Denov tadbirkorlik va pedagogika institutining ijtimoiy gumanitar fanlar fakulteti filologiya va tillarni o’qitish o’zbek tili yo’nalishi 203-guruh talabasi Abdurahmonova Sitoraning Hozirgi o’zbek adabiy tili fanidan tayyorlagan Taqdimot

4. Xalq maqollari, urf-odatlar nomlarini ifodalovchi sozlar ishtirokidagi iboralar.
5. Sonlarni ifodalovchi soʻzlar ishtirokidagi iboralar.
6. Jins, qarindosh-urug manolarini ifodalovchi soʻzlar ishtirokidagi iboralar.
T.Murod ba’zan voqea-hodisalarni tasvirlashda uning mohiyatini ta’sirliroq yetkazishda iboralarga ketma-ket murojat etadi. Chunonchi, general Skobelev nutqida qoʻllanilgan iboralar yordamida uning ota dimogʻdor, rahmsiz, adolatsiz, ablax odam ekanligini fosh etadi.
-Aql yoshda emas, aql boshda, eshon! dedi general Skobelev.
-Men oʻttiz yoshimda Xivani tiz choʻktirtirdim!Mana oʻttiz ikki yoshimda Qoʻqonni tariqday tirqiratdim! Saksonni urib qoʻyib, sen nimani qotirding.(OQD,17-bet). Quyida biz romanda qoʻllangan turli guruhlarga mansub iboralarning qoʻllanish vaziyati, oʻrni, ahamiyatini Sh.Rahmatullayevning “Oʻzbek tilining frazeologik lugati” bilan qiyoslagan namunalarni keltiramiz. Bu ularning tahlilida iboralarning adabiy tildagi ma’nosiga teng kelishi yoki ma’no qirralarida farq qilishiga e’tibor qaratdik.
1. Aqli yetmadi - kimning, nimaga; biron bir narsa, voqea-hodisani tushunmaydi, bilmaydi. Esi bordirki, oʻziga oʻzi oʻt qoʻyibdi! Esi yoʻq odam oʻz joniga oʻzi qasd qiladimi? Qilmaydi, katta, qilmaydi! Boisi – shunga aqli yetmaydi. (180-bet)
2. Arpaga uvoq ham boʻlmaydi – kim, nima; biron bir ish-harakatga yaramaslik. Paxtang arpaga uvoq ham bolmaydi.(111-bet)
3. Baloga qolmoq - kim, kimdan; javobgarlikka, jazoga duchor bolmoq. Varianti: balo(si)ga qolmoq. Kim, kimning. Bolxin terimchi obro-etiborli ayol. Bolaga bir nima boʻlib qolsa, onasidan baloga qolamiz.(66-bet)
4. Bahridan otmoq - kim, nimaning; foydali deb bilgan narsasidan yoki kishisidan voz kechmoq. Varianti: bahridan kechmoq. Men yangi texnika bahridan otdim. (131-bet)
5. Beti chidamaslik - kimning; nomus qilishi, uyalishi, andisha qilishi. Shu toʻrt soʻmni soʻragani betim chidamaydi, deydi. (189-bet)
6. Dunyoga kelmoq - kim, nima (jonli); tugʻilmoq. Varianti: dunyoga keltirmoq, olamga kelmoq. Egizak farzandlarim otalari shonli partiya safiga qabul etilgan ulugʻ ayyom kunlarda dunyoga keldi.(60-bet)