Diktant ikki do‘st

Navoiy obidalari
Ular atrofga ko‘z yugurtirishdi. Uzoqda qorli Muxtor tog‘lari. Pastda kuz kirib, suvi shildirab qolgan Injil anhori. Uning chap sohilida mashhur Gavharshod begim madrasasi savlat to‘kib turibdi. Navoiy qurdirgan Ixlosiya madrasasi Injilning o‘ng qirg‘og‘ida –Gavharshod begim madrasasiga yuzma-yuz tushgan edi. Ixlosiyadan narida bemorlar davolanadigan, ayni vaqtda yoshlarga tibbiyot o‘rgatadigan Infoiya nomli shifoxona-madrasa. Undan narida ulkan gumbazli Xosiya xonaqohi. Katta bir mahallaning o‘rnini oladigan joy Alisher Navoiy qurdirgan nodir obidalarga to‘lib, Hirotning salobatiga salobat qo‘shgan edi.

Rivoyat

Buyuk alloma Abu Rayhon Beruniy haqida shunday rivoyat bor. Olim o‘lim to‘shagida yotganida huzuriga shogirdlaridan biri kiribdi. Bilibdiki, ustozining sanoqli daqiqalari qolibdi. Kutilmaganda ustozi huquqshunoslikka oid bir masalani sharhlab berishni so‘rabdi. Bu ancha chigal masala ekan. Shogird uning qiynalishini istamabdi.
«Avval sog‘ayib oling, keyin bir gap bo‘lar, hozir shu muammoni bilishingiz shartmi?-debdi.
Beruniy hazil qilibdi. «Bilaman, ahvolim og‘ir, ammo ketadigan bo‘lsam, shu narsani bilmasdan ketgandan ko‘ra bilib ketganim yaxshida!-debdi.
Shogird Beruniyning huzuridan chiqib ellik qadam yurar-yurmas, chopar kelib alloma hayotdan ko‘z yumganini aytdi.

Bobur

Bobur yozi bilan tog‘larda yurdi. Shahrisabzdan Hisorga, undan Fondaryo bo‘ylariga oshib o‘tdi. Samarqand beklari butun navkarlari bilan Hisor hokimi Hisravshoh tomoniga o‘tib ketdi, Andijondan Bobur bilan kelgan odamlarning ko‘pchiligi Iskandarko‘l bo‘ylaridan O‘ratepa orqali Farg‘ona vodiysiga qaytdilar.
Jang-dovullar bu xabarlarning hammasini Shayboniyxonga allaqachon yetkazgan edilar. Boburning bir necha yuz kishi bilan tog‘ orqasida qiynalib yurganini aniq biladigan Shayboniyxon endi uning Andijonga qaytib ketishiga yoki O‘zgantdan narida xonlik qilayotgan tog‘asi Olachaxon oldiga borishiga shubha qilmas edi. Shayboniyxon yov hujum qilishini kutmas, shuning uchun shaharda besh yuz kishilik qo‘shin qoldirib, o‘zi asosiy lashkari bilan shahardan naridagi Xo‘ja Diydor degan joyni qarorgoh qilgan edi.