳолда эмас, балки қаттиқ - муз ҳолатида ҳам катта геологик иш бажаради. Сув сингари муз ҳам ер юзаси рельефини ўзгартиради. Бунда ўзига хос музлик ландшафти ва морена ётқизиқлари вужудга келади. Ҳозирги даврда ер шари юзасининг 10 фойизига яқини доимий музликлар билан қопланган бўлиб, асосий қисми материк қутбий ўлкаларига (Гренландия, Антарктика), озроғи эса баланд тоғ музликларига тўғри келади. Муз босиш даврларида ер юзасининг катта қисмини музлар қоплаб олган.

34.