Dnk – dezoksiribonuklein kislota rnk – ribonuklein kislota Nukleotid tuzilishi

Nuklein kislotlar

• Nuklein kislotalar – tabbiy yukori molekulali polimerlar, irsiy axborotni saklash va nasldan nasldan utkazish vazifasini bajaradi.
• DNK – dezoksiribonuklein kislota
• RNK – ribonuklein kislota

Nukleotid tuzilishi

Nukleotidlar – DNK va RNK monomerlari.
Nukleotid 3 kismdan tashkil topgan:
Azotli asoslar
Monosaxarid
Fosfat gruppa
Nukleozid –bu nukleotid
fosfat gruppasiz.
Nukleotid – bu
fosfoefir nukleozid.

Nukleotid bog

Nukleotidlar uzaro fosfodiefir bogi
yerdami boglanadi.
Fosfodiefir bogini xosil bulishi
Fosfodiefir bogi

Nuklein kislotalar tuzilishi

RNK va DNK ribonukleotidlar va dezoksiribonukleotidlarni kovalent boglinishdan xosil bolgan.
Nukleotidlar ozaro fosfodiefir boglari bilan boglangan,
birinchi nukleotidni 5'-ON gruppasi keyingi nukleotidni 3'-ON gruppasi bilan boglanishi orqali hosil boladi.
Zanjir ҳosil bulishi fosfat-karbonsuv-fosfat-karbonsuv…..
Azotli asoslar pentoza bilan oқsillarda yon radikallari boғlanishi kabi joylashadi.
5'-uchi
3'-uchi
Fosfodiefir bogг 3' → 5'

DNK razmeri

• Organizm DNK (p.n.) Genlar soni

SV40 (hayvon virusi) 5,0 ּ10³ 5

Т4 (bakteriofag) 2,0 ּ105 200

E. сoli (bakteriya) 4,6 ּ 106 4600

Odam gaploid

hujayrasi 2,8 ּ 109 30000 - 40000

Odam genomini tarkibi

• 25000-30000 genlar (2004 y.), oksilni kodlaydi – bu xromosomani DNKasini 1,5-2 % tashkil kiladi
• Genomni >70% kup kismi transkripsiyaga inert, egoistik DNK (selfish DNA) deyiladi
• Provirus DNK
• DNK-transpozonlar
• Telomerlar – DNK uchi kismlarida joylashadi