Dissotsiatsiya qaytar jarayondir

115. Tuzlar gidrolizining molekular va ionli tenglamalari.  Kuchsiz ko'p asosli kislotalar bilan kuchli asoslardan hosil boigan tuzlarning gidrolizlanishi bosqich bilan boradi (teskari jarayonga — bosqichli dissotsilanishga muvofiq), bunda nordon tuzlar (aniqrog'i, nordon luzlarning anionlari) hosil b o ia d i. M asalan, natriy karbonat Na2C 0 3 ning gidrolizlanishini quyidagi tenglamaiar bilan ifodalash mumkin:

1) birinchi bosqich

                                                                 С 0 ^ + Н 20 = НС0з +OH~

yoki

                                                                            Na2C 03 + H20 = N aH C03 + NaOH

2) ikkinchi bosqich

                                                                               нсо; + н2о = н2со3 + он-

voki

                                                                            NaHC03+H20 = H 2C 03+Na0H

Lekin odatdagi sharoitda gidroliz amalda birinchi bosqich bilan i licklanadi: co  ionlar suvning H + ionlarini bogiab, dastlab 11 ,C 0 3 molekulalarini emas, balki HCO^" ionlarini hosil qiladi. Ihmga sabab shuki, НСОз" ionlar H 2C 0 3 molekulalariga qaraganda ancha qiyin dissotsilanadi. Faqat ko'p suyultirilganda va qizdirilI’andagina hosil boigan nordon tuzning gidrolizlanishini e ’tiborga olish mumkin.

N a2C 0 3 ning gidrolizlanish tenglam asini tuzish uchun quyidagi qoidaga asoslanam iz. Tuz kuchli asos bilan kuchsiz kislotadan hosil boigan, shu sababli CO2- ioni (kuchsiz kislota anioni) suvning vodorod ionlarini bogiaydi. C 02f ionda ikkita /aryad boiganligi sababli gidrolizning ikkita bosqichini ko'rib t hiqish va har qaysi bosqich uchun uchtadan tenglama: a) qisqartirilgan ionli shaklda, b) ionli shaklda va v) molekular shaklda yozish kerak. Bunda almashinish reaksiyalarining ionli tenglamalarini yozish qoidalarini  e ’tiborga olish lozim.