Diqqatni tekshirish usullari

SHULTE JADVALLARIDA SONLARNI TOPIB CHIQISH USULI

• Maxsus jadvalda sonlar xaotik tarzda joylashtiriladi (1 dan 25 tagacha). Sinaluvchi barcha sonlarni birinchi sondan oxirgi songacha ovoz chiqarib ko'rsatib berishi kerak. Sinovchi esa sonlarning to'g'ri ko'rsatilayotganini va topshiriqning bajarish tezligini nazorat qilib boradi. Shu yo'l bilan diqqat tezligi, hajmi, chalg'ishi va charchash darajasi tekshiriladi.

SONLARNI TESKARI TARTIBDA AYIRIB BORISH USULI

• Krepelin tomondan tavsiya qilingan. Sinaluvchi 100 dan bir xil sonni ayirib keladi (Masalan, 100-3 yoki 100-7). Sinaluvchi topshiriqni qanday bajarayotganligi nazorat qilib boriladi, ya'ni to'xtab qolish, noto'g'ri ayirish, boshqa raqamlarni ishlatib yuborish va h.k.

XOTIRANI TEKSHIRISH USULLARI

«O`NTA SO'ZNI YODLASH» USULI

• Sinaluvchiga ma'no jihatdan bir-biriga bog'liq bo'lmagan 10 ta so'z aytiladi va sinaluvchi ularni o'zi xohlagan tartibda takrorlab chiqishi kerak. Masalan, uy, olma, qalam, osmon, temir, ot, gul, qog'oz, daryo, rom. Sinaluvchi barcha so'zlarni to'g'ri aytib bo'lmaguncha, tekshirish davom ettirilaveradi, ya'ni sinovchi 10 ta so'zni yana qayta aytib chiqadi, sinaluvchi esa ularni yana takrorlaydi. Olingan ma'lumotlar jadvalga qayd qilib boriladi (6-jadval). Odatda 5-6 urinishdan so'ng barcha 10 ta so'z ham to'g'ri takrorlanadi. Agar 2-3 urinishdan keyin sinaluvchi barcha 10 ta so'zni o'zi xohlagan tartibda to'la aytsa, demak, uning xotirasi juda yuqori, agar sinovni 5-6 urinishdan keyin bajarsa - xotirasi yaxshi, agar 7-8 urinishdan keyin bajarsa - xotirasi biroz sust, agar 9-10 urinishdan keyin bajarsa yoki bajara olmasa, demak uning xotirasi juda past hisoblanadi.
• Ushbu so'zlarni sinaluvchini ogohlantirmasdan turib 30 minutdan so'ng qayta aytib berishni so'rash mumkin.

HIKOYALARNI TAKROR AYTIB BERISH USULI

• Sinaluvchiga kichikroq bir hikoya o'qib eshittiriladi. Hikoya o'qib bo'lingandan so'ng sinaluvchidan uni takror aytib berish yoki ushbu hikoyani qog'ozga tushirib berish so`raladi. Bunda sinaluvchi hikoyani naqadar to'g'ri aytayotgani yoki to'g'ri yozib bergani tekshiriladi. Sinaluvchi so'zlarning o'rnini ma'no jihatdan boshqa so'zlar bilan almashtirmay aytishi, so'zlarni takrorlamasligi yoki jumlalarni tushirib qoldirmasligi kerak. Chunki xotira tekshirilayapti. Sinov bir marta o'tkaziladi.