Dinamikaning asosiy tushunchalari. M oddiy nuqta dinam ikasining ikki asosiy masalasi

3. Ta’sir va aks ta’sir qonuni. Har bir ta ’sir o ‘ziga teng va qarama-qarshi yo‘nalishdagi aks ta ’sirni vujudga keltiradi. Boshqacha aytganda, ikkita jismning bir-biriga ta ’sirlari o ‘zaro teng va qaramaqarshi yo‘nalgan (118-rasm). A jismning В jismga ko‘rsatgan ta ’siri F\ b o lsa , uchinchi qonunga коьга, В ning A ga ko‘rsatgan ta ’siri F2 = -F\ boladi. Bu qonundan jismlar muvozanatda degan xulosa kelib chiqmaydi, chunki kuehlar har xil jismlarga qo^yilgan. Mazkur qonun ikkita jismning o ‘zaro ta ’sirini xarakterlaydi.

• 3. Ta’sir va aks ta’sir qonuni. Har bir ta ’sir o ‘ziga teng va qarama-qarshi yo‘nalishdagi aks ta ’sirni vujudga keltiradi. Boshqacha aytganda, ikkita jismning bir-biriga ta ’sirlari o ‘zaro teng va qaramaqarshi yo‘nalgan (118-rasm). A jismning В jismga ko‘rsatgan ta ’siri F\ b o lsa , uchinchi qonunga коьга, В ning A ga ko‘rsatgan ta ’siri F2 = -F\ boladi. Bu qonundan jismlar muvozanatda degan xulosa kelib chiqmaydi, chunki kuehlar har xil jismlarga qo^yilgan. Mazkur qonun ikkita jismning o ‘zaro ta ’sirini xarakterlaydi.

4. Kuchlarning erkinlik qonuni. Moddiy nuqtaning bir qancha kuch teng ta ’sir etuvchisi tufayli olgan tezlanishi har qaysi kuchning alohida ta ’siridan hosil b o ‘lgan tezlanishlarining geometrik yigindisiga teng (119-rasm), ya’ni:

• 4. Kuchlarning erkinlik qonuni. Moddiy nuqtaning bir qancha kuch teng ta ’sir etuvchisi tufayli olgan tezlanishi har qaysi kuchning alohida ta ’siridan hosil b o ‘lgan tezlanishlarining geometrik yigindisiga teng (119-rasm), ya’ni:
• (62.4) tenglikni ikki tomonini m ga ko‘paytiramiz:
• (62.5) ifoda bir qancha kuch ta'siridagi moddiy nuqta uchun dinamikaning asosiy tenglamasidir.

(62.5) ifodani (62.1) bilan taqqoslashdan ko‘ramizki, moddiy nuqtaga bir necha kuch qo‘yilgan b o ‘lsa, (62.1) dagi F ni shu kuchlarning teng ta ’sir etuvchisi deb qarash kerak.

• (62.5) ifodani (62.1) bilan taqqoslashdan ko‘ramizki, moddiy nuqtaga bir necha kuch qo‘yilgan b o ‘lsa, (62.1) dagi F ni shu kuchlarning teng ta ’sir etuvchisi deb qarash kerak.