Диссертация Тошкент молия институти «Банк хисоби ва аудит» кафедрасида бажарилган. Илмий раҳбар и ф. н доц в. б. И. Сайфиддинов

 
1.1.2-расм. 
Тижорат банклари томонидан давлат бюджетга 
тўланадиган солиқлар
14
Сўнгги йилларда мамлакатимизда олиб борилаётган солиқ сиёсатида 
асосий эътибор солиқ тўловчилардан шу жумладан, тижорат банкларидан ҳам 
босқичма босқич солиқ юкини пасайтириш масаласига эътибор қаратилмоқда. 
Дарҳақиқат, фойда солиғига оид солиқ ставкаларидаги босқичма босқич пасайиш 
тенденциясини солиқ тўловчилар учун солиқ юкини пасайиш тенденциясини 
солиқ тўловчилар учун солиқ юкини камайиш борасидаги муҳим ишлардан бири 
14
Комолов О.С. Тижорат банкларини солиққа тортиш тартибини такомиллаштириш масалалари. Иқтисод 
фанлари номзоди... дисс. Автореферати. – Тошкент, 2008. – 17 б. 
ТИЖОРАТ БАНКЛАРИНИ СОЛИҚ 
ТЎЛОВЛАРИ 
 
УМУМДАВЛАТ СОЛИҚЛАРИ 
Фойда солиғи 
Қўшилган қиймат солиғи 
Сув ресурсларидан 
фойдаланганлик учун 
солиқ 
МАҲАЛЛИЙ СОЛИҚЛАР 
ЙИҒИМЛАР 
Мол-мулк солиғи 
Бошқа йиғим ва мажбурий 
тўловлар 
Ободончилик ва ижтимоий 
инфратузилмани 
ривожлантириш солиғи 
Ер солиғи 

---

19 
деб қараш мумкин. Лекин бунга қарамасдан ҳозирда республикамиз банк 
фойдасини солиққа тортиш объектининг белгиланиши бўйича турли муаммолар 
мавжуд. Тижорат банкларини фойдасидан олинадиган солиқнинг бюджетга 
тўлиқ ундирилаётгани бугунги солиқ механизмида бир неча камчиликлари 
мавжуд эканлиги яққол кўриниб қолди. Сабаби, тижорат банкларини тўлаётган 
фойда солиғида фойда билан биргаликда ва солиқ солинадиган базага қайта 
қўшилувчи айрим харажатлар ҳам мавжуд. 
Юқоридаги мулоҳазалардан сўнг энди бевосита эътиборни тижорат 
банклари томонидан тўланаётган солиқларни объектив зарурлиги бугунги кунда 
нечоғлик аҳамиятга эга эканлигини кўриб турибмиз. Бизнингча, тижорат 
банкларини албатта солиққа тортиш зарур. Бу фикримизни қуйидаги тартибда 
асослаб беришимиз мумкин. Хусусан: