Dinshunoslik hsm ibtidoiy diniy tasavvurlar 2 mavzu sanaqulov abror nazarovich gumanitar fanlar kafedrasi katta o’qituvchisi reja

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
DINSHUNOSLIK
HSM
IBTIDOIY DINIY TASAVVURLAR
2
MAVZU
SANAQULOV ABROR NAZAROVICH
Gumanitar fanlar kafedrasi
katta o’qituvchisi

REJA:

Diniy ong asoslarining shakllanishi
Ilk diniy tasavvurlar
Insoniyatning qadimiy hayot tarzi

Fanda dinlarning shakllanishi tarixiga oid ikki xil qarash mavjud:

Birinchi, “teologik yondashuv”
(dinning paydo bo‘lishi bevosita insoniyatning yaralishi bilan bog‘liq)
Ikkinchi, “materialistik yondashuv”
(dinlar soddadan - murakkabga, umumiylikdan - xususiylikka, ko‘pxudolikdan - yakkaxudolikka tomon uzoq tarixiy evolyutsion jarayonni bosib o‘tgan)

Materialistik maktab tarafdorlarining fikricha:

Odamlarning tabiat va jamiyat rivojlanishi qonuniyatlarini bilmasligi,ular oldidagi ojizligi, doimo tahlika va qorquvda yashashlari natijasida din vujudga kelgan
Tomas Gobbs
Ibtidoiy qabila dinlarining kelib chiqishiga qo‘rquv natijasida “ajdodlarga sig‘inish” sabab bo‘lgan;
Xerbert Spenser

Diniy ong asoslarining shakllanishi

Ibtidoiy odamning jismoniy, fiziologik, asab-endokrin, biologik, psixologik va boshqa sohalari o‘ziga xos xususiyatlarga ega edi
Bu nafaqat uning hayoti va faoliyatiga, fe'l-atvoriga, balki uning fikrlash darajasiga, kuchli hayajonlanishiga, tasavvur etishiga, mustahkam haqiqiy yoki soxta mantiqiy qonuniyatlarni kashf etishiga ta'sir ko‘rsatdi

Totemizm

Totem so‘zi - Shimoliy Amerikada yashaydigan Ojibva qabilasi tilida «uning urug‘i» ma'nosini anglatadi. Uning mohiyati «odamlarning hayvonot yoki o‘simlikning muayyan turlariga qarindoshlik aloqalari bor», deb e'tiqod qilishdir.

• Birlashtiruvchilik
• Tartibga soluvchilik

Insoniyat rivojlanishining dastlabki bosqichlarida totemizmning asosiy vazifalari