Диссертация илмий раҳбар: проф. Шамсутдинов Ф

I = (1 + ') = [1 + (P

a

 – P

r

)] = (1+R)*(1+i) = 1+R+i+i*R   (6) 

 

 

Agar  R  va  i  katta  emas,  i*R  ham  kichik  qiymat  bo'lsa,  sodda  o'zgarishlar 

qilib quyidagi formulani olamiz: 

 

' = R + i                    (7) 

 

 

Bu erda i – inflyatsiya mukofoti, ' – nominal stavka. 

 

(7) formuladan ko'rinib turibdiki, bashorat qilinadigan inflyatsiya sur'ati i va 

inflyatsiya  mukofoti  bir  –  biriga  mos  keladi.  Bu  xolat  rivojlangan  bozorga    xos, 

ya'ni  bunday  bozorda  qimmatli  qog'ozlarga  investitsiya  qilish  masalasi 

soddalashtirilgan:  agar  daromadlilikning  nominal  stavkasi    R  +  i  summasidan 

kichik  bo'lsa,  investitsiyalashdan  ma'no  yo'q.  Shuningdek,  ko'rinib  turibdiki, 

inflyatsiya  sur'atining  bir  foiz  punktga  oshishi,  ushancha  punktga  '  ning  ham 

oshishini  talab  qiladi.  Bu  vaziyat  faqatgina  R  va  i  katta  bo'lmagan  darajada  amal 

qiladi. 

 

(2), (3), (4) formulalarga qo'shimcha ravishda investorni noaniq va noto'g'ri 

qarorlar qabul qilishdan saqlovchi to'rtta xolatni ko'rib chiqish lozim: 

---

59 

 

1.

 

Xar kuni amaliyotda R va i ni Irven Fisherning to'liq formulasi orqali 

ifodalanishidan foydalanish juda foydali xisoblanadi, ya'ni