Дўстов Ҳ. Б. Коррозиядан ҳимоя қилиш

7.2.10. Тантал 
Тантал – кумушранг, оғир (ρ = 16,6 г/см
3
) жуда қийин эрийдиган (t
эриш
= 
3017°С), қаттиқ металл ҳисобланади.
Яхши пластиклик ва юқори механик 
хоссаларга эга, ишлов бериш осон, яхши пайвандланади.
Тантал плёнкаларининг ҳимоя хусусияти туфайли барча металлар ичида 
энг юқори коррозион бардошли ҳисобланади. У хлорид ва азот кислоталари-
нинг барча концентрацияси ва исталган ҳароратида, бардошли 145°С дан 
юқори бўлмаган фосфор кислотасининг 35% дан ошмаган концентрациясида 
чидамли ҳам. Тантал фақат ўювчи (плавиковый) кислотада чидамсиз. 

---

192 
Водород атмосферасида қиздирилганда, тантал гидридлар ҳосил қилиб, 
740 ҳажмгача водородни ютади. Бундай водородланиш хона ҳароратида, 
танталнинг катод қутбланиши орқали электролитларда ҳам кузатилади. 
Водороднинг металлда ютилиши танталнинг кучли мўртлашувига сабаб 
бўлади. 
Тантал ҳавода 300°С дан юқори ҳароратларда олий Та
2
О
5 
оксиди ҳосил 
қилиб оксидланади. У газсимон фтор муҳитида ҳатто хона ҳароратида ҳам 
барқарор эмас, 300°С ҳароратли бром, 1000°С ҳароратли йод муҳитида 
емирилади. 
Тантал Mo, W, Nb ва Ti каби металлар билан бир қатор қаттиқ эритмалар 
ҳосил қилади. Унинг қотишмалари юқори мустаҳкамлик характеристика-
ларига эга. Улар мустаҳкам конструкцион материал сифатида кимёвий 
машинасозликда кенг қўлланилади. Бу қотишмалардан хлор ва бром 
аралашмасидан бром олиш, тозаланмаган хом ашёдан хлорид ва азот 
кислоталарини дистиллаш, сулфат кислотани регенерациялаш қурилмалари-
нинг иссиқлик алмаштиргич аппаратлари тайёрлашда фойдаланилади. 
Шунингдек, танталдан ўта агрессив муҳитларда ишлатиладиган иситгичлар 
тайёрланади. Баъзи ҳолларда углеродли пўлатлардан тайёрланган 
аппаратларни қоплаш мақсадида ҳам тантал ишлатилади.