Demografiy a

Demografik prognozlar tarixi. 
Demografik bashorat etish o‘z tarixiga egadir. Bu boradagi 
eng dastlabki qarakatlar qadimgi Rim va Gretsiyada kuzatilgan. Ilmiy asoslangan birinchi demografik 
bashoratlar XVII asrning oxiri XVIII asrning boshlarida L.Eyler, T.Maltus, Pirla-Ridalar tomonidan 
yaratilgan. XX asrning 20 yilaridan boshlab aholi o‘sishining asosiy komponentlari, tug‘ilish, o‘lim 
jarayonlaridagi o‘zgarishlarni qisobga olgan holda, takomillashgan uslublar yordamida demografik 
bashoratlar qisoblana boshlandi. Ana shu yillarda Frantsiya, Germaniya, Italiya, Daniya davlatlari 
aholisining kelajakdagi miqdori demografik bashoratlar orqali aniqlandi. 
 
1921 yili E.M.Tarasov, S.G.Strumilinlar 1921-1941 yillar uchun Rossiya aholisining 
demografik istiqbolini ishlab chiqdilar.
A.S.Novoselьskiy, V.V.Poevskiy, M.V.Ptux, Yu.A.Korchak-CHepurkovskiy, A.P.Komnko, 
B.Babaninlar tomonidan ham demografik bashoratlar ishlab chiqilgan. Demografik bashoratning 

---

uslublari esa Rossiyalik aholishinus olimlar A.Ya.Boyarskiy, B.TS.Urlanis, V.A.Borisov ishlarida 
keng o‘rin olgan. 
O‘zbekistonda demografik bashoratlarni ishlab chiqish, asosan 1960 yillardan boshlanadi. 
Respublikada dastlabki demografik bashoratlar aholishinus olim M.K.Qoraxonov raqbarligida 1962-
1980 yillarda ishlab chiqilgan. Keyinchalik respublikada qar tomonlama mukammal demografik 
bashoratlar ishlab chiqish rivojlandi. Bu borada aholishunos olimlar I.R. Mullajonov R.N. 
Ubaydullaeva, N.S. Ali-Qoriev, O.B. Ota-Mirzaev, A.Qayumov, M.R.Bo‘rieva, L.P.Maksakova va 
boshqalarning ilmiy ishlarini keltirish mumkin.