Diftonglar «au» diftongi [au] deb o‘qiladi. Masalan: auris [auris] – quloq auscultare [auskultare] eshitmoq

Otlarning birinchi guruhda turlanishiga Nom.Singda – a- qo'shimchasi bilan tugagan femininum rodidagi otlar kiradi. Bu otlar Gen.Singda – ae- qo'shimchasi bilan tugaydi.

Birinchi guruh otlarining lug'at formalari quyidagicha:

silva , ae, f - o'rmon
rosa, ae, f - atirgul
schola, ae, f - maktab
luna , ae, f - oy
causa , ae , f – sabab

Birinchi guruh otlari kelishiklarda quyidagi qo'shimchalar orqali turlanadi:


Otlarning 2-turlanishi

• 
  Otlarning ikkinchi guruhda turlanishiga mas.nom..sing.da - us, -er - ir; va neut.nom.singda.da – um; qo'shimchalari bilan tugagan otlar kiradi. Gen.sing.da ikkala rodda otlar- о qo'shimchasi bilan turlanadi.
  
• 
  Ular lugatlarda quyidagicha beriladi :
  

mundus, о ,m - tinchlik
hortus, о, m - bog'
lĭber,brо,m - kitob
bellum,о,n – urush
Ikkinchi guruh otlari kelishiklarda quyidagi qo'shimchalar orqali turlanadi:

	Singularis		Pluralis
	m.	n.	m.	n.
Nom	-us (cho`ziq)	- er (qisqa)	- i (cho`ziq)	- a (qisqa)
Gen	-i (cho`ziq)		-orum (o cho`ziq)
Dat	-o (cho`ziq)		-is (I cho`ziq)
Acc	-om (o qisqa)		-os (o cho`ziq)	-a (qisqa)
Abl	-o (cho`ziq)		-is (I cho`ziq)
Voc	-e (qisqa)	-er (e qisqa)	-i (qisqa)	-a (qisqa)

Misollar

SIFATLAR TURLANISHI





SIFATLARNING LUG'AT SHAKLI

• 
  Sifatlar lug'atda mujskoy rodda to‘la yoziladi. Keyin jenskiy va sredniy rod qo'shimchalari yoziladi.
  
• 
  Masalan:
  

longus, a, um- uzun
Bonus, a, um-yaxshi
Pulcher, chra, chrum-chiroyli





Fe`llar turlanishi
Fe’llar predmetning ish – harakatini ifodalaydi. Lotin tilida fe’llar 5 ta grammatik kategoriyaga ega.
Zamon kategoriyasi – Tempus
Son kategoriyasi – Numerus
Shaxs kategoriyasi – Persona
Mayl kategoriyasi – Modus
Nisbat kategoriyasi – Genus

• 
  Lotin tilida fe‘llar to’rtta turda tuslanadi.
  

Noaniq shaklda:
I tuslanishdagi fe‘llar - āre qo’shimchasiga ega:
dāre - bermoq
II tuslanishdagi fe‘llar cho’ziq -ēre qo’shimchasiga ega:
tacēre – jim turmoq
III tuslanishdagi fe‘llar qisqa -ĕre qo’shimchasiga ega:
mittĕre – jo`natmoq
IV tuslanishdagi fe‘llar -īre qo’shimchasiga ega:
audīre – eshitmoq

• 
  Lotin tilida fe‘llarning ikkita nisbati bor:
  genus activum – aniqlik nisbati
  genus passivum – majhullik nisbati.
  
  
  
  
• 
  Lotin tilida fe‘llar ikkita songa ega:
  numerus singularis – birlik son
  numerus pluralis – ko‘plik son.
  

• 
  Fe‘llarning negizini aniqlash uchun
  

I, II, IV tuslanishdagi fe‘llarning noaniq shaklidan –re qo’shimchasini,
III tuslanishdagi fe‘llarning noaniq shaklidan -ĕre qo’shimchasini olib tashlash kerak.

Lotin tilida fe’llar quyidagi grammatik kategoriyalarga ega

• 
  a) shaxs kategoriyasi: birinchi shaxs (persona prima), ikkinchi
  shaxs (persona secunda), uchinchi shaxs (persona tertia);
  
  
  
  
• 
  b) son kategoriyasi: birlik (numerus singularis),
  ko‘plik(numerus pluralis);
  
• 
  c) zamon kategoriyasi: lotin tilida fe’llar oltita zamon shakliga ega bo‘lib, bular quyidagilar:
  

hozirgi zamon (praesens),
o‘tgan zamon davom fe’li (imperfectum),
I kelasi zamon (futurum primum),
tugallangan o‘tgan zamon (perfectum),