Diskret (donabay) mahsulotni ommaviy ishlab chiqarish

Toza yo’nish

Toza yo’nishda surish qiymati S g’adir budirlik parametrlari R_a yoki R_z, keskich uchidagi radius r o’lchami, ishlov berilayotgan material va kesish tezliklariga bog’liq bo’ladi.
Loyihalanayotgan dastgohda kesish tezligi V>50 m/min bo’lgan sharoitda (bu holat qattiq qotishmali keskichlarga xos) R_z = 10 – 20 mkm (yoki V5 g’adir budirlik sinfi) g’adir budirligi barqaror ta’minlanishi kerak.
Talab etilgan g’adir budirlikni hisobga olgan holda ma’lumotnomadan radiusning har xil qiymatlari uchun surishning jadvaliy qiymatlarini tanlaymiz. Tanlangan surishlar qiymatlari jadval 1.03 da keltirilgan.

Ishlov berilayotgan material	Kesish tezligi, m/min	G’adir budirlik ko’rsatkichi
		Rz = 10-20
		Keskich uchidagi radius. Mm
		0.5	1	2
Konstruksion uglerodli po’lat	>80	0.35	0.4	0.45

Po’latlarga ishlov berishda (σ_b = 50-70 kG/mm² = 450 -690 Mpa) koeffitsient qiymati K_S2= 0.75, σ_b= 90 – 110 kG/mm² = 880 – 1080 Mpa po’latlar uchun K_S2 = 1.25.

Ko’rsatib o’tilgan tuzatuvchi koeffitsientlarni hisobga olgan holda surishlar quyidagicha bo’ladi:

S_min = S_Tmin*0.75 = 0.35*0.75 = 0,26 mm/ayl
S_max = S_Tmax*1,25 = 0.45*1.25 = 0,56 mm/ayl

Toza ishlov berishda kesish tezligining qiymatlari dag’al ishlov berishdagi parametrlarga bog’liq. Asosiy farq faqat kesish chuqurligi va surish kabi parametrlar qiymatlaridan iborat. G’adir budirlik parametri R_z= 10-20 mkm bilan toza ishlov berishda kesish chuqurligini diametrga 0.5 – 2 mm miqdorida qabul qilamiz.

Topilgan chekli surishlar va qabul qilingan kesish chuqurligi uchun ma’lumotnomadan kesish tezligining quyidagi jadvaliy qiymatlarini tanlaymiz (jadval 1.04)

Kesish chuqurligi, mm	Surish, mm	Ishlov berilayotgan material
		Konstruksion po’lat
		Asbob materiali
		Qattiq qotishma
		Plandagi bosh burchak
		45⁰	60⁰	90⁰
≤1	0,2	150	150	150
	0,5	125	125	125

Tuzatuvchi K_v koeffitsientlarni aniqlaymiz:

1. 
   Ishlanayotgan material qattiqligiga bog’liq koeffitsient. Qattiqligi HB 156 – 207 materialdan tayyorlangan detallarga qattiq qotishmali keskichlar bilan ishlov berishda K_V1 = 1, qattiqligi HB 285 – 321 detallar uchun K_V1 = 0.65
   
2. 
   Qattiq qotishma markasi va bardoshligiga bog’liq koeffitsient. T15K6 markali va bardoshligi T = 60 min qattiq qotishma uchun konstruksion po’latlarga ishlov berish da K_V2 = 1.55.
   
3. 
   Ishlov berish turiga (bo’ylama yo’nish, ko’ndalang yo’nish, shakldor yo’nishva hokazo) bog’liq koeffitsient. Bo’ylama yo’nish uchun K_v3 = 1.
   

Yuqoridagi tuzatuvchi koeffitsientlarni hisobga olgan holda kesish tezligi cheklari quyidagicha bo’ladi:

V_min = V_Tmin * 0.65 = 125 * 0.65 = 81.25 m/min
V_max = V_Tmax * 1.55 = 150 * 1.55 = 232.5 m/min
Toza ishlov berishda aniqlangan kesish tezliklari uchun shpindel aylanish chastotalarining chekli qiymatlarini topamiz.

3.