Denov tadbirkorlik va pedagogika

Jarayonli yondoshuv (1920 yildan hozirgi vaqtgacha).
Bu yondashuv 
hozirgi vaqtda keng qo‘llaniladi. U birinchi marta ma‘muriy boshqaruv maktabi 
vakillari tomonidan taklif qilingan bo‘lib, ular menejerning vazifasini ta‘riflashga 
harakat qilganlar. Bu kontseptsiyani dastlabki ishlab chiqilishi A.Fayolga 
tegishlidir. Ushbu yondashuvga ko‘ra, boshqaruv uzluksiz o‘zaro bog‘liq 

---

10 
harakatlar (xizmatlar) jarayoni sifatida ko‘rib chiqiladi, ularning har biri ham, o‘z 
navbatida bir necha o‘zaro bog‘langan harakatlardan iborat bo‘ladi. Ular 
kommunikatsiyalar va qaror qabul qilishning bog‘lovchi jarayonlari bilan 
birlashganlar. Bunda rahbarlik (etakchilik) mustaqil faoliyat sifatida ko‘rib 
chiqiladi. U xodimlarga ta‘sir ko‘rsatishning shunday imkoniyatini ko‘zda tutadiki, 
ular maqsadlarga erishish yo‘nalishida mehnat qilsinlar.
 
 
1.3. Mamlakatimizda boshqaruvni rivojlanishi 
 
O‘zbekistonda iqtisodiy jarayonlarni boshqarish chuqur tarixiy tomirlarga ega. 
Yuqorida aylgandek, boshqaruv fan sifatida shakllangunga qadar davrlarda ham 
ushbu jarayonning tub mohiyati va mazmunini tushungan va amaliyotda qo‘llagan 
turli xildagi murakkab odamlar guruhiga muvaffaqiyatli ravishda rahbarlik qilgan, 
o‘z tajriba va nuqtai nazarlarini kelajak avlodga meros sifatida qoldirgan buyuk 
shaxslar bo‘lganki, ularni o‘rganish hozirgi zamon boshqaruv fanini rivojlanishiga 
samarali ta‘sir ko‘rsatadi. Ana shunday shaxslardan Al- Xorazmiy, Abu Nasr 
Farobiy, Abu Ali ibn Sino (IX-Xasrlar), Yusuf Xos Xojib (XI-XIIasrlar), Amir 
Temur, Nizomulmulk (XIII-XIYasrlar), Zahriddin Muhammad Bobur, Alisher 
Navoiy (XYasrlar)ning boshqaruvga oid asarlari bugungi kunda ham qo‘llanma 
bo‘ladigan ko‘rsatmalar hisoblanadilar. Masalan, ‖Qutadg‘i bilik‖, ―Temur 
tuziklari‖ va boshqalar. 
O‘zbekiston Respublikasi tashkil topgandan buyon o‘tgan 20 yil ichida bozor 
islohatlariga oid qabul qilingan qonunlar, Prezident farmonlari va qarorlari , 
Vazirlar Mahkamasiningqarorlari mamlakatimizda bozor mexanizmlarini 
iqtisodiyotiga joriy etishga karatilgan. O‘zbekiston iqtisodiyotini Prezident Islom 
Karimov asoslab bergan tamoyillar asosida bozor munosabatlariga o‘tkazish bozor 
mexanizmlarini shakllantirish dasturi bir qator mamlakatlarda ―O‘zbek modeli‖ 
deb e‘tirof etildi. Ushbu modelь jahon moliyaviy-iqtisodiy inqiroziga dosh berib, 
mamlakatimizni barqaror rivojlanishi uchun mustahkam poydevor yaratdi.