Diqqat aziz kanaldosh bu kitobning birinchi qismi. Kanal azolari uchun tekin tarqatilyapdi

---

Ixtiro va Kashfiyotlar 
Group 
Diqqat aziz kanaldosh bu kitobning birinchi qismi. Kanal azolari uchun tekin tarqatilyapdi. 
Kitobni sotish xar qanday tijoriy yo
’
llarda foydalanish qatian taqiqlanadi. 
Diqqat kitob Elektronikani noldan boshlab o
’
rganuvchilar uchun yozib chiqildi. 
Keyingi qisimlari tez orada taqdim etiladi. 
Bizni tanlashda adashman 
http://t.me/ixtrolar
Telegramda @ixtrolar yoki Ixtiro va Kashfiyotlar deb qidiring 
Ixtiro va Kashfiyotlar 2020
Oybek Saparboev

---

1
. Asbob toifalari va ulardan foydalanish 
Asbobning 
nomi 
Asboblardan foydalanish hollari va ularning 
tavsif belgilari 
Tarkibiy tuzilmasi 
1. O’tkir 
jag’li ombir 
Simlarni egish, kesish va ulash uchun qo‘llanadi-
gan quyi o‘lchamlardagi asboblar: 
(a) 150mmli yoki 175mmli, ichki elektr uzatma-
sida, 200mmli tashqi elektr uzatmasi uchun. 
(b) 150-millimetrli asbobdan (o‘tkir jag‘li 
ombirdan) foylanishda o‘tkir jag‘li ombir bilan 
kesib olinishi mumkin bo‘lgan 6 mmdan yoki 
5,5mmdan kamroq sim qalinligi. 
2.Ko’tarma 
ombir 
Simni kontakt joyiga ulab qo‘yish uchun sim-ning 
ortiqcha qismini kesib tashlash uchun qo‘llanadi. 
(a) Yakka tolali simni, andozali simni, metall o‘rimli 
simni yoki qo‘rg‘oshin kabelning tarki-biy 
qismlarini kesish uchun qo‘llanadi. 
(b) Himoyaviy qoplamali simdan himoya qavatini 
yechib olish uchun qo‘llanadi. 
3. O’tkir 
uchli ombir 
(a) Tashqariga chiqariladigan simning uchini ushlab 
turish uchun va shuningdek, ko‘tarma ombir bilan 
himoyaviy qoplamani yechib olish uchun 
qo‘llanadi. 
(b) Maʼlum material bilan ishlashda o‘tkir uchli 
ombirdan foydalaning. 
4. Otverka 
(a) Boltlarni burab kirgizish yoki burab chiqa-rib 
olish uchun qo‘llanadi. 
(b) Bolt kallagining shakli va o‘lchamiga ko‘ra har 
xil otvertka turlari qo‘llanishi lozim. 
(v) Plyus va minus toifali va 
□
toifali otvertkalar 
mavjud. 
(g) Elektr jihozlarni va ularning himoyaviy 
qoplamasini o‘rnatish uchun qo‘llanadi. 

---

Asbobning 
nomlanishi 
Asboblarni qo‘llash hollari va ularning tavsif 
belgilari 
Tarkibiy tuzilishi 
5.Elektr 
pichog’i
(yoki 
skalpel) 
Simning himoyaviy qoplamasini yechib olish 
uchun, simlarni ulash yoki kesib tashlash uchun 
yoki elektr uzatmasining yog‘ochli qismini 
tekislash uchun qo‘llanadi. 
6. Yassi 
jag’li ombit
(a) Kontrgaykani burash uchun yoki moslamadagi 
po‘lat quvurni ulash uchun qo‘llanadi. 
(b) Qisqichning tishlari qirralanganidan keyin 
dumaloq yuzali ashyo mustahkam mahkam-
lanishi mumkin. 
7.Keriladiga
n kalit va 
gayka kaliti 
(a) Quvur yoki boltlarni burab kirgizish yoki 
ularni burab chiqarish uchun qo‘llanadi. 
(b) Jihozlarning boltlarini va gaykalarini burab 
kirgizish yoki chiqarib olish uchun qo‘llanadi. 
8. Simning 
himoyaviy 
qoplamasi-ni 
yechish 
uchun 
qo‘llanadiga
n as-bob 
(yoki 
yonkesar) 
(a) Himoyaviy qoplamali simning himoyaviy 
qoplamasini yechib olish uchun qo‘llanadi. 
(b) Simning yo‘g‘onligi kesuvchi tig‘ning 
o‘lchamiga muvofiq kelishi shart. 
9.(Qisqich) 
Ombir 
(a) Vtulka xalqasini qisish uchun yoki mis 
naychasining kontaktini bosib qisish uchun 
qo‘llanadi.
(b) Qisqich ombirning qisuvchi qismini 
(kesimini) simning yo‘g‘onligiga qarab
o‘zgartiring va yassi ombirning dastasini qo‘l 
bilan ushlab turing. 
Xattoki to‘liq qisish uchun talab etiladigan 
kuchlanish qo‘llanilmasa ham, yassi ombirning 
qisuvchi qismi bo‘shab ochilmaydi. 

---

Asbobning 
nomlanishi 
Asboblarni qo‘llash hollari va ularning tavsif 
belgilari 
Tarkibiy tuzilishi 
10.Kavshar
lagich 
(a) Simning biriktiriladigan qismini kavsharlash 
uchun qo‘llanadi. 
(b) Qizdiriladigan temir kavsharlovchi lampa yoki 
olovli quti bilan qizdiriladi. 
(v) Volt bilan ifodalangan quvvati : 60, 80, 100, 150, 
200. 
11.
Kavsharlov
chi lampa 
(a) Simning biriktiriladigan qismini kavsha-rlash 
uchun, kavsharlovchini qizdirish maqsadida 
kavsharlovchi lampadan foydalanadilar. 
(b) Kavsharlovchi lampani, shuningdek qizdiruvchi 
lampa deb ham nomlaydilar. 
(c) Kavsharlovchi lampalarning benzinli va kerosinli 
turlari mavjud. 
(d) Gazli payvandlovchi kallak uchun gazsimon 
propan qo‘llanadi. 
12. Iskanja (a) Buyumning burchagini va varaqsimon po‘latni 
kesishda yoki temir materialga ishlov berishda 
buyumni ushlab turish uchun qo‘llanadi. 
(b) Iskanjalarning diametrlari: 75, 100, 125, 150mmga 
teng. 
13. 
Quvurlar 
uchun qo‘l-
lanadigan 
iskanja 
(a) Kesish paytida buyumni ushlab turish uchun va 
po‘lat quvurga kesma uyuvchi vintni burab kirgizish 
uchun qo‘llanadi. 
(b) Quvurlar uchun qo‘llanadigan iskanjani, 
shuningdek quvur qisichi deb ham nomlaydilar. 
(v) Quvurlar uchun qo‘llanadigan iskanjadan 
foydalanishda, uni ish stoliga yoki uchburchak 
shaklidagi stolga o‘rnatiladi. 
14. Quvur 
eguvchi 
(quvurlarni 
egish 
uchun 
qo‘llana-
digan da-
stgoh) 
(a) Po‘lat quvurni egish uchun qo‘llanadi 
(b) Quvur eguvchini, shuningdek elektr armaturani 
mustahkamlab o‘rnatuvchi moslama ham deydilar. 
Qalin po‘lat quvur quvur eguvchining dastasidagi 
vtulka bilan biriktirilishi lozim. 
(v) Qalin quvur uchun quvur eguvchining gidravlik 
toifasidan ham foydalanish mumkin. 

---

Asbobning 
nomlanishi 
Asboblarni qo‘llash hollari va ularning tavsif 
belgilari 
Tarkibiy tuzilishi 
15. Bolg’a 
(a) Mixlarni yoki tutqichlarni (yuzaga) qoqish 
uchun qo‘llanadi. 
(b) Dyubellarni yoki iskanalarni (yuzaga) qoqib 
kiritish uchun qo‘llanadi. 
16. Ruletka 
(o‘ralgan tas-
ma shaklida-
gi masofani 
o‘lchash asbo-
bi) 
(a) Taklanadigan lineyka sifatida ham qo‘llanadi. 
(b) Baland yoki yuzasi dumaloq joyning 
uzunligini o‘lchash uchun qulay, chunki mazkur 
asbobni buklash yoki uzaytirish oson. 
(v) Ruletkalarning 1, 2, 3 m li turlari mavjud. 
17. Noniusli 
shtangensir-
kul 
(a) (Quvurning) tashqi va ichki diametrini, 
chuqurlikni yoki balandlikni o‘lchash uchun 
qo‘llanadi. 
(b) Yordamchi lineyka bilan [mm] ning 1/10 yoki 
1/20 aniqligida o‘lchovlarni amalga oshirish 
mumkin. 
18.Mikrometr (a) Tashqi diametrning aniq o‘lchovini amalga 
oshirish uchun qo‘llanadi. 
(b) Mikrometr - yuqori aniq o‘lchov asbobidir va 
uning yordamida 1/100[mm]gacha aniqlikdagi 
o‘lchovlarni amalga oshirish mumkin . 
(v) Ichki diametrni yoki chuqurlikni o‘lchash 
uchun maxsus mikrometr mavjud. 
(g) Simning yo‘g‘onligini o‘lchash uchun 
qo‘llanadi. 
(d) Varaq ko‘rinishidagi po‘latning va po‘lat 
quvurning qalinligini o‘lchash uchun qo‘llanadi. 
19. Quvur 
kengaytiru-
vchi 
(a) Metchik yordamida boltlarni kesish uchun 
qo‘llanadi. 
(b) Chiqaruvchi metchikni o‘rnatish oson va tor 
joyda undan foydalanish juda qulay. 
(v) Kesuvchi yuzaning chekkasini elektr metchik 
yordamida tekislash mumkin. 

---

Asbobning 
nomlanishi 
Asboblarni qo‘llash hollari va ularning tavsif 
belgilari 
Tarkibiy tuzilishi 
20.
Quvur 
kesuvchi 
(a) Quvur kesuvchi qalin po‘lat quvurlarni kesish 
uchun qo‘llanadi. Vinil quvurlarning quvur kesuvchisi 
plastik yoki mis quvurlarni kesishda ham qo‘llanadi. 
(b) Modomiki qalin po‘lat quvurlarni kesishda faqat 
quvur kesuvchi qo‘llanar ekan, quvur o‘ralgan 
ko‘rinishda ham bo‘lishi mumkin va bu holda quvur 
qalinligining taxminan 2/3 qismigacha quvur 
kesuvchi bilan kesing va keyin quvurning qolgan 
qismini po‘lat arrasi bilan kesing. 
21. 
Xalqasimon 
arra (teshik-
larni o‘yib 
arralovchi 
arra) 
(a) Xalqasimon arra varaqsimon po‘lat yuzasida yoki 
plastik quvurning muftasida teshikni o‘yib arralash 
uchun qo‘llanadi. 
(b) Yuzaki va chuqur toifa teshiklarni o‘yib arralash 
uchun qo‘llanadigan arralar mavjud. Qalin va yupqa 
turdagi arralar alohida qo‘llanishi mumkin. 
22.
Qo’l parma 
(a) Elektr parma, to‘g‘ri parma va beton parma turlari 
iskanjada mahkamlangan po‘lat material-ning 
yuzasida va betonda teshik chiqarish uchun 
qo‘llanadi. 
(b) Beton parma iskanjada mahkamlangan betonda 
teshik chiqarish uchun qo‘llanadi. 
23. Po’lat 
iskanasi 
(a) Beton uchun po‘lat iskanasi betonni o‘yish uchun 
qo‘llanadi. 
(b) Iskana beton yuzasida boltlar uchun teshiklarni 
o‘yish uchun ishlatiladi. 
(v) Yirik iskana po‘lat materiallarni kesish uchun 
qo‘llanadi. 
24. Markaziy 
sumba 
(kerner) 
(a) ko‘rsatgich nuqtani yaratiish uchun va teshikni 
parma bilan teshish uchun qo‘llanadi. 
(b) Parmalashdan yoki parchinlashdan oldin 
oziqlanish o‘chirgichidagi markaziy nuqtani 
ko‘rsatish uchun qo‘llanadi. 

---

Asbobning 
nomlanishi 
Asboblarni qo‘llash hollari va ularning tavsif 
belgilari 
Tarkibiy tuzilishi 
25. Iskana 
Iskana betonda teshiklarni o‘yib ochish uchun 
qo‘llanadi. 
26. Po’lat 
arra 
(a) Po‘lat arra yo‘g‘on simni hamda po‘lat mate-
riallarni kesish uchun qo‘llanadi. 
(b) Po‘lat arrani shuningdek, o‘q kesuvchi arra 
deydilar va mazkur arraning xarakatsiz va 
xarakatchan turlari mavjuddir. 
(v) Kesuvchi tig‘ning o‘lchami 200, 250, 300mmni 
tashkil qiladi. 
(g) Materialni kesish uchun arrani oldinga qarab suring.
27. Egov 
(a) Egov kesuvchi tig‘ni o‘nglash uchun yoki oz 
miqdorda chiqarilgan yuza kukunini ko‘paytirish 
uchun qo‘llanadi. 
(b) Egov yuzani tekislash, qattiq vinil quvur 
tayyorlanganidan so‘ng uning teshigini tozalash 
uchun qo‘llanadi. 
28. Tashqi 
kesmani ke-
suvchi asbob 
(kesma kesu-
vchi) 
(a) Tashqi kesmani kesuvchi asbob shurupning 
burama kesmasini kesish uchun qo‘llanadi. 
(b) Kesmaning o‘lchami mahkamlantiruvchi ushlab 
olish qismining darajasiga yoki muvofiqlovchi 
vintning holatiga ko‘ra zaruriy tomonga 
muvofiqlantirilishi mumkin. 
29. Qo’l 
parma 
Qo‘l parma kengaytiruvchi frezerning yoki shtopor-
ning uchiga mahkamlanishi mumkin va parmalash 
paytida qo‘l bilan aylantiriladi. 

---

Asbobning 
nomlanishi 
Asboblarni qo‘llash hollari va ularning tavsif 
belgilari 
Tarkibiy tuzilishi 
30. 
Charxlovchi 
dastgox 
Charxlovchi dastgoh parma uchini, iskanani va po‘lat 
iskanasini charxlash uchun qo‘llanadi. 
31. Asboblar 
qutisi 
Asboblar qutisidan asboblarni saqlash uchun 
foydalanadilar. 
32. 
Kabellarni 
qirquvchi as-
bob (kabel 
qirquvchi) 
Kabel qirquvchi kabelni qirqish uchun qo‘lla-nadi. 

---

2. Simni tozalab tekislash 
2-1 rasm. 
Simni tozalash 
(
Tavsif belgilari) 
1. Vinil himoya qoplamali simning, rezina himoya 
qoplamali simning va kabelning himoya qavatlarini 
olib tashlash uchun quyi toifa simni tozalab 
tekislash usullari, yaʼni: soyabonli (qalamni 
charxlash ) va to‘g‘ri burchakli usullari qo‘llanadi. 
Vinil himoyaviy qoplamali simning himoyaviy 
qavatini olib tashlash uchun pichoqdan va himoyaviy 
qavatni yechib oluvchi asbobdan foydalanish mumkin. 
(b) Kabelning himoyaviy qoplamasini yechib olish 
uchun yassi va dumaloq kabellarni tozalab tekislovchi 
asbobqo‘llanishi mumkin.
2-2 
rasm
. 
Tozalab tekislash
(Ximoyaviy qatlamni olib tashlash) 

---

(b) Kabelni polga qo‘yib, uni tashqi qismining mar- 
kazidan uzunasi bo‘ylab tashqi himoyaviy chiziqni 
shikastlamay kesing. (2-5b)rasm) 
(v) Tashqi himoyaviy qoplamani qo‘l bilan yoki o‘tkir 
jag‘li ombir yordamida yeching, so‘ng elektrodli simning 
himoyaviy qavatini yeching. (2-5(g) rasm) 
5. Dumaloq kabelning tashqi himoyaviy qopla- 
masini olib tashlash.
(a) Pichoqni olib tashlanadigan himoyaviy qavatga 
uchi bilan o‘rnating va tashqi himoyaviy chiziqning 
yarmini kesib tashlab, pichoqni sim atrofida aylan- 
tiring. 
(b) 2-6 (b) rasmida ko‘rsatilganidek, pichoqni tashqi 
himoyaviy chiziqqa uchi bilan qaratib qo‘yib, pichoq 
ni suring va himoyaviy qavatni kesib tashlang. 
Mazkur bosqichda 2-6(v) rasmida ko‘rsatilganidek, 
himoyaviy qoplamani buking va kesib tashlang. 
(v) Tashqi himoya chizig‘ini qo‘l yoki o‘tkir jag‘li 
ombir bilan yechib, elektrodli simning himoya qavatini 
olibb tashlang (2-6(g) rasm)
2-5 Rasm. Yassi kabelning ximoyaviy
Qoplamasini olib tashlash
6. Barcha jihozlarni tartibga keltiring 
2-6 Rasm Dumaloq kaelning ximoyaviy 
Qoplamasini olib tashlash

---

3-1 Rasm. Kontaktlar
(Tavsiv belgilari) 
(1)
3-2 rasmda ko‘rsatilganidek, mahkam- 
lovchi bolt, buramali mahkamlovchi klemma,
kontaktli qisuvchi, biriktiruvchi klemma va
ustunchali kontakt mavjud. 
Mis va alyuminiy simlarini biriktirish uslu- 
blari o‘rtasida farqlanishlar mavjud. 
Past xaroratli xavfsiz biriktirish talab etiladi va 
bunday biriktirish uzoq vaqt davomida 
uzilmasligi lozim.
(1)
To‘g‘ri boltlar uchun, sim 
qisilishining yo‘nalishi soat mili xarakat 
bo‘ylab yo‘naltirilishi shart.
3-2 Rasm. Turli xil kontaktlar 
3. Kontaktkni yaratish 

---

< Ishni bajarish tartibi > 
1. Tayyorgarlik
(a) Materiallarni va jixozlarni tayyorlash. 
2. Yakka tolali elektr simining to‘g‘ri kontak- 
tini va montaj bo‘g‘machasini yaratish.
(a) Konturli kesishning to‘g‘ri kontaktini
soyabonli toifa (yoki to‘g‘ri burchakli toifa) 
orqali yarating.
(3-3(a) rasm) 
(b) O‘tkir jag‘li ombir yordamida montaj bo‘g‘ma- 
chasini yarating. (3-3(b) rasm)
3. Ko‘p tolali elektr simining to‘g‘ri kontak- 
tini va montaj bo‘g‘machasini yaratish. 
(a) Himoya qoplamasini olib tashlang. (3-4 rasm) 
(b) Tozalab tekislangan simni qisuvchi kontaktga
joylashtirib, uni yassi jag‘li ombir
3-3 Rasm Yakka tolali elektr 
Simning kontaktti 
bilan qising va o‘ng uchini 3-5 rasmda ko‘rsatilgani- 
dek qisib, montaj bo‘g‘machasini yarating. ).75 mm
qalilikdagi sim uchun elektrodli simni egib, simni 
tepadan pastga qarab aylantirib, uni qirqing va
simga mahkam biriktirib kavsharlang.
4. Boshqa xil kabellarning to‘g‘ri kontak- 
tini va montaj bo‘g‘machasini yaratish. 
3-4 rasm Ko‘p tolali elektr simining to‘g‘ri
Kontakti 
(a)
El.simning chap uchida to‘g‘ri kontaktni
Yarating va o‘ng uchi tarafida montaj bo‘g‘machasini
yarating. (3-6 rasm) 
(b)
Montaj bo‘g‘machasini yaratish uchun 
Elektrodli simni 90°burchak ostida egib, o‘tkir jag‘li
ombir bilan ushlab turing va simni o‘ng tomonga
eging.
5.Tekshirish 
(a) Agar natijalar berilgan o‘lchamga muvofiq kelsa 
tekshiruvni o‘tkazing.
3-5rasm Ko’p tolali Elekt simnig Montajli bo’lmachasi
Va tavsiv belgilari
.
6. Barcha jihozlarni tartibga keltiring 
3-6 Rasm Kabelning mantaj bo’lmachasi 

---

4. Ko‘p tolali elektr simini biriktirish 
4-1 Rasm Yakka tolali Elektr simini biriktrish 
< Tavsif belgilari > 
1.
Diametri 2,6 mmli yoki undan kichik ingich- 
ka simni biriktirish uchun yakka tolani o‘rash orqa- 
li biriktirish turi qo‘llanadi. Simni o‘rash orqali 
biriktirish 
2. Diametri 3,2 mmli yoki undan kattaroq bo‘l- 
gan simni biriktirish uchun Britaniya biriktirish usuli
qo‘llanadi. 
3
Simning biriktiruvchi muftasi misdanyasalgan 
va uning S hamda B toifalari mavjud. 

---

< Ishni bajarish tartibi >
1. Tayyorgarlik 
(a) Zarur bo’lgan asboblarni tayyorlang 
(б) Tayyorlangan vinil himoya qoplamali simni tavsif 
belgisiga muvofiq qirqib tashlang.
2. O‘rab olish usulidagi biriktirishni yarating.
(a) Simni to‘g‘rilang va uning biriktiriladigan qismidagi 
himoyaviy qavatini olib tashlang, taxminan 120 mmli
qismini ochib, ikkala elektrodli simlarni bir-biriga 300 
burchagi ostida qovushtiring
4–2 rasm Simning biriktiriladigan qismini o‘rab olish
va simlarning boshqa biriktirilgan
qismini ombir bilan ushlab turing.
(4-2 Rasm (a), (b))
(b) Elektrodli simni katta va ko‘rsatkich barmoqlar bilan 2-3 marta aylantirib o‘rang, bitta elektrodli 
simni boshqa elektrodli simga nisbatan to‘g‘ri chiziq bo‘ylab joylashtiring va elektrodli simni 5 
marotabadan ortiq qattiq burab, ortiqcha simni kesib tashlang va simning biriktirilgan qismlarini 
yassi jag‘li ombir bilan qising.
(4-2 rasm (v), (g)) 
(s) O‘tkir jag‘li ombirni burib, avval tilga olingan amalni takrorlang. 
3. Ingichka yakka tolali elektr simlarining tarmoqli biriktirilishi
(а) Bosh simning himoya qavatli uchlarini va tarmoq sim- 
larini bir chiziqqa chiqaring.Tarmoq simini bosh simga
nisbatan 30~45° burchak ostida o‘rang. Tarmoq simini
bosh sim atrofida bir marotaba o‘rab qo‘ying. Tarmoq
simining uchini tepaga tikka 90° burchagi ostida bur- 
ing.
(4-3 Rasm (a), (b), (v))
(b) Tarmoq simini bosh sim atrofida katta va ko‘rsatkich 
barmoqlar bilan kamida 5 marotaba qattiq o‘rang.
(v) O‘sha biriktiruvchi mufta uslubidan foydalaning. 
(4-3 Rasm (g))
4-4 rasm Tarmoqli birikmaning ikki simning o’ralishi
(g) Ikki qavatli tarmoqli birikma uchun 4-4 rasmda
ko‘rsatilganidek, A simini bosh sim va V simi atrofida 
4-5 marotaba o‘rab, ortiqcha simni kesib tashlang va simning uchini qising
va V simini bosh sim atrofida 4~5 marotaba o‘rab qo‘ying. 
4.Йўғон якка толали электр симларини бириктириш 
(a) Diametri 3,2 mmli yoki kattaroq yakka tolali elektr simining 80 mmli himoya qavatini olib 
tashlang. 
. Simning uchini taxminan 30° burchagi ostida buking. (4-5 rasm (a)) 

---

(b) Tarmoqlantiruvchi simni chapdan o‘ngga, 4-5 (b) rasm- 
da ko‘rsatilganidek qo‘ying. 
(v) Tarmoqlantiruvchi simning qolgan qismini biri- 
ktiruvchi simni o‘rta qismining atrofida taxmi- 
nan 2-3 marotaba, ikkiga bo‘lingan chap tomoni 
atrofida o‘rab qo‘ying.
(4-5 rasm (g)). (d) Simning o‘rta qismida o‘ralgani- 
dan so‘ng, biriktiruvchi simni biriktiriladigan
simlarning atrofida taxminan 5 marotaba qattiq 
o‘rab qo‘ying va uni biriktiruvchi sim bilan birga
8-10 mmli biriktirish uzunligida jipslab o‘rang va 
qolgan qismini kesib tashlang. 
2.Yo‘g‘on yakka tolali elektr simining tarmo- 
qlantiruvchi biriktirilishi 
(a) 140 mm uzunlikdagi bosh simning 80 mm
4-5 rasm Britaniya biriktiruvchi muftasi
uzunlikdagi himoya qavatini olib tashlang.
Тarmoqlantiruvchi simni 15 mmli kesma oldida eging
va uni biriktiruvchi sim bilan bir sathda o‘rnatib,
biriktiruvchi simni 1-3 marotaba o‘rab qo‘ying. 
(4-5 rasm(a)) 
(b) Simni o‘sha yakka tolali elektr simining birikti- 
ruvchi muftasi uslubida biriktiring. 
(4-5 rasm (b), (v))
(v) 4-5(g)rasmida ko‘rsatilganidek tarmoqlantiruvchi 
birikmani yarating
6. Yakka tolali elektr simining mufta orqali
Ulanishi 
4-6 расм Британия тармоқлантирувчи уланиши/ 
(a)
Biriktiruvchi simning 10-20 mm uzunlikdagi, ya’ni muftadan uzunroq himoyaviy 
qoplamasini olib tashlang.
4-6 rasm Britaniya tarmoqlantiruvchi ulanishi
(b) Simni himoyaviy qavatdan tozalang va to‘g‘rilang. Simning ikkala uchini
taxminan 5 mmga muftadan chiqaring. Simni muftaga kiriting, bunda muftaning uchlarini va
simning himoyaviy qavatini taxminan 10 mmga ochiq qoldiring.
Elektrodli simga tegmay simni yassi jag‘li ombirda tortib qo‘ying. (4-7 rasm (a)) 
(v) Muftaning ikkala uchidan 5-8 mm masofada simni ikkita yassi jag‘li ombirlar bilan ushlab turing 
va qarama-qarshi yo‘nalishdan ularni to‘g‘ri burchak ostida o‘rab tashlang, mazkur amalni 2 
marotabadan ortiq takrorlang. (4-7 rasm (b),(v))
7. Barcha jihozlarni tartibga keltiring
4-7 rasm. Mufta orqali biriktirish 

---