Декабрь 2020 17-қисм

Asosiy qismi 

Matematik    to’garak    matematikadan    sistematik    ravishda    o’tkazilib    turiladigan  sinfdan 

tashqari ishning biri hisoblanadi.Uning asosiy vazifasi matematikaga alohida qiziqish ko’rsatgan 

o’quvchilar bilan bajariladigan chuqurlashtirilgan ish. Matematik to’garak ishi qiziqarli matematik 

soatlari o’tkazishdan ushbulardan farq qiladi. To’garaklar  ixtyoriylik  asosida  tashkil  qilanadi.  

Maktablarda  ko’pincha  bir nechta  to’garaklar  ish  olib  boradi.  Bir  o’quvchining  birnecha  

to’garak  ishiga qatnashishi  maqsadga  muvofiq  emas,  chunki  bu  o’quvchiga  og’irlik  qiladi.  

Shu sababli  matematika  to’garagiga  o’quvchilar  tanlashda  ularning  matematikaga nisbatan 

alohida qiziqishlarini, mayilliklari va imkoniyatlarini hisobga olish kerak. 

Tajriba  birinchi  sinfda  yarim  yillikdan  keyin  to’garak  ishlarini  tashkil  qilish  va  o’tkazish 

mumkinligini ko’rsatmoqda. Ammo bunday ish 2-3 sinf o’quvchilari bilan har  oyga  2-3  marta  

o’tkaziladi.    Bunday    to’garaklarni    o’quvchilar    uchun    yoki    bir  necha  maktab  o’quvchilari 

uchun tashkil qilish mumkin. 

2.Qiziqarli    matematik    soatlarni    o’qituvchini    o’zi    tayyorlaydi    va    o’tkazadi.  To’garak 

mashg’ulotlarini tayyorlash va o’tkazishda o’quvchilar katta mustaqillik va tashabbus  ko’rsatadilar  

ular  qisqa  xabarlar  bilan  chiqishadi.  Mustaqil  ravishda ko’rgazmali  qurollar  tayyorlaydilar,  

matematika  kechalari  o’tkazishga  tayyorgarlik ko’radilar. 

To’garak  mashg’ulotlarida o’quvchilar  yangi  va  qiziq  narsalarni bilib oladilar, sinfda  ular  

o’qituvchining  birinchi  yordamchisi  bo’lib  qoladilar.  O’quvchilarning matematik  qobiliyatlari  

rivojlanadi    va    shu    bilan    birga    (ularni    qidirib    topishda)  o’qituvchining    ham    malakasi  

oshib  boradi.  Matematikadan  to’garak  mashg’ulotlari o’qituvchini o’z ustida ishlashga har xil 

adabiyotlardan foydalanishga, ularni qidirib topishga  majbur  qiladi.Ko’pincha  o’qituvchilarni  

to’garakni  qanday  boshlash masalasi  qiynaydi.Buning  eng  yaxshi  yo’li  matematika  to’garagi  

yangi  mavzuni o’tish  paytida  kelib  chiqqan  ma’qul.  Masalan:  dars  jarayonida  yechilgan  

birorta masalani  boshqa  usulda  ham  yechish  mumkinligini  o’qituvchi  ta’kidlab  masalalar 

yechishning  boshqa  usullari  va  ularning  kelib  chiqish  tarixi  bilan  tanishishning sinfida  

imkoniyati    bo’lmaganligi    uchun    darsdan    tashqari    vaqtda    o’rganishni    ya’ni  matematika 

to’garagi tashkil qilishni taklif qilish mumkin.  

To’garak  tashkil  qilishni  sinfda  e’lon  qilish  bilan  birga,  bu  e’lonni  maktabning  e’lonlari 

taxtasiga ham osib qo’yish  kerak. Matematika  to’garagining  birinchi mashg’ulotida  odatda  

ko’p  o’quvchi  keladi.Ulardan  ba’zilari  matematika  bilan jiddiyroq shug’ullanishga, boshqalari  

o’z  kuchini  sinamoqchi  bo’lib    ko’pchiligi    esa  tomosha    qilishgani    kelishadi.1-2    jiddiyroq  

mashg’ulotlardan  keyin  o’quvchilarning  ko’p qismi kelmay qo’yadi. 

Shuning  uchun  to’garak  boshlig’ini  birinchi  mashg’ulotdayoq  saylash  kerak emas. To’garak 

belgilangayedan keyin unga boshliq tayinlash mumkin. To’garakning birinchi  mashg’uloti  sinfda  

---

68