Dizayn (kostyum), 5111000-Kasb ta’limi (5320900-Yengil sanoat buyumlari konstruksiyasini ishlash va texnologiyasi

.

Nazorat savollari:

1.Shopping deganda nimani tushunasiz?

2.Savdo hodimlarini asosiy vazifalari tơğrisida aytib bering.

3. Mijozga  savdo hodimlari tomonidan hizmat kơrsatish qoidalarini aytib

bering?

4.Savdo hodimlarining mijoz bilan ishlash texnikasi dơkon imidjiga qanday

ta'sir  etadi?

---

56

12-Mа’ruzа

 (

2 soаt

)

RANG MARKETINGI VA RANG  PSIXOSEMANTIKASI

Rеjа:

1. Merchandayzingda rang marketingi. Ranglarning inson  psixologiyasiga

ta'siri.

2.Ranglarning insonga ta'sir  etishiga qarab ajratilishi.

3.Ranglar  xarakteristikasi.

4.Do’kon intererida ranglarni qơllanishi.

Tayanch so’zlar:

Rang, rang marketing, rang psixologiyasi, issiq ranglar, sovuq ranglar

1.Merchandayzingda rang marketingi.

Rang psixologiyasi tơğrisida gapirilganda quyidagi aforizmni  esga olamiz:

Ranglar insonni aks  ettiradi, inson  esa ranglarni. Boshqacha qilib aytganda,

insonlarni har biri         qaysidir rang bilan boğliqdir. Shu birikmalarni  ơrganish va

sistemalarga  solish bilan rang psixosemantikasi shuğullanadi.

Merchandayzerlar  ham rang psixosemantikasiga oid bilimlarga yetarli  ega

bơlishlari lozim.Chunki bu bilimlar ularga quyidagilarda   zarur  bơladi:

1) vitrinalarni kompozitsiyasini tuzishda;

2) magazin intereri dizaynini tuzish uchun;

3) savdo zallarida kollektsiyalarni rang birikmalari yordamida joylashtirish  uchun;

4) reklama materiallarini tayyorlash uchun ;

5) magazin dizaynini tuzish uchun;

6) xaridorlarga ranglar orqali psixologik ta'sir  etish uchun;

Insonlar qaysi rangni kơproq yoqtirishlariga qarab bir necha psixoturlarga

ajratiladi. Insonlarga  yoqtiradigan ranglariga qarab quyidagi xarakteristikani

berishimiz mumkin.

    Ranglarni  odam psixologiyasiga ta'siri. Ranglar ơzini  tutishiga  juda katta  ta'sir

etadi. Ranglar  bizning kayfiyatimizni  kơtarishi  yoki  uning  aksi  tushirishi  ham

mumkin.  Rangning bunday  xususiyatlaridan  foydalanib  biz xar hil  hayotiy

hodisalarni  ơzimizning  foydamizga ơzgartirishimiz mumkin. 1750yilda 1200rang

birikmalari mavjud  bơlgan hozirgi  vaqtga kelib  ular soni  10mln. yetdi.

     Rang-bu yoruğlik  degan fizik, matematik  olim Isaak Nyuton. Rang bu fizik

fenomen  bơlib, u yoiruğlik  tơlqinlarini  buyumdan qaytishini  bildiradi. Rang

tabiiy fizik jarayon bơlsa ham, uning bizning   emotsional  hayotimizga ta'siri juda

---

57

katta. Ranglar  atrofimizdagi  va ichki  olamimizni  tơldiradi  va boyitadi. Hech

kim ranglarga  befarq  munosabatda  bơlaolmaydi. Rangni kơrgandayoq  bizda har

hil  his-tuyğular   paydo bơladi: yoqtirish yoki  yomon kơrish; rangni qabul  qilish

yoki qabul qilmaslik, havotirga  tushish  yoki  tinchlanish. Inson tuyğulariga ta'sir

etib  inson  kayfiyatini  kơtarishi yoki  tushirishi  ham mumkin, insonning hati-

harakatiga  va xulqiga ham  ta'sir   etishi  mumkin. Rangning bu xususiyatlari

genetik  xotirasiga asoslangan. Rangning qabul qilish birdaniga paydo bơlmagan,

balki qadimgi  zamondan  ajdodlarimizning hayotiy  tajribalaridan shakllangan.

Ranglar  odamlar  tasavvurida tabiat bilan  boğlangan: kơk  rang - kunduzgi  va

tundagi  osmon  rangi, suv rangi; qizil  rang- olov rangi, qon va havf-hatar rangi,

ishonch  rangi;  yashil  rang- atrofimizdagi  tabiat  rangi, hayot rangi, yaxshilik  va

ossudalik rangi; qora rang- tun va sir-sinoat  rangi.  Ranglarning qadimgi  odamlar

hayotida katta rolini bayroqlar va gerblarni har- hil ranglar bilan bezatilganini

kuzatish mumkin.