Dizartriya nutq nuqsonini bartaraf etishninng korreksion vazifalari 403-guruh talabasi Qosimova Nafosat Annotatsiya

Bu davrda yana artikulyatsion belgilar bo‘yicha bir-biriga qarama-qarshi qo‘yilgan tovushlar differensiyasi ustida mashqlar o‘tkaziladi:

1. 
   og‘iz va burun tovushlar differensiatsiyasi (p-m);
   
2. 
   burunli tovushlar guruhi o‘rtasida tovushlar differensiatsiyasi
   
3. 
   (m va n);
   
4. 
   dortlovchi tovushlar guruhida tovushlar differensiatsiyasi (k-x);
   
5. 
   unli tovushlar differensiatsiyasi (a, u, o, u);
   
6. 
   portlovchi va qorishiq tovushlar differensiatsiyasi (t-s).
   

Bu mashqlar jarayonida boshqa tovushlarni o‘zlashtirish uchun asos yaratiladi.
Endigi davrda artikulyatsion jihatdan talaffuz qilish qiyin bo‘lgan tovushlar ustida ish olib boriladi. Bu jarangli shovqinli undoshlar, qorishiq va «r» tovushidir. Bu davrda ishning muvaffaqiyatli olib borilishida fonematik eshituvning yetarli rivojlantirilganligi, tovushlar analiz malakasining birmuncha shakllanganligi asosiy rol o‘ynaydi. Bolalar bu davrga kelib tovushlarni yaxshi ajrata oladilar. Bolalar nutq faolligi, tovushlar analiz malakasi sezilarli darajada oshadi.
«R», «SH», «J» tovushlarni bolalar aniq, yaxshi talaffuz qilishda qiynaladilar. Lekin ularni farqlashda qiyinchiliklar kam kuzatiladi. Bu davrda ham tovushlar differensiatsiyasi ustida ishlashga maxsus vaqt ajratiladi. Bu vaqtda s-z, sh-j tovushlar differensiatsiyasi ustida ish olib boriladi. Bunda bolalar tovushlarni bir-biridan xatosiz ajratishga o‘rganganliklariga logoped ishonch hosil qilgach, tovushlarni burun va so‘zdagi o‘rinlarini aniqlashga qaratilgan mashqlarga o‘tadi. Tovushlarni to‘g‘ri talaffuzi, fonematik eshituvni rivojlantirish, tovushlar analiz malakasini shakllantirish ustida olib borilgan muvaffaqiyatli ishlar, dizartrik bolalarning yozuvni o‘zlashtirishlari uchun asos bo‘ladi.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. Lex.uz/.O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti Sh. Mirziyoyev Toshkent sh.,
2020-yil 23-sentabr, O‘RQ-637-son.
2. Ayupova.M.Y. ―Logopediya О’zbekiston faylasuflari milliy
jamiyatinashriyoti Toshkent – 2007.
3. Ayupova.M.YU ―Korreksion ishlar metodikasi‖ Ma‘ruza matni .T-2001
4. Axmedova Z.M, Ayupova M.YU, Nurkeldiyeva D.A.«Barmoqlar mashqi va
logopedik о’yinlar», Toshkent «Yangi asr avlodi» 2007 .
5.Музаффарова, Х. Н., & Эгамназаров, М. Ю. (2017). Махсус таълимда болалар интеллекти даражасини аниқлашда психологик-педагогик эксперимент ўтказиш технологияси. Современное образование (Узбекистан),
6. Muzaffarova, X. (2020). Логопедик машғулотларда болалар сўз бойлигини ошириш бўйича тавсиялар. Архив Научных Публикаций JSPI.
7.Muzaffarova, X. (2020). Duduqlanish va uni korreksiyalash bo’yicha olib boriladigan logopedik ishlar: Хотин-қизларнинг фан, таълим, маданият ва иновацион технологияларни ривожлантириш соҳасидаги ютуқлари 2019 йил 17-18 май 305 бет. Архив Научных Публикаций JSPI.
8.Muzaffarova, X. O’qitish jarayonida pedagogik texnologiyalardan foydalanish masalalari. Bola va Zamon jurnal. T, (2-2019).
9.Muzaffarova, X. (2020). Maxsus maktab internatlarda olib boriladigan korreksion tarbiyaviy ishlarning mazmuni. Архив Научных Публикаций JSPI.
10.Islomova, O. (2021). UMUMTA’LIM MAKTABLARI QOSHIDAGI LOGOPEDIYA SHAXOBCHALARI ISHINI TAKOMILLASHTIRISH BO’YICHA PEDAGOGIK TAVSIYALAR. Журнал Педагогики и психологии в современном образовании, (2). извлечено от https://ppmedu.jspi.uz/index.php/ppmedu/article/view/2619
11.Islomova, O. (2020). UMUMIY TIPDAGI MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTIDA BOLALAR NUTQINI TUZATISHDA SIFATLI LOGOPEDIK XIZMAT. Журнал Педагогики и психологии в современном образовании, (1)
12.Yunusov, M. (2020). Методика обучения детей с нарушением слуха на основе мультимедийных средств. Архив Научных Публикаций JSPI, 1(71). извлечено от https://science.i-edu.uz/index.php/archive_jspi/article/view/6367
13.Yunusov, M. (2020). Мактабгача таълим жараёнига мультимедиа технологиясини татбиқ этиш. Архив Научных Публикаций JSPI, 1(75). извлечено от https://science.i-edu.uz/index.php/archive_jspi/article/view/6480