Декабрь 2020 10-қисм

Декабрь  2020  10-қисм
Тошкент
qiziqishlarini orttirish, kasbga yo‘naltirish, o‘zlashtirishlariga ijobiy ta’sir etadi. 
Ta’limda bu yangi yondashuv qanday paydo bo‘ldi? 
Bu  nazariya  va  amaliyotni  birlashtirishning  mantiqiy  natijasidir.  STEAM Amerikada  ishlab 
chiqilgan.  Ba’zi  maktablar  o‘zlarining  bitiruvchilarining  kareralarini  rivojlantirishga  e’tibor 
berishdi va fan, texnologiya, muhandislik va matematika kabi fanlarni birlashtirishga qaror qilishdi, 
shuning uchun STEM tashkil etildi. (Fan, texnika, muhandislik va matematika). Keyinchalik unga 
san’at qo‘shildi va STEAM tashkil etildi. O‘qituvchilar, bu fanlarni yoki bu fanlarga oid bilimlarga 
ega  bo‘lish,  maktab  o‘quvchilarini  kelajakda  yuqori  malakali  mutaxassislar  bo‘lishiga  yordam 
beradi  deb  hisoblaydilar.  Natijada  o‘quvchilar  yaxshi  bilim  egallash  va  bilimlarini  qo‘llashga 
harakat qiladilar.
G‘oyalar  haqiqatga  aylanadi.  Agar  biz  an’anaviy  ta’limning  asosiy  maqsadi  bu  bilimlarni 
o‘rgatish  va  ishlatish  bo‘lsa,  demak,  STEAM  yondashuvi  olingan  bilimlarni  haqiqiy  hayotga 
mahorat bilan qo‘llashni o‘rgatishdir. Bu maktab o‘quvchilariga faqatgina ba’zi g‘oyalarga ega 
bo‘lishni emas, balki ularni haqiqatda ishlatish va amalga oshirish imkonini beradi. Haqiqatda 
ishlatilishi mumkin bo‘lgan bilimlar haqiqatda qimmatlidir. 
STEAM yondashuvining eng mashhur namunasi Massachusets Texnologiyalar Instituti (MIT). 
Bu mashhur universitetining shiori “Mind and hand” – “Aql va qo‘l” dir. Massachusets Texnologiya 
instituti STEAM kurslarini ishlab chiqdi va hatto ba’zi o‘quv yurtlarida STEAM ta’lim markazlari 
yaratildi. 
STEAM yondashuvi o‘rganish va ta’limga bo‘lgan munosabatimizni o‘zgartiradi 
O‘quvchilar  amaliy  ko‘nikmalarga  e’tibor  qaratish  orqali  irodasini,  ijodkorligini, 
moslashuvchanligini  rivojlantiradi  va  boshqalar  bilan  hamkorlik  qilishni  o‘rganadi.  Ushbu 
ko‘nikmalar va bilimlar asosiy ta’lim vazifasini tashkil etadi, ya’ni ta’lim tizimining bosh maqsadi 
hisoblanadi. 
xulosa  qilib  aytmoqchimanki,  o‘rta  maktabda  STEAM  yondashuvi  bolalarga  tajribalar 
o‘tkazish, dizayn modellarini yaratish, mustaqil musiqa va kino yaratish, o‘z g‘oyalarini haqiqatga 
aylantirish va yakuniy mahsulotni yaratishni rag‘batlantiradi. Ushbu ta’lim yondashuvi bolalarga 
nazariy  va  amaliy  ko‘nikmalarni  samarali  tarzda  birlashtirishga  imkon  beradi  va  oliy  ta’limda 
o‘qishni yanada osonlashtiradi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yhati
1. O‘zbekiston Respublikasi prezidentining “xalq ta’limini boshqarish tizimini takomillashtirish 
bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi 05.09.2018 yildagi № pF-5538 Farmoni. 
2. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Umumiy o‘rta va o‘rta maxsus, kasb-
hunar ta’limining Davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi 6 aprel 2018 yil 187-son 
Qarori.
3. Сергеев И.С. Основы педагогической деятельности: Учебное пособие. Питер. Серия 
“Учебное пособие”, 2004.

---

148