Диссертацияларининг асосий илмий натижаларини чоп этиш тавсия этилган илмий нашрлар ва Россия

Жамғарма-инвестиция-жамғариш атамала-
рининг моҳияти ва ўзаро боғлиқлиги.
Миллий 
иқтисодиётимизга йўналтирилган инвестициялар ва 
ялпи жамғармалар ўртасида мувозанатни баҳолашга 
доир статистик таҳлилни амалга оширишдан аввал 
жамғарма-инвестиция-жамғариш кўрсаткичларининг 
ҳам иқтисодий назарияда, ҳам миллий ҳисоблар ти
-
зими (МҲТ) доирасидаги мазмун-моҳиятини очиб 
беришдан бошлаш мақсадга мувофиқ.
МҲТ доирасида жамғарма (saving) – ялпи 
миллий ихтиёрдаги даромаднинг (gross national 
disposable income, GNDI) якуний истеъмолга (final 
consumption) сарфланмаган қисми ҳисобланади. 
Ялпи жамғарма – ялпи миллий ихтиёрдаги даромад
-
дан (GNDI) якуний истеъмолни (С) чиқариб ташлаш 
орқали аниқланади [4]. Ялпи жамғарма бошқа дунё 
мамлакатларидан ўтказилган соф капитал транс
-
ферлар билан бирга номолиявий активларга ин
-
вестициялаштириш (ялпи жамғариш деб аталади) 
учун ресурсларни тақдим этади [5].
Демак 
ялпи 
жамғарма 
инвестициянинг 
(investment) асоси, яъни молиялаштириш манбаси 
сифатида унинг ўзагини ташкил этар экан. Ўз ўр
-
нида, ялпи жамғариш (capital formation) эса 
инвестицион жараённинг якуни, миллий иқтисо
-
диётга инвестициялар молиялаштирилишининг 
номоддий активлар қийматининг ўзгаришини таъ
-
минлаган омил сифатида намоён бўлади. Аниқроқ 
айтадиган бўлсак, инвестициялаштириш негизида 
миллий бойликнинг ортиши кузатилади, бу эса у 
ёки бу кўринишдаги (асосий фондлар, активлар ва 
б.) жамғарилишнинг ифодасидир [1]. 
Иқтисодий назарияда “инвестиция” – даромад 
олиш мақсадида йўналтирилган пул маблағлари 
асносида қаралса, жамғариш эса миллий иқтисо
-
диётга сарфланган молиявий ресурсларнинг амал
-
даги қиймати (иқтисодий субъектлар томонидан 
йўналтирилган инвестицион сарф-харажатлар
-
нинг ҳақиқий миқдори) сифатида эътироф эти
-
лади. Шу сабабли иқтисодиёт фанида “инвести
-
ция” ва "ялпи жамғариш" (gross capital formation) 
индикаторлари қиймат жиҳатидан бир-бирига 
яқин ҳамда бири иккинчисининг ўрнини босув
-
чи кўрсаткичлар сифатида қайд этилади [6]. Ма
-
салан, иқтисодий назарияда истеъмол усулида 
ҳисобланган ялпи ички маҳсулот (gross domestic 
product, GDP) – истеъмол харажатлари, давлат ха
-
ражатлари, инвестициялар ва соф экспорт ҳажми 
(Y=C+G+I±Nex) кўринипшида қайд этилса, МҲТ 
доирасида у (GDP
D
) – уй хўжаликлари, давлат ва 
уй хўжаликларига хизмат кўрсатувчи нотижорат 
корхоналари томонидан товар ва хизматларнинг 
якуний истеъмолига (final consumption) сарфланган 
харажатлар, ялпи жамғариш ва соф экспорт саль
-
доси ҳажмлари (GDP
D
=FC+GCF±Nex) йиғиндиси 
сифатида эътироф қилинади.
Миллий ҳисоблар тизимида "ялпи жамғариш” 
иқтисодиётдаги молиявий бўлмаган активлар қий
-
матининг ўзгариши омили сифатида қайд этилади 
ва қуйидаги таркибий қисмларга ажратилади. Бу
-
лар, биринчидан, асосий капиталнинг ялпи жамға
-
рилиши, иккинчидан, моддий айланма маблағлар 
захирасининг ўзгариши, учинчидан, қимматбаҳо 
буюмларнинг (заргарлик буюмлари, санъат асар
-
лари ва бошқалар) соф орттирилган (йўқотилган) 
қийматидир [3].