Denov filiali pedagogika fakulteti

Sifatlar quyidagicha yoziladi:
chiziqcha bilan yoziladi: to’ppa-to’g’ri, kap-katta;
qo'shib yoziladi: oppoq;
ajratib yoziladi: to’q qizil, och pushti.


313-mashq. Topishmoqlarni o’qing, javobini toping. Sifatlarni aniqlab, yozilishiga diqqat qiling.

1. 
   Pak-pakana bo'yi bor,
   

Yetti qavat to’ni bor.

2. 
   Dum-dumaloq jajji oy,
   

Chaqib yesang, g’ij-g’ij moy.

3. 
   Yashil gumbaz ichida
   

Qip-qizil xona.
Bir xil libos, teng bo’yli
Ming bir dugona.
Topishmoqlarni ko’chiring.
Sifatlarning tagiga chizing.


314-mashq. She’rni ifodali o'qing.
Ona-Vatanimizga Dum-dumaloq chigitcha
Tip-tiniq osmon kerak. O’xshar jimit koptokka.
Biz yashagan zamonga Balki tug’ma qarindosh
Pokiza bog'bon kerak. Ona-yer-u oftobga.
Qambar O’tayev Qudrat Hikmat
Ko’chiring.
S ifatlarni aniqlab, ularning qaysi so'zga bog'langanini chizmada tasvirlang.
Namuna: ko’m-ko’k osmon.
Sifatlarning yozilishini tushuntiring.
Jimit, pokiza so'zlariga ma’nodosh sifat toping.


315-mashq. Berilgan sifatlarni o’qing. Yozilishini kuzating.
Qop-qora, bus-butun, bo’m-bo’sh, ko’m-ko’k, tip-tiniq, oppoq, top-toza, tim qora, to’q qizil, eng kuchli.
Sifatlarga mos otlar tanlab, birikma tuzib yozing. Sifatlarning yozilishini yodingizda tuting.


Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati.
1. Qosimova K., Matjonov S., G’ulomova X., Yo’ldosheva Sh., Sariyev Sh. Ona tili o’qitish metodikasi. -T.: Noshir, 2009. - 163 b.
2. G’ulomova X., Yo’ldosheva Sh., Mamatova G., Boqiyeva H. Husnixat va uni o'qitish metodikasi. -T.: TDPU, 2009. - 70 b.
3. Uzviylashtirilgan Davlat ta’lim standard. -T.: Yangi yo‘l poligraf service, 2010.- 42-46 b.
4. R.Ikromova. –Ona tili 4-sinf. T.-2015: O’qituvchi, 126-128 b.


6-BO’LIM: SONNI O’RGANISH DARSLARI REJASI VA ISHLANMASINI TUZISH
20-amaliy mashg’ulot. 6.1. Sonlarning talaffuzi va ma’nosi ustida ishlash darslari va ishlanmasini tuzish. (2 soat)
Reja:

1. 
   Boshlang’ich sinflarda son so’z turkumini o’rganish tizimi.
   
2. 
   Sonlarning talaffusi va ma’nosi haqidagi mavzu yuzasidan talabalar tayyorlagan didaktik materiallar va mashqlarni muhokama qilish.
   
3. 
   Mavzu yuzasidan nazariy-metodik savol-javoblar uyushtirish.
   
4. 
   Mavzu yuzasidan dars fragmentini kuzatish va tahlil qilish.(1-2-sinf)
   
5. 
   Talabalar faoliyatini baholash
   

“Son”ni o'rganish tizimi ham son haqidagi materialni leksik va grammatik tomondan sinfdan-sinfga o'tgan sayin boyitib, murakkablashtirib borishni nazarda tutadi.

Boshlang'ich ta'limda son uch yo'nalishda o'rganiladi:

1. 
   Sonlarning talaffuzi va ma'nosi ustida ishlash.
   
2. 
   Sonning grammatik shakllari ustida ishlash.
   
3. 
   Sonlarning imlosi ustida ishlash.
   

Son boshlang'ich sinflarda quyidagi izchillikda o'rganiladi:
—2-sinfda nechta?, qancha? so'roqlariga javob bo'lib, shaxs va narsaning sanog'ini, nechanchi? so'rog'iga javob bo'lib, shaxs va narsaning tartibini bildirishi;
—3-sinfda “Son — so'z turkumi" tushunchasi kiritiladi. O'quvchilarda son predmetning miqdorini bildirishini otga bog'lanib kelishi yordamida aniqlash ko'nikmasi o'stiriladi. Bularni o'rganishda sonning leksik xususiyatlariga asoslaniladi. Sonning leksik ma'nosi uni ot bilan bog'liq hoida o'rganishni taqozo etadi.
—4-sinfda sanoq va tartib sonlar, tartib sonlarning harf, rim va arab raqamlari bilan yozilishi, qo'sh undoshli sonlarning, grammatik shakllangan sonlarning (ikkov, o'ntacha, beshtadan) imlosi, sonlarning gramm, kilogramm, metr, litr, so'm, tiyin so'zlari bilan qo'llanishi va shu so'z bilan bitta so'roqqa javob bo'lishi o'rganiladi. O'quvchilarning sonlarni otga bog'lanishi, so'roqlar yordamida sonni o'zi bog'langan so'z bilan ko'chirish ko'nikmalari o'stiriladi.