|
Тажриба-синовнинг дастлабки 2018-2019 ўқув йилларда ўтказилган сўровнома ва суҳбат жараёнида психологик-педагогик экспериментал танланмадаги ўқувчиларнинг миқдори
3.1-жадвал.
Мак-таблар
|
Сурхондарё вилоятининг Шўрчи тумани
|
Бухоро шаҳри
|
Тошкент вилоятининг
Чирчиқ шахри
|
Жами
|
Синф-лар
|
4-мактаб
|
48-мактаб
|
23-мактаб
|
28-мактаб
|
15-мактаб
|
2-мактаб
|
2-синф
|
28
|
23
|
27
|
29
|
23
|
28
|
158
|
3-синф
|
25
|
35
|
39
|
40
|
34
|
42
|
215
|
4-синф
|
37
|
30
|
40
|
31
|
41
|
34
|
213
|
Жами
|
90/88
|
106/100
|
98/104
|
586
|
Дастлабки анкета-сўровномани ўтказишдан мақсад – ўқувчиларда тaдбиркорлик, тежaмкорлик ва иқтисодий тарбия тушунчaлaрини шaкллaнтиришдa оилa билaн ҳамкорлиги технологиясига қаратилган, шарт-шароитларини аниқлашдан иборат. Педагогик тажриба-синов жараёнида 2018-2019-ўқув йилларида экспериментал анкета-сўровномада қатнашган назорат ва тажриба гуруҳлардаги респондентларнинг танланма миқдори 3.2 - жадвалда ўз аксини топган.
Назорат ва тажриба гуруҳлардаги ўқувчиларнинг танланма миқдори
3.2-жадвал.
Мактаблар
|
Назорат гуруҳи
|
Тажриба гуруҳи
|
Умумий
|
Сурхондарё вилоятининг Шўрчи тумани 4-мактаб
|
40
|
50
|
90
|
Сурхондарё вилоятининг Шўрчи тумани 48-мактаб
|
30
|
58
|
88
|
Бухоро шаҳридаги 23-мактаб
|
48
|
58
|
106
|
Бухоро шаҳридаги 28-мактаб
|
46
|
54
|
100
|
Тошкент вилояти, Чирчиқ шаҳридаги 2-мактаб
|
44
|
54
|
98
|
Тошкент вилояти, Чирчиқ шаҳридаги 15-мактаб
|
45
|
59
|
104
|
Жами
|
253
|
333
|
586
|
2018-2019 ўқув йилида тажриба бошида ва тажриба якунида Сурхондарё вилоятининг Шўрчи тумани 4-умумт ўрта таълим мактаби ўқувчиларидан 40 нафари назорат гуруҳларида ва 50 нафари тажриба гуруҳларида, 48-умумтаълим мактаби ўқувчиларидан 30 нафари тажриба гуруҳларида ва 58 нафари назорат гуруҳларида, Бухоро шаҳри
23-умум ўрта таълим мактаби ўқувчиларидан 48 нафари тажриба гуруҳларида ва 58 нафари назорат гуруҳларида, 28-умум ўрта таълим мактаби ўқувчиларидан 46 нафари назорат гуруҳларида ва 54 нафари тажриба гуруҳларида, Тошкент вилояти Чирчиқ шаҳар 2-умумтаълим мактаби ўқувчиларидан 44 нафари назорат гуруҳларида, 54 нафари тажриба гуруҳларида ҳамда 15-умум ўрта таълим мактаби ўқувчиларидан 45 нафари назорат гуруҳларида ва 59 нафари тажриба гуруҳларида иштирок этди. Мазкур ўқув йилида жами назорат тажриба гуруҳларида 253 нафар, тажриба гуруҳларида эса 333 нафар, жами 586 нафар ўқувчи тажриба-синовда қатнашди.
3.1-расм. Умумий ўрта таълим муассасаларининг дастлабки сўровнома жараёнида иштироки.
Жадваллардаги натижалардан кўринадики, ўқувчи-ёшларнинг маънавий тафаккурини тарбиялашда мактаб, оила ва маҳаллалардаги ҳамкорлик технологиялари борасида олиб борилган ишлар, тажриба-синов жараёни натижалари статистик маълумотларига асосан, самарали экан. 2019-2020 ўқув йилида экспериментал танланма миқдори умумтаълим муассасаларида назорат гуруҳидагидан, тажриба гуруҳларида респондентлар сонини ошганлигини кўрамиз.
Педагогик тажриба-синов жараёнида жами экспериментал танланма миқдори 2018-2019 ва 2019-2020-ўқув йилларида умумтаълим мактаблари ўқувчиларининг тажриба-синовда иштирокидан кўринадики, ҳар бир ўқувчи мавзуга, яъни “Ўқувчи-ёшларнинг маънавий тафаккурини тарбиялашда мактаб, оила ва маҳалла ҳамкорлик технологиялари”даги тадбирларда фаол бўлишни хоҳлайди.
Педагогик тажриба-синовда иштирок этган мактаблардаги ўқувчи-ёшлар билан маънавий тафаккурни табиялашда оила, мактаб ва маҳалла ҳамкорлик технологияларига оид тадбирлар маҳаллаларда ва бошқа жамоат жойларида ўтказилган тажриба-синов жараёнларига нисбатан бир мунча уюшқоқлик тарзида ўтказилди.
Ота-оналар, жамоатчилик орасида ўтказилган тажриб-синов ишлари тадқиқотчининг масъулиги ва фаоллигини талаб этади. Буни биз тажриба-синов жараёнида гувоҳи бўлдик. Демак, ота-оналар ва маҳалла фаолларига нисбатан, мактаб педагогик жамоаси қизиқувчан ва тарбияда юксак масъулиги кўзга ташланади. 3.2-расмда ифодаланган:
3.2-расм. 2019-2020 ўқув йилида умумий ўрта таълим муассасаларининг тажриба-синовда иштироки
Тажриба-синовни ташкиллаштиришда тадқиқотчи тадқиқ этилаётган педагогик жараёнга қуйидаги тадбирлар амалга оширилди.
Тажриба-синов ишлари жараёнида маънавий тафаккурли ўқувчиларни аниқлаш шакллари (синф ва синфдан ташқари машғулотларда) ва методларининг самарадорлигини тизимли равишда тажриба ва назорат гуруҳларида аниқланиб, борилди. Педагогик маънавий-маърифий, тарбиявий тадбирларни амалга ошириш жараёнлари ва уни амалга ошириш йўллари кўрсатиб берилди.
Таъкидловчи тажриба-синов ишлари натижалардан маълум бўлдики, бошлaнғич синф ўқувчиларига тaдбиркорлик, тежaмкорлик ва иқтисодий тарбия тушунчaлaрини шaкллaнтиришдa оилa билaн ҳaмкорлик технологиясига оид маълумотларни тушунтириш қобилиятига эга эмасликлари сабабли берилган саволларга тўлиқ жавоб бера олмадилар. Жавоб беришга ҳаракат қилган ўқувчиларнинг кўпчилиги тaдбиркорлик, тежaмкорлик ва иқтисодий тарбия тушунчaлaрини шaкллaнтириш ҳақидадa тўғри талқин этиш имкониятига эга эмаслар, шу боис улар тaдбиркорлик, тежaмкорлик ва иқтисодий тарбия тушунчaлaрини шaкллaнтириш фаолиятини етарлича баён эта олмайдилар. Мазкур ҳолатни келтириб чиқарувчи сабабларни аниқлашга бўлган интилиш натижасида шу нарса маълум бўлдики, ўқувчиларнинг деярли барчаси юқорида қайд этилган тaдбиркорлик, тежaмкорлик ва иқтисодий тарбия тушунчaлaрини шaкллaнтириш оид билимлар ва уларнинг мазмунини ўзида намоён этувчи манбалар ҳақида тўлиқ маълумотга эга эмас. Ўқувчиларни тaдбиркорлик, тежaмкорлик ва иқтисодий тарбия тушунчaлaрини шaкллaнтириш бағишланган тарбия кўрсаткичлари асосида тажриба мактаблари шартли равишдаги юқори ўрта ва қуйи даражадаги тaдбиркорлик, тежaмкорлик ва иқтисодий тарбия тушунчaлaрини шaкллaнтириш эга эканлиги аниқланди. Бу тадқиқот ишимизнинг натижаси қуйидаги 3- жадвалда ўз ифодасини топган.
Do'stlaringiz bilan baham: |
