Диссертация илмий раҳбар: филология фанлари доктори, доцент. О. С. Ахмедов Тошкент 2020 мундарижа

Ўзбек тилидаги таржимаси: Глобаллашув сўнгги юз йилликда нисбий нархларни (ишчи кучи, сармоя, товарлар) салмоқли ўзгаришларини юзага келтирмоқда ва бу ўз навбатида, даромадларни сезиларли даражада қайта тақсимлашга олиб келади. Ривожланган мамлакатларда малакасиз ишчилар малакали ишчиларга қараганда имкониятни бой беришмоқда. Умумий миқдорда сармоядорлар ишчиларга нисбатан кўпроқ маблағ (кўпроқ улуш)га эга бўлишмоқда .
Инглиз тилида сўзлашувчи мамлакатларда slice of the cake - яъни бир бўлак пирог ибораси банк-молия соҳасида кенг қўлланилади. Ўзбек тили банк-молия соҳасида эса ушбу маънодаги ибора мавжуд эмас, аммо худди шу маънони ифодаловчи пулнинг улуши, ҳисса каби лексемалар мавжуд.
Бугунги кунда Европа мамлакатлари банк-молия соҳасида кенг қўлланиладиган ибораларадан яна бири golden handcuffs – олтин кишан, олтин тутқичлардир. Ушбу ибора малакали ходим ишдан бўшамаслиги, бошқа ташкилотга ишга ўтиб кетмаслиги мақсадида унинг иш ҳақига рағбат учун тўланадиган устама ҳақни англатади. Масалан:инглиз тили матнда қўлланилиши:As Gerald Ledford of the University of Southern California's business school puts it, they are “golden handcuffs” to keep people at their desks.
Ўзбек тилидаги таржимаси:Жанубий Калифорния университети профессори Жеральд Ледфорднинг фикрича, улар компаниядаги ишчиларни ушлаб туриш учун “олтин кишан” воситасидан фойдаланишмоқда.
Ушбу иборани сўзма-сўз таржима қилиш натижасида табиийки семантик, стилистик ғализ таржима намоён бўлади. Бундай ҳолатларда таржимондан ўша давлатда фаол қўлланадиган иборани синчковлик ва зийраклик билан таҳлил қилиб, юксак маҳорат билан таржима қилишни тақозо этади. Мазкур жумлада бу ибора айнан салоҳиятли, тажрибали мутахассисни “йўқотмаслик” мақсадида муайян ташкилот ўз ходимини “ушлаб туриш” учун унга молиявий рағбат, мукофот пули бериш маъносида қўлланилган.
Шуни алоҳида таъкидлаш жоизки, таржима жараёнида банк-молия соҳасига оид метафорик терминларнинг таржима қилиш стратегиясини аниқлаб олиш ҳам лозим. Бунда қўлланадиган трансформация турларини тўғри белгилаб олиш муҳим аҳамиятга эга. Бу ҳолда, метафорик банк-молия терминлари таржимасининг типик усуллари сўзма-сўз таржима, модуляция ва изоҳлаш таржима усуллари мақбул ҳисобланади. Сўзма-сўз таржима инглиз тилидаги сўз бирикмаларнинг аксариятини семантик ва структур жиҳатдан сақлаб қолиш имконини беради. Масалан: