Диссертация мавзунинг долзарблиги ва зарурати

Eldor qarag’ayning bioekologiyasi va ko’paytirish texnologiyasini ilmiy asoslash.
Диссертация мавзунинг долзарблиги ва зарурати
Жахонда ривожланган давлатларнинг йирик шаҳарларида кўкаламзорлаштириш бўйича қилинган ишлар шаҳарнинг бинокорлик салоҳиятини бахолаб берадиган муҳум мезонлардан бири ҳисобланади. Дунёда кўкаламзорлаштириш бир неча асрларга бориб тақалади ва дизайнерларнинг сайи-харакатлари билан бир қанча янгидан янги услублар яратилиб келинмоқда.
Кўкаламзорлаштириш дунё мэгаполисларида кўп тарқалмоқда. Дунё миқёсида кўкаламзорлаштириш соҳасида Италия, Хитой, Германия, Япония, АҚШ каби давлатлар тажрибаси юқорилиги билан ажралиб туради.
Ўзбекистонда хам кўкаламзорлаштириш соҳасида бир қатор амалий ишлар бажарилмоқда. Бу борадаги ишларда бир қатор норматив хужжатлар дастурамал ҳисобланади. Ўзбекистон Республикаси Президентининг "Ўзбекистон Республикаси аҳоли пунктларини ободонлаштиришни яхшилаш юзасидан қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида" 2009 йил 22 январдаги ПҚ-1045-сон қарори, 2017 йил 19 майдаги ПП-2979-сонли "Тошкент шаҳрида ер усти ҳалқа метро линияси қурилиши" лойиҳасини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида"ги қарори 04.06.2019 йилдаги “Аҳоли пунктларини ободонлаштириш соҳасида ишлар самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида"ги ПҚ–4351-сон қарори қабул қилинди хамда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 559-сонли 28.07.2017 йилдаги Тошкент шаҳрини марказий қисмини ободонлаштириш ва архитектуравий қиёфасини янада яхшилаш хамда ахоли ва пойтахт мехмонлари учун зарур шарт-шароитлар яратиш чора тадбирлари тўғрисида қарори доирасидаги ишлар амалга оширилмоқда.
Қарор билан 2019–2020 йилларда ободонлаштириш соҳасида ишлар самарадорлигини янада ошириш бўйича “Йўл харитаси” тасдиқланди. “Одамлар учун шаҳар”, “яшил шаҳар”, “шаҳар боғ” моделларини қўллаш режалаштирилмоқда [1; 2; 3; 4; 5.].
Республикамизда манзарали боғдорчилик ва ландшафт санъати соҳаларининг замонавий илғор технологияларидан тўла-тўкис ва оқилона фойдаланишни таъминлаш, ланшафт объектлари ва кўкаламзорлаштирилган худудлар композицияларини янада такомиллаштириш, ресурс тежамкор техналогияларни ўрнини янада ошириш, соҳага илғор илмий-техника ютуқларини жорий этиш, манзарали боғдорчиликнинг моддий-техника базасини мустаҳкамлаш ва модернизация қилиш, шунингдек, хорижий инвестицияларни янада фаол жалб этиш ва экологик мувозанатни барқарорлаштириш каби ишларни амалга ошириш мақсадида бир қатор ишлар амалга оширилмоқда.
Бугунги кунда Республикамиз худудидаги шаҳарлар замонавий кўринишга кирмоқда хамда уларнинг кўкаламзорлаштириш ишларини ташкил қилиш соҳага янгича ёндашишни талаб қилади. Кўкаламзорлаштириш учун 200 дан ортиқ манзарали дарахт турлари ҳусусан 160 тур дарахт, 25 тур бута, 15 тур манзарали гул турлари қўлланилиб уларни ўстириш ва кўпайтириш бўйича аниқ тавсиялар етарли эмас. Маьлумки бу турлар кўпчилиги четдан интродукция қилинганлиги дарахтга керакли шароитни таъминлаб беришни талаб қилади. Шу сабабдан кўкаламзорлаштириш технологиясини ўрганиш бугунги кунда долзарб масалалрдан бири бўлиб қолмоқда.
Mavzuning o’rganilganlik darajasi:
Xalqaro tatqiqotchi S.Iravani,B.Zolfagari 2013-yilda.2010-yilda B.Kord,A.Mataji,S.Babaye,T.G’atforiya, H.S. Kofil, S.Asnaashari,S.Farajniya-2019-yildaEronning shimoliy G’arbiy qismida o’ganilgan.M.Kiaei 2011-yil eldor qarag’ayning anatomik fizik-mexanik hususiyatlarini o’rgangan .H.J.Gladfelter 1987-yil.N.Sarvameli 2016-yil saratonga qarshi faol moddalar borligini o’rgangan.
Tatqiqotning maqsadi:
O’zbekistonda Ko’kalamzorlashtirish uchun ekiladigan manzarai daraxtlarni turlarini tanlash va ularni ko’paytirish texnalogiyasini ishlab chiqish va ilmiy asoslash
Tatqiqotni vazifalari:
Qirim qarag’ay o’zidan kislorod moddasini chiqaradi.Fitansit moddasini ko’p ajaratadi.Eldor qarag’ay yog’och sifatida ham sanoatda va qurilishda ham keng qo’llaniladi