Dilorom qosimova menejment nazariyasi

9.2.  M enejm ent  tex n ik a si  tu sh u n ch a si  va  ta sn ifi
M enejm ent  tex n ik a si 
-   b u   aqliy  m e h n a t  te x n ik a si,  m e n e j­
m e n t  tiz im id a   ax b o ro tn i  q a y ta   ish la sh   te x n ik a sid ir.  T ex n ik a  v o s ita ­
la ri  q a n c h a lik   ta k o m illa s h g a n   b o 'ls a ,  m e n e jm e n t  te x n o lo g iy a s i, 
m e n e jm e n t  m e h n a tin i  ta sh k il  e tis h   v a  b u tu n   m e n e jm e n t  ja ra y o n i 
sh u n c h a lik   sa m a ra li  bo 'lad i.
H iso b la rg a   a so sa n   m a m la k a t  iq tiso d iy o tin i  m aq b u l  b o sh q a rish  
u c h u n   yil  d av o m id a  10  ta   e le m e n ta r  a rifm e tik   o p e ra tsiy a   b a jarish  
z a ru r  b o 'lsa ,  b o sh q a ru v   a p p a ra ti  x o d im lari  10  ta ,  y a ’ni  10  m in g  
m a rta   kam   o p e ra tsiy a   b a ja rish   q o b iliy atig a  eg a   ek a n la r.  B u  m u am - 
m o n i  m u v affaq iy atli  hal  e tis h   u c h u n   m e n e jm e n t  m e h n a tin i  takom il- 
la sh tirish ,  a x b o ro t  to 'p la s h   h am d a   q a y ta   ish la sh n i  m e x a n iz a tsiy a - 
lash   v a  a v to m a tla s h tiris h   z aru r.
M e n e jm e n t  te x n ik a s in i  faq at  h iso b la sh   m a sh in a la ri  b ila n g in a  
b o g 'la s h   n o to 'g 'r id ir .  D a s tla b k i  te x n ik a   v o s ita la ri  100  yil  b u ru n  
p a y d o   b o 'lg a n   ru c h k a ,  c h iz g 'ic h d a n   to r tib   E H M   v a   k o m p y u te r- 
g a c h a   b o 'lg a n   te x n ik a   v o sita la rin i  q u y id ag i  ikki  g u ru h g a   a jra tis h  
m u m k in :  o rg te x n ik a   v a   h iso b lash   m a sh in alari.
O rg te x n ik a   v o s ita la rig a   ju d a   tu r li-tu m a n   u s k u n a   v a  q u ro lla r 
(o d d iy   qurol  v a   v o sita ,  a x b o ro t  olish  v a   q a y ta   ish la sh ,  k o 'c h irish , 
k o 'p a y tiris h ,  aloqa  v o sita la ri  v a  a x b o ro t  u z a tis h ,  x iz m a t  k o 'rs a tis h , 
x iz m a t  x o n alari  u sk u n a la ri)  kiradi.  M e n e jm e n t  m e h n a ti  tu rli  oddiy 
q u ro l  va  u s k u n a la rd a n   (q alam ,  ru c h k a ,  idora  d afta rla ri,  jad v al,  grafik
i l l

---

va  b o sh q a la r)  fo y d a la n ish g a   a so sla n a d i.  E n g   s o 'n g g i  av lo d d ag i  E H M  
va  k o m p y u te rla r  oddiy  te x n ik a   v o sita la ri  (q a la m   v a  c h iz g 'ic h )  o 'rn in i 
to 'liq   b o sa   o lm ay d i.  Q u la y ,  oddiy,  c h id a m li  b u   v o s ita la r  te x n ik a  
v o sita la ri  s in g a ri  ju d a   m u h im d ir.
O d d iy   q u ro l  v a  u s k u n a la rn i  a x b o ro tn i  q a y ta   ish la sh   b o sq ich - 
lari  b o 'y ic h a   g u ru h la rg a   a jra tis h   m u m k in .  B u,  avvalo,  y o z u v   v o si­
ta la ri  (q a la m ,  ru c h k a ,  m o 'y q a la m ,  tr a f a r e t),  ta s v ir  v o sita la ri  (g rafik , 
d ia g ra m m a ,  n a z o ra t  v a  no zirlik   oynalari,  m a rs h ru t  sx em alari),  huj- 
ja tla r   sa q la sh   v o s ita la ri  (to k c h a ,  k o n v e rt,  k a r to te k a   va  h .k .),  a x b o ro t 
q a b u l  q ilish   v a   m u s ta h k a m la s h   v o s ita la ri  (ta ro z i,  so a t,  hisob  m ash i- 
n asi,  o ‘lc h o v   v o sita la ri,  k o 'c h iru v c h i  m a s h in a la r),  aloqa  v o sita la ri 
(te le fo n ,  A S ,  ra h b a r  v a  d is p e tc h e r  k o m m u ta to ri,  radio  aloqa,  radio- 
fon,  sig n a l  u sk u n a la ri,  ovoz  b e rish   u s k u n a la ri),  a x b o ro t  u z a tu v c h i- 
la r  (ovoz,  n u r,  k a rto c h k a ,  o y n a,  m e ta ll),  m e n e jm e n t  m a sh in a la rid a  
q o 'lla n ila d ig a n   a x b o ro t  u z a tu v c h ila r  (d isk la r,  q o g 'o z ).