Dopusk va o`tqazishlar, ularni chizmada belgilanishi Reja: Kirish


Regulyar chiziq.Oddiy va maxsus nuqtalar



Download 67,5 Kb.
bet3/8
Sana11.02.2022
Hajmi67,5 Kb.
#443720
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Dopusk va o`tqazishlar, ularni chizmada belgilanishi

Regulyar chiziq.Oddiy va maxsus nuqtalar.
Aytaylik  egri chiziq berilgan bo`lsin.
Ta‘rif. Agar  chiziqning barcha nuqtalarni shunday qisqa atrofi mavjud bo`lib, uning shu atrofga tegishli qismini f1, f2, f3 regulyar funktsiyalar orqali parametrlash mumkin bo`lsa, yani  egri chiziqni x=f1(t), y=f2(t), z=f3(t) ko`rinishdagi parametrik tenglamalar orqali berish mumkin bo`lsa,  ni regulyar (k marta differentsialanuvchi) chiziq deyiladi.
Bu yerda f1, f2, f3 лар f12+ f22+f320 shartni qanoatlantiruvchi regulyar funktsiyalardir. k=1 bo`lgandа  ni silliq chiziq deb ataladi. Yukoridagi Ta‘rifdan shu narsani anglash mumkinki,  ning regulyarlik shartidan egri chiziq yoyining silliqligi kelib chiqadi.
Egri chiziq yoyining regulyarlik shartini sodda qilib quyidagicha ifodalash mumkin, yani f1, f2, f3 funktsiyalar 1) bir qiymatli; 2) uzluksiz; 3)tegishli tartibli uzluksiz xosilalarga ega bo`lishi bilan ifodalanadi.
Ayrim chiziqlarni koordinata o`qlarini qulay tanlash yo`li bilan x=t, y=(t), z=(t) ёки y=(x), z=(x) ko`rinishdagi parametrik tenglamalar bilan berish mumkin bo`ladi. Bu fikrdan tabiiy ravishda quyidagi savol kelib chiqadi: qachon egri chiziqni yetarlicha kichik soxada bo`lsa, xam bunday parametrlash mumkin bo`ladi? Bu savolga quyidagi isbotsiz keltirilgan teoremamiz javob beradi.
TEOREMA. Aytaylik  regulyar egri chiziq bo`lib, x=f1(t), y=f2(t), z=f3(t) uning (x0,y0,z0) nuqta atrofidagi regulyar parametrlangan tenglamalari bo`lsin. U xolda t=t­­0 qiymatda f'1(t)0 bo`lsa, (x0,y0,z0) nuqtaning yetarlicha kichik atrofida  egri chiziqni y=(x), z=(x) ko`rinishdagi parametrik tenglamalar orqali berish mumkin, bu yerda (х), (х) lar х ning regulyar funktsiyalaridir.
Endi oddiy va maxsus nuqtalar tushunchasini kiritamiz.  egri chiziq va uning biror Р nuqtasi berilgan bo`lsin.
Ta‘rif. Р nuqtaning yetarlicha kichik atrofida  egri chiziqni sillik parametrlash mumkin bo`lsa, yani  chiziqni x=f1(t), y=f2(t), z=f3(t) ko`rinishdagi parametrik tenglamalar orqali berilib f1, f2, f­3 funktsiyalar f12+f22+f­320 shartni qanoatlantiruvchi regulyar funktsiyalar bo`lsa, Р nuqtani  chiziqning oddiy nuqtasi deyiladi.
Ta‘rif. Agar  chiziqni Р nuqtasining yetarlicha kichik atrofida sillik parametrlash mumkin bo`lmasa, Р nuqtani  chiziqning maxsus nuqtasi deyiladi.
1-shakldagi М nuqta oddiy N nuqta esa maxsusdir.
Dopusk kursida chiziqlar va sirtlarni ularning oddiy nuqtalarida urganiladiganligi sababli biz bu yerda maxsus nuqtalar ularning turlari haqidagi mulohazalarga to`htalmaymiz. Bu masala matematik analiz kursida atroflicha o`rganiladi.



Download 67,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish