Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti o‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi

 
2-topshiriq. 
Matnni o‘qing. Matnni so‘zlab bering.
 
Muloqotning biznesdagi o‘rni
 
Biznes  muloqot  Shaxsiy  va  ijtimoiy  muloqotga  nisbatanrasmiyligi  bilan 
xarakterlanadi.  Har  qanday  biznesning  muvaffaqiyati    gʻoyatda    yaroqli  va 
samarali  muloqotga  bogʻliq    boʻladi.  Bu  muloqot    biznes  tashkilotlari,  bozorda, 
tashkilotlar  va  ishchilarning  turli  xil  guruhlari,  biznes  egalari  va  ishchilari, 
xaridorlar  va  sotuvchilar,  xizmat  ta’minotchilari  va  mijozlar,  savdo  va  tashkilot 
xodimlari hamda matbuot xodimlari oʻrtasida ham sodir boʻladi. Bu kabi barcha 
muloqotlar biznesga oʻz ta’sirini  oʻtkazadi. Diqqat bilan qilingan bu kabi muloqot 

---

11 
 
biznes  manfaatlariga  koʻmaklashadi.  Aks    holda,  u  tashkilotni  nochor  ahvolda 
koʻrsatadi. 
Muloqot  har  qanday tashkilot uchun  hayotiy kuch manbaidir. Har qanday 
tashkilotda  asosiy  muammo  samarali  muloqot  jarayonidir.  Odatda,  boshqaruv 
muammosi  yetarli  darajada  boʻlmagan  muloqotga  sabab  boʻladi.  Buyruqlarni  
notoʻgʻri  talqin    etish  jiddiy  xatolarni  keltirib  chiqaradi.  Muloqotdagi  asosiy 
muammo  talqin  etilgan  ma’no  boʻlib,  uni  soʽzlovchi  koʽzda  tutmagan  boʻlishi 
mumkin.  Soʻzlovchi  va  tinglovchi  alohida  ikki  shaxsligi,  ularning    oʻz  cheklovlari 
mavjudligini va    ular    oʻrtasidagi   xabarda  ma’no  buzilishi mumkinligini anglab 
yetish shart.  
Insonlar  tashkilot  ichida  bir-birlari  bilan  muloqot  qilishlari  ichki  muloqot  
hisoblanadi. Bu bir jamoada ishlash va umumiy maqsadlarni anglab  yetish uchun  
qilinadi.  Muloqot rasmiy yoki norasmiy boʻlishi mumkin. Ichki muloqot yuzma-yuz 
va  yozma  muloqotni  oʻz  ichiga  oladi.  Xabar,  hisobot,  ofis  buyruqlari,  aylanma 
farmoyish,  faks,  videokonferensiya,  yigʻilish  va  shu  kabilar  ichki  muloqot 
namunalaridir. 
 
Tashkilotdagi xodimlar tashkilotdan tashqaridagi shaxslar bilan muloqotlari 
tashqi  muloqot  deb  ataladi.  Bu  shaxslar  mijozlar  yoki  Xaridorlar,    dilerlar  yoki 
Muloqot biznesning hayotiy kuch manbaidir. Hech qanday biznes samarali muloqot tizimi  
mavjud boʻlmaganda rivojlana olmaydi. 
Muloqot biznesning qandayligi va oʻlchamidan qat’i nazar tashkilotni birgalikda ushlab 
turuvchi poydevordir. 

 
Insonlarning tashkilot ichida bir-birlari bilan muloqot qilishlari ichki muloqot, tashkilotdagi 
xodimlarning  tashkilotdan tashqaridagi shaxslar bilan muloqotlari tashqi muloqot deb ataladi. 
Jamoada yaxshi ishlash qobiliyati, qoʻl ostidagilaringizni boshqarish va sizdan yuqori 
lavozimdagi shaxslar, xaridorlar va  hamkasblar bilan munosabatingiz sizning muloqot qilish 
mahoratingizga bogʻliq  boʻladi.
 

---

12 
 
distribyutorlar, axborot vositalari xodimlari, hukumat, omma va shu kabilar tashqi 
muloqot namunalaridir. 
 
Biznesni  tashkil  etishda  Biznes  reja  tuzish  muhim  ahamiyatga  ega. 
O‘zbekiston Milliy ensiklopediyasida  Biznes reja tushunchasiga quyidagicha ta’rif 
berilgan: