Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti tadbirkorlik va boshqaruv fakulteti xalmuratov m. A

URUG’ TIZIMCHASI Urug’ chiqarish yo’li - ductus deferens va moyakni oziqlantiruvchi arteriyalar hamda o’lardan ketuvchi venalar, limfa tomirlari va nervlarni ichki urug’ fassiyasi - fascia spermatica interna o’rab turadi. Shu sanab o’tilgan tuzilmalar yig’indisi urug’ tizimchasi - funiculus spermaticus deb ataladi. Fassiya pastda moyakni ham qo’shib o’raydi. Shuning uchun urug’ tizimchasi moyakni to chov kanalining ichki halqasi (teshigi) ga qadar davom etadi. Tizimcha chov kanalidan o’tgach qorin bo’shlig’iga chiqadi. Uni tashkil qilgan urug’ chiqarish yo’li, qon va limfa tomirlari, nervlar esa ajralib o’z yo’liga ketadi. Demak, tizimcha qorin bo’shlig’ida tugaydi. Shuni ham aytib o’tish kerakki, urug’ tizimchasi moyak qorin bo’shlig’idan (o’zining taraqqiy etgan joyidan) yorg’oqqa tushganidan (descendens testis) keyin paydo bo’ladi.
ERLIK OLATI Erlik olati - Penis ning asosini uchta g’ovak tana tashkil qiladi. Bulardan biri siydik chiqarish kanalini orqa tomondan o’ragan bo’lib, unga corpus spongiosum penis deyiladi. Qolgan ikkitasi uning usitda yonma-yon turadi va corpora cavernosa penis deb ataladi. G’ovak tanalar silliq muskul tolalari va elastik fibroz to’qimalaridan tuzilgan. Ularning orasida juda ko’p katta-kichik bo’shliqlar, kataklar qoladi. Ana shu bo’shliqlar epiteliy bilan qoplangan va ular qon bilan to’lib turadi. Siydik chiqarish kanali atrofidagi g’ovak tana bo’shliqlari esa juda mayda va zich bo’ladi. Corpus spongiosum prostata bezi yaqinidan piyoz shaklli kengayma - bulbus penis bilan boshlanib, olatning tashqi uchiga kelganda qo’ziqorin qalpog’iga (konusga) o’xshab kengayadi. Uni olat boshi - glans penis deb ataydilar. Corpora cavernosa esa oldingi uchi bilan olat boshiga tegib turadi, orqa uchi ikki yon tomonga qayrilib (tarvakaylab) olat oyoqchalari - crura penis nomini oladi va qov suyagining pastki shoxiga yopishadi. Umuman olatining qov suyagiga yopishgan orqa qismi uning ildizi - radix penis hisoblanadi. G’ovak tanalari sirtdan o’ragan oqsil parda - tunica albuginea ikka qavat g’ovak tana orasiga ham kirib, ularni bir-biridan ajratuvchi devor - septum penis rolini o’ynaydi.