Диссертация иш кўриб чиқилди ва ҳимояга Илмий рахбар: рухсат берилди и ф. н доц. Рахмонов Қ. Р. «Геодезия ва кадастр»

Тупроқлари – асосан бўз тупроқлар бўлиб, иқлими – континентал. 
Июлнинг ўртача температураси 27-29С°, январники – 2С°. Ёзда энг юқори 
температура 41 
–
42С° га етади, январда энг паст температура-

---

38 
29С°. Вегетация даври 210 
– 
220 кун. Йиллик ѐғин миқдори 300 
– 
400 мм. ни 
ташкил этади. 
Ёввойи ўсимликлардан – туранғил, терак, жийда, дўлана, тол, юлғун, 
қамиш, янтоқ ва бошқалар мавжуддир. Баҳорда ранг (қорабош), 
шайтонковуш, лола ва лолақизғалдоқлар Чирчиқ дарѐсининг қайирларида 
ўсади. Ёввойи ҳайвонлардан – қуѐн, сув каламуши, сичқон, ғоз, ўрдак 
қирғовул, лойхўрак, сўфитўрғай, сув илонлар, ондатралар мавжуд. 
2.1. Географик жойланиши ва релъефи 
Тадқиқотлар олиб борилган объект Тошкент вилояти Қибрай туманида 
Чирчиқ дарѐсининг ўрта оқими III – терассида жойлашган. Релъефи, 
эрозияланганлиги ва бошқа кўрсаткичлари бўйича Тошкент олди районига 
хосдир. Бу район кичик баланд – пастликларга эга, ҳудуднинг жанубий – 
ғарбий қисмини эгаллаган бўлиб, нисбий баландлиги кам ўзгарувчи кенг 
тўлқинсимон майдондан иборат. 
Маълумки, типик бўз тупроқлар жойлашган ҳудуд асосан релъфи 
нотекис паст – баланд қиялик адирли майдонлардан иборат, бундай ерларда 
жала ѐмғирлар, нотўғри жўяклаб суғориш натижасида эрозия емирилиш 
вужудга келади. Ёнбағир тиклиги ва узунлиги ошиб борган сари, одатда, 
оқиб тушаѐтган сув оқимининг тезлиги кучаяди, шунга боғлиқ ҳолда тупроқ 
ювилиб ҳамда оқизиб кетилиши ҳам жадаллашади.

---

39 
16-расм.
 
Тошкент вилояти иқтисодий харитаси
 

---

40 
2.2. Геология ва геоморфологияси 
Ҳудуднинг геологик тузилишида Чирчиқ дарѐси ҳосил қилган биринчи, 
иккинчи ва учинчи аллювиал пиллапоялар ҳамда вақтинча оқадиган 
мавсумий сойлар ҳосил қилган пролювиал ѐтқизиқлардан иборат. Бу 
ѐтқизиқлар турли қалинликдаги шағал, қум, чанг ва лой заррачалардан 
ташкил топган. Уларнинг қалинлиги релъефга боғлиқ бўлиб, бир неча см. дан 
тортиб то бир неча метргача етиши мумкин. 
Тўртламчи давр қатламларининг остки қисми неоген, полеоген даврга 
мансуб бўлиб, қумтош, шағал, қум ѐтқизиқлар ташкил қилади. 
Қибрай тумани типик бўз тупроқлар ғарбий Чотқол, Қоржонтов тоғ ѐн 
бағирлари – тоғ олди зоналаридаги паст – текислик, қирадирлик 
манбалардан иборат. Туман ҳудудида қуйидаги йирик геоморфологик 
районлар: баланд тоғлар, ўртача баланликлардаги тоғлар, тоғ олди қир 
адирлар, тоғлар ва паст тоғлар, тоғ олди текисликлари ҳамда дарѐларнинг 
пастки ва юқори террасалари ажратилади (Ўзбекистон Республикаси тупроқ 
қопламлари Атласи, 2010).