Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti tadbirkorlik va boshqaruv fakulteti xalmuratov m. A

4. Enxondral (ichida) suyaklanishda perioxndrumning ishtiroki bilan osteoblastlar yordamida suyak vujudga keladi. bunday tog’ayning markazida suyak orolchasi (yadrosi yoki nuqtasi) paydo bo’lib, periferiyaga qarab o’sadi va suyakning g’ovak qismini vujudga keltiradi.
SUYAKLAR KLASSIFIKASIYASI
Odam skeleti 200 ziyod alohida-alohida suyaklardan tuzilgan. Skelet tana suyaklari(umurtqalar, qovurg’alar va to’sh suyagi), kalla suyagi (miya va yuz qismlaridan iborat), yelka kamari (kukrak va umrov suyaklari), qo’l suyaklari (yelka, bilak va panja suyaklari), chanoq suyaklari (yonbosh, qovuq va qo’ymich) va son, boldir hamda oyoq panjasi suyaklaridan iborat. Suyaklar tuzilishi, rivojlanishi va vazifalariga ko’ra qo’yidagi turlarga bo’linadi:
I. Naysimon suyaklar
1.Uzun suyaklar. 2. Kalta suyaklar
II. G’ovak suyaklar
1. Uzun suyaklar. 2. Kalta suyaklar.Sesamasimon suyaklar
III. Yassi suyaklar
1. Kalla suyaklari. 2. Kamar suyaklari.
I. Naysimon suyaklar: a) uzun suyaklar- yelka, bilak va boldir suyaklari, ya’ni qo’l-oyoq suyaklari bo’lib, g’ovak va zich moddalardan tuzilgan, bu yerdan ilik kanali o’tadi, u richag harakatiga ega bo’lib, tayanch, muxofaza vazifalarini bajaradi; b) kalta naysimon suyaklarga qo’l-oyoq, kaft va panja suyaklari kiradi, ular kalta harakat qilish richaglarigagina egadir.
II.G’ovak suyaklar: a) uzun g’ovak suyaklari - qovurg’a va to’sh suyaklari. Asosan g’ovak moddadan tuzilgan; suyaklarni yupqa, zich modda plastinkasi qoplab turadi, u tayanch vazifasini bajaradi; b)kalta g’ovak suyaklarga umurtqalar, qo’l-oyoq, kaft usti suyaklari kiradi; v) sesamasimon suyaklar - tizza qopqog’i, no’xatsimon suyak va barmoq suyaklarining sesamasimon suyaklari g’ovak moddadan tuzilgan muskul paylari orasida, deyarli bo’g’im atrofida joylashib, ularni hosil qilishda qatnashadi va harakatini osonlashtiradi.
III. Yassi suyaklar: a) kallaning yassi (qopqoq) suyaklari himoya vazifasini bajaradi: b) yassi kamar suyaklar - kurak va chanoq suyaklari tayanch, muxofaza vazifalarini bajaradi.
IY. Aralash suyaklar. Bunga bir qancha suyaklarni birikishida vujudga kelgan kalla suyagining asosiy qismini tashkil etuvchi suyaklar kiradi.