Доктори X. А л и у л о в Та ризчи — ф алсаф а фанлари доктори А. А Х м ед о в

б и р Е Е
« Р и с о л а ту и сти л зам и д а в р мин т а с а л с у л » — 
« Д а в р я й л и к н и н г 
муттасиллЕЕкка 
зар у р и й тобелигн 
у,а -
1
^ида рисола» 2.
Р исола у зл у к л и л и к ва у зл у к с и зл и к
м а с а л а л а р и г а
б аги ш д а н а д и . К ^зи ги шундаки, м уалли ф бу муаммонн 
ю ц орига 
Е о к с а л у в ч и
а й л а н а йул к^р н н и ш и д а ^ а л Е^ила- 
ди. Унинг т а с ав в у р и д а ^ а р бир узи л га н д о й р а —
« 6 о с е < ; и ч »
га бошца 
6
осе
^
ич
 
цуйилади. Н а т и ж а д а «ю цорида турув-
! Каранг: К,улёзмалар фонди, ракам и IIG45—XI. 516—519- бет-
лар.
■
■
Ушз
^улёзмалар фондпдаги асар р а за м и 2445—V, 3 4 —38- бет-
лар.
191

---

чи» па «цуйида 
турувчи» деб н ом л ан ган
б ос^п чл а р 
па идо булади, яънн биз м а в ж у д л и ги га и зчи лл ик эа- 
рурий зам ин булган д а в р и й л и к к а дуч келам и з.
М у ал л и ф ф нкрича, и зчи лл ик 
за н ж и р и д а г и
ю кса- 
лувчи а й л а н а й улдаги б ос^ичларнинг узл у кс и з к,айта- 
рилиши ч ексизл и кка 
олиб 
келади. 
Ш у н д а й
ц илиб, 
узл у кс и з ю кс ал и ш зан ж и ри н и н г ш а рти д о и р а ви й и зчи л ­
л и к билан борланган 
бос^и чларни н г 
чексиз 
^ а т о р и
^и соб л ан ад и. М у а л л и ф бу 
билан 
^ а н о а т л а н м а й д и , у 
с а л а ф л а р и
билан
ю ^ори да 
турувчи 
бос^ичнинг 
цуйида турувчи бос^ичдан си ф ат у зг а р и ш л а р и з^ацида 
гойибдан м уи озаря цилади.
2. 
«Хошия-и М а в л а в и Ш а р и ф бар ш а р ^и т а ^ з и б » — 
«М аи лчвн й Ш а р и ф н и н г «тахзиб» 
ш а рхи га 
^ о ш и я си » 1. 
Асл' нусхасининг тулик 
номи 
« М ан ти ^ ва калом ни н г 
т у зати л ч ш и » булиб, ц ари й б барч а м а н б а л а р д а у ц и с ^а 
т а р з д а «тузатиш » яъ ни «тахзиб» д еб а та л ад и .
Б у а с ар ф а ц а г Урта О сиёдаги н а эмас, б а л к и б о ш ^ а 
ч а м л а к а т л а р д а хам м аш хур булган, о л и м л а р XIX аср- 
га ч а ц атор ш а р ^
ва
и зо ^л ар ёзишган.
М уал ли ф н и н г и ж ти м ои й-ахло^и й к а р а ш л а р и «К итсби 
ф авоиди хоконий»2— «Х о^он л арга ф ой да ли китоб» д еб 
чталган
а с а р и д а
г у л а
намоён 
булгандир. 
Р и с о л а
кием ва б о б л ар га а ж р а т п л а д и . К,улёзма ж а м и б ули б
22 боб на 32 |^нсмдан пборат. Ш у л а р д а н м у ^и м л ар и г а 
ту х тал п б утамиз: « ^ у к м р о н л и к ва ш а р и а тга биноан у 
билан боглнц 
х ам м а 
н а р с а л а р
х а с и д а »
д еган боб 
^укм роининг ф а з и л а т л а р и г а
оид с у зл а р
билан бош- 
л ан ад й : «Халиф мусулмон булмоги 
к е р ак , оцил, бало- 
га т ёш ига етган, нут^, куриш ва эш итиш цобилияти бор 
булмоги лозим». «У ш а р и а т к у р с а т м а л а р и н и б а ж а р а
бнлиши зарур, ислом д а в л а т и худ удл ари н и гайридин 
ва б о с^и н чи л ард ан
асраш и, 
м а з л у м л а р н и
зуЛмДаН, 
ёв у зл и кд ан химоя цилиши лозим. А гар х ал и ф ана ш у 
с и ф а т л а р г а эга ва ян а х у ш ф е ъ л булса, у в а ^ т д а ^укм - 
ро н л и к к а л о й ш у ш р » 3.
Учинчи цисм хали ф н ин г 
одиллиги 
х а к н д а булиб, 
ж у м л а Д а н м у а л л и ф ёзади: «подш охлик ц и л и ш д а а д о л а т
э згу л и к с а н а л а д и » 4.