Didaktik o’

kerak. kerak.
4 O’quvchilarda mustaqil ishlash malakasini rivojlantirishi
_{Yuqorida keltirilgan nazariy asoslarini tashkil etgan}

“didaktik o’yinlar” jaryonida namoyish etishi uchun ba’zi bir o’yinlarni

olib ko’ramiz. O’yinlarni o’tkazishdan oldin o’quvchilarni tayyorlash kerak. O’yin jarayonida o’quvchilar uchun umumiy qoida quydagicha bo’ladi:
1. O’yinning borishini, zarur harakatlarni, ularning
uzluksizligini diqqat bilan tinglash va eslab qolish zarur;
2. O’yindagi muvaffaqiyat maqsadni aniq tushunib yetishida, natijani oldindan ko’ra bilishdadir. O’qituvchining ko’rsatmalarini
oxirgacha tinglamay turib o’yinni boshlashga shoshilmaslik kerak.
SHoshma-shosharlik ko’pincha qo’pol xatolarga, ortiqcha, keraksiz harkatlar qilishga sabab bo’ladi;
3. Kerakli o’rinda o’rtog’ining javobini to’g’rilash yoki to’ldirish uchun diqqat bilan eshitish kerak.
4. O’z navbatida rioya qilish, o’rtoqlariga halaqit bermaslik, ortiqcha xatti - harakatlar qilmaslik kerak.
O’yin qoidalari o’quvchilarni jamoa bo’lib harakat qilishga, hozirjavob bo’lishga, o’rtog’ining javobini diqqat bilan tinglashga va
to’ldirishga, intizomli, o’z hatolarini tan oluvchi sofdil bo’lishga o’rgatadi. O’yin qoidalari o’yinning olib borilishiga rahbarlik va
tashkilotchilik vazifasini bajaradi, o’yin jarayonida bolalarning o’zaro munosabatlarini boshqaradi. SHuningdek, boshqalarning faoliyatlaringa
o’z harakatlarini moslashtirib olib borishga, tirishqoqlik, sofdillik, ziyraklik kabi xislatlarni ham tarbiyalashga o’rgatadi. O’qituvchi o’yin
jarayonida o’quvchilar faoliyatini, o’yin qoidalarini, ularni bajarish yo’llarini doimo nazorat qilib, so’roqlar va luqmalar bilan o’yini
boshqarib turadi. O’qituvchi o’yinning didaktik tomonlariga ko’proq berilib, uning tarbiyaviy ahamiyatini ikkinchi darajaga qo’ymaslik
kerak. O’yinda sinfning barcha o’quvchilari ishtirok yetishi kerak.
SHuning uchun o’yinga barcha bolalar javob bera oladigan, ularning qo’lidan keladigan qisqa topshiriqlar tanlash kerak.
Bolalarning uzoq vaqt o’yinga kirishib keta olmay o’tirishlariga,
qiziqishlarining susayishiga yo’l qo’ymaslik uchun topshiriqlar bir xil bo’lmasligi kerak. Topshiriq berilgandan so’ng o’qituvchi uning qoidalarining ko’rsatib beradi. O’yin jarayonida shaxsiy manfatdorlik paydo bo’lgan, o’quvchilarda faollik ijodiy fikrlash, o’zi uchun, guruh uchun jon kuydirish kabi xislatlar paydo bo’ladi. O’qituvchi darsga tayyorlash jarayonida oldindan zarur didaktik materiallarni tayyorlab qo’yishi, o’yinni uyushtirish, nazorat qilish yakunlash va baholash kabi barcha tadbirlarni belgilab qo’yishi kerak. O’yin o’tkazish, o’yin vaziyatini yaratish har bir darsda ham shu ham ahamiyat kasb etadi.
Bu ayniqsa, hali bolalar jiddiy diqqat bilan uzoq o’tirishga o’rganmagan birinchi sinf o’quvchilari uchun taalluqlidir. Ular tez
toliqadilar, diqqati zaiflashib qoladi, bir xillik ularni
zeriktiradi. SHuning uchun o’yin birinchi sinf o’quvchilari o’quv faoliyatini tashkil qilishdagi ish faoliyatini eng samarali usullaridan biri bo’lishi kerak.
O’yin tashkil qilishdan oldin, unga kerakli materiallar oldindan tayyorlash kerak. Didaktik materiallarni bolalar mehnat darslarida yoki ota-onalar yordamida uyda tayyorlashi mumkin.
Murakkabroqlarini yuqori sinf o’quvchilari bilan tayyorlash mumkin.