Dnk va irsiyat. Dnk biosintezi (replikatsiya). Replikatsiya – nasliy axborotni o׳tkazish usuli

Nukleotid bog

• Nukleotidlar uzaro fosfodiefir bogi
• yerdami boglanadi.

• Fosfodiefir bogini xosil bulishi

•  
• Fosfodiefir bogi

Nuklein kislotalar tuzilishi

• RNK va DNK ribonukleotidlar va dezoksiribonukleotidlarni kovalent boglinishdan xosil bolgan.
• Nukleotidlar ozaro fosfodiefir boglari bilan boglangan,
• birinchi nukleotidni 5'-ON gruppasi keyingi nukleotidni 3'-ON gruppasi bilan boglanishi orqali hosil boladi.
• Zanjir ҳosil bulishi fosfat-karbonsuv-fosfat-karbonsuv…..
• Azotli asoslar pentoza bilan oқsillarda yon radikallari boғlanishi kabi joylashadi.

• 5'-uchi

• 3'-uchi

• Fosfodiefir bogг 3' → 5'

DNK razmeri

• Organizm DNK (p.n.) Genlar soni
• SV40 (hayvon virusi) 5,0 ּ10³ 5
• Т4 (bakteriofag) 2,0 ּ105 200
• E. сoli (bakteriya) 4,6 ּ 106 4600
• Odam gaploid
• hujayrasi 2,8 ּ 109 30000 - 40000

Odam genomini tarkibi

• 25000-30000 genlar (2004 y.), oksilni kodlaydi – bu xromosomani DNKasini 1,5-2 % tashkil kiladi
• Genomni >70% kup kismi transkripsiyaga inert, egoistik DNK (selfish DNA) deyiladi
• Provirus DNK
• DNK-transpozonlar
• Telomerlar – DNK uchi kismlarida joylashadi

Odam genomini tarkibi

Molekulyar genetikani markaziy postulati (F.Krik)

• Tirik tabiatda irsiy axborotni nasldan-naslga utishi.

• Oqsil

• RNK

• DNK

• translatsiya

• Transkripciya

• replikaciya

Genetik axborotni 3 boskichda uzatilishi

• Replikatsiya – ona DNKasidan kiz DNKalari sintezlanishi, sintez nukleotidlarni komplementarlik asosida amalga oshadi.
• 2. Transkripsiya – irsiy axborotni DNKadan m-RNK kuchirilishi.
• 3. Translyatsiya –oksil biosintezi: irsiy axborot 4 xarfli kodlangan m-RNKdan, ribosomalarda 20-xarfli oksil strukturasiga utkazilishi.