Dirixle prinsipi

lekin qoʻlqoplarni “oʻng yoki chap” qoʻlga ekanini aniqlash 
mumkin. Shu usulda oldin bitta juftlikni (chap va oʻng qoʻlga) 
tanlaymiz, keyin 3 ta qoʻlqopni bitta qoʻlga, shunday qilib jami 
5 ta qoʻlqopni tanlaymiz. 2) Agar qoʻlqoplarni tanlashga ruxsat 
berilmasa, har safar kamida eng “noqulay” holda 6 ta 
qoʻlqopni olish kerak boʻladi. Haqiqatan, 5 ta ixtiyoriy tanlab 
olingan qoʻlqoplar bitta qoʻlga mos kelsa, u holda oltinchi 
tanlab olingan qoʻlqop boshqa qoʻlga mos keladi va bir juft bir 
xil rangdagi qoʻlqoplar albatta topiladi. 3 ta dastlabki olingan 
qoʻlqoplar - qoʻngʻir va bitta qoʻlniki, keyingi ikkitasi - qora va 
boshqa qoʻlga mos boʻlgan holat ham yuz berishi mumkin. 

---

 Bu holda oltinchi tanlab olingan qoʻlqop yuqorida 
tanlanganlardan birining rangida boʻladi. 4 – masala. 4 7 

 
katakli jadvalni barcha satrlarida va barcha ustunlarida 
boʻyalgan kataklar soni har boʻladigan qilib boʻyab chiqich 
mumkinmi? Yechilishi. Boʻyalgan kataklar soni 0 dan 7 gacha 
oʻzgarishi mumkin, ya’ni jami 8 ta variant bor. Satrlar va 
ustunlar jami 11 ta. Dirixle prinsipiga koʻra qaysidir 2 chiziqda 
(satr va ustunlarda) bir xil sondagi boʻyalgan kataklar boʻladi. 
Bu yerda boʻyalgan 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 kataklar “qafas”lar soni, 
satr va ustunlar “quyon” lar boʻladi. 5 – masala. 10 ta dugona 
bir-birlariga bayram sovgʻalari berishdi.

---

Har biri boshqasiga 5 ta sovgʻa berdi. Dugonalargdan ikkitasi 
biri ikkinchisiga sovgʻa berganini isbotlang. 
Isboti. Barcha sovgʻalar soni 10 5 50 

 = (bular “quyon”lar).