Dilnavoz Yusupova

II. Hikoyalar to‘plamlari 

«Tortiq» (birinchi kitobi, 1940) 

«Er yurak» (1942) 

«Farg‗ona hikoyalari» (1948) 

«Muhabbat» (1949)

«Cho‗l burguti» 

«Xandon pista» (1994) 

---

364 

«Bir o‗pichning bahosi» (1995 

«Qorako‗z majnun» (2005). Hikoyaga «Sizlardan qaysi biringiz o‗z 
dinidan qaytsa va shu kofirligicha o‗lsa, bas, ana o‗shalarning (qilgan savobli) 
amallari xabata (bekor) bo‗lur, ular do‗zax ahlidurlar va u yerda mangu 
qolurlar» (Qur‘oni Karim, «Baqara» surasi, 217-oyat), «Jannatga kiradigan o‗n 
nafar hayvondan biri bu «As‘hobi kahf»ning vafodor itidir» (Hadisi sharif, «Al-
jome al-Kabir») kabi ilohiy jumlalar epigraf qilib olingan.
III. Qissalari 

«Qadrdon dalalar» (1949) 

«Hukm» (1958) 
IV. Romanlari 

«Ufq», trilogiya: 
1)
«Qirq besh kun» 
2)
«Hijron kunlarida» 
3)
«Ufq bo‗sag‗asida» 

«Jimjitlik» 
V. Xotira-yodnoma asarlari 

«Yo‗qotganlarim va topganlarim» 

«Kiprikdagi tong» 
VI. Pyesalari 

«Kelinlar qo‗zg‗oloni» 

«Kuyov» 
Asqad Muxtor 
(1920 – 1997) 
Hayotiga doir muhim ma’lumotlar 
Asqad Muxtor 1920-yil 23-dekabrda Farg‗ona shahrida Mas‘ud temiryo‗lchi oilasida 
tug‗ildi. Adibning oilasi asli Tataristondan kelgan bo‗lib, farg‗onaliklar orasiga singishib 
ketgan, o‗zbekcha urf-odatlarni to‗la o‗zlashtirgandi. 1931-yili u o‗n bir yoshda ekanida 
otasi vafot etadi. O‗n ikki bolaning uchinchisi bo‗lmish Asqadni bolalar uyi – 

---

365 
yetimxonaga topshirishga majbur bo‗ladilar. U shu yerdagi maktabni bitirdi va 1936-yili 
Toshkentga kelib jurnalistika kursida o‗qidi, gazetada ishladi.
Asqad Muxtor 1938-yili Samarqanddagi O‗zbekiston davlat dorilfununiga kiradi. 
Ikkinchi jahon urushi boshlangach, Samarqand dorilfununi Toshkentdagi O‗rta Osiyo 
davlat dorilfununiga vaqtincha qo‗shib yuboriladi. Shu tariqa o‗qishni Samarqandda 
boshlagan Asqad Muxtor mazkur filologiya fakultetini Toshkentda tamomlaydi. Uni 
Andijonga ishga yuboradilar. Uch yil davomida Andijon davlat pedagogika institutida 
o‗zbek adabiyoti kafedrasi mudiri bo‗lib ishlaydi.
1945-yili Asqad Muxtor Toshkentga qaytadi, jurnalistika sohasida faoliyat olib 
boradi. U avval markaziy gazetalarda bo‗lim mudiri, mas‘ul kotib, so‗ng «Sharq yulduzi», 
«Guliston» jurnallarida bosh muharrir bo‗lib ishladi. O‗zbekistondagi birinchi haftalik 
gazeta – «O‗zbekiston adabiyoti va san‘ati»ga asos soldi. Respublika yozuvchilar 
uyushmasi kotibi lavozimida ishladi.
Asqad Muxtorga «O‗zbekiston xalq yozuvchisi» faxriy unvoni berilgan edi. Adib 
1997-yilning 17-aprelida Toshkent shahrida vafot etdi.