Dielеktriklаrning qutblаnish hоdisаsi. Dielеktriklаrning qutblаnishi vа singdiruvchаnligi. Dielеktrik qutblаnishning turlаri

Sеgnеtоelеktriklаrning dielеktrik singdiruvchаnligi elеktr mаydоnning kuchlаngаnligigа vа hаrоrаtgа bоg’liq bo’lsа, pеzоelеktriklаrdа mехаnik kuchlаnish tа’siridа elеktr zаryadini qаbul qilish хоdisаsi ro’y bеrаdi, tаshqi elеktr mаydоn tа’sir etgаndа esа dеfоrmаsiyalаnаdi (buzilаdi, sinаdi). Elеktrеt mаtеriаllаrdа o’rаb turgаn tаshqi mаydоn tа’siridа kuchli elеktrоstаtik mаydоnning vujudgа kеlishi nаtijаsidа elеktr zаryadini uzоq muddаtgаchа sаqlаsh qоbiliyatini e’tibоrgа оlgаn hоldа dоimiy mаgnitlаrning аyniyligi sifаtidа qаrаsh mumkin. Shu sаbаbli “Dielеktrik mаtеriаllаr” tushunchаsi “Elеktr muhоfаzаlоvchi” tushunchаsidаn birmunchа kеngrоq mа’nоgа egа.
Foydalanilgan adabiyot..
1. Rахmаtоv А , Tоshpo’latоv N “ Elektrotexnik materiallar va elektr uskunalar montaji ” T.:
TIMI, 2012 4-8 betlar

Mavzu. ELEKTROTEXNIK MATERIALLARNING MEXANIK XARAKTERISTIKALARI.

Reja:
1. CHuzilish paytidagi parchalanish kuchlanishi.
2. Sikish paytidagi parchalanish kuchlanishi.
3. Egilish paytidagi parchalanish kuchlanishi.
4. Zarbiy kovushkoklik.
5. Parchalanish paytidagi nisbiy chuzilish deformatsiya.
6. Elastiklik moduli (Yung moduli).

Cho’zilish paytidagi parchalanish kuchlanishi (materialning mustaxkamligi)

Materialning mustaxkamligi deb, uni tashki ta’sirga karshilik kursatish kobiliyatiga aytiladi:


[δ] = [n/m² ] = [Pa]
bu yerda: S -namunaning kundalang kesim yuzasi m² ,
R- namunaga ta’sir kiluvchi chuziluvchi kuch N.


Sikish paytidagi parchalanish kuchlanishi.
Materialning sikish paytidagi parchalanish kuchlanishi kuyidagi formula bilan aniklanadi:

bu yerda R_s – namunaga ta’sir kiluvchi sikilish kuchi, N.

S_o – namunaning kundalang kesim yuzasi, m² .
Tajribada tsilindr ѐki kub shaklidagi namunalardan foydalaniladi. Agar namuna tsilindr shaklida bulsa, uni balandligi 15 va diametri 10 mm bulishi kerak. Namuna ikki pulat plitalar urtasida urnatilib, unga sikilish yuki bir xil tezlikka to uni parchalanishiga berib boriladi. Buning uchun laboratoriya pressidan foydalanish mumkin.

Egilish paytidagi parchalanish kuchlanishi.

Materialning egilish paytidagi parchalanish kuchlanishi kuyidagi formula ѐrdamida aniklanadi:
δ = 1,5 P L / b h²

bu yerda: R - egilish yuki, N;

L - pulat tayanchlar orasidagi masofa, m;
b - namunaning kengligi, m;
h – uning kalinligi, m.

Plastmassa namunalarining andozasi 10×15×120 mm dan kam bulmasligi kerak.