Dehqonchilik ilmiy izlanish asoslari bilan fanidan ma’ruza ma'tinlari doc



Download 1,29 Mb.
bet87/110
Sana01.06.2022
Hajmi1,29 Mb.
#625871
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   110
Bog'liq
Dehqonchilik ilmiy izlanish asoslari bilan fanidan ma’ruza ma\'ti

20–Mavzu




DALA TAJRIBASIDA VARIATLARNI JOYLASHTIRISH
USULLARI



Reja:






    1. Variantlarni standart usulda joylashtirish. Qo’yilgan tajribaning to’g’riligi ko’p jihatdan takrorlik va variantlarni joylashtirishga bog’liq.

95




Tajriba ishlari uslubida takrorliklarni joylashtirishning ikki xil ko’rinishidan, ya’ni yig’ma (yaxlit) va sochma usullaridan foydalaniladi (4-rasm).
Yig’ma usulda barcha takrorliklar yaxlit bitta maydonda joylashtiriladi. Ular bir biridan faqatgina bir va ikki yarusli ko’rinishida joylashganligi bilan farq qiladi.
Sochma usulda joylashtirilganda esa, takrorliklar bitta maydonning turli joylarida va hattoki boshqa-boshqa maydonlarda ham joylashtirilishi mumkin. Lekin, kuzatish ishlarining murakkablashishi tufayli tadqiqotlarda bunday usuldan kamdan kam hollarda foydalaniladi.
Variantlarni takrorliklar ichida joylashtirish asosan 3 ta: standart, sistematik va tasodifiy usullarga bo’linadi (5-rasm). Tajriba maydonidagi tuproq unumdorlik darajasining xilma xilligiga qarab variantlarni joylashtirishda u yoki bu usul qo’llaniladi.



Standart usulning o’zi ham o’z navbatida 3 guruhga ajratiladi: a) Yamb uslub; b) Daktel uslub; v) Akademik Konstantinovning «qo’shaloq uslubi».
Standart usulida bitta yoki ikkita tajriba variantlari bilan nazorat varianti almashinib keladi. Nazorat varianti bitta tajriba varianti bilan almashinib kelsa – «Yamb», ikkitasi bilan almashinib kelsa «Daktel» usuli deyiladi.
Yamb grek tilidan olingan bo’lib, bir demakdir.
Daktel ham grekcha so’z bo’lib, ikki ma’nosini bildiradi.
Yamb va Daktel usullari nav sinash tajribalarida va boshqa ko’plab tajribalarda qo’llaniladi. Chunki tajribada qanchalik ko’p nazorat varianti bo’lsa tajriba aniqligi shunchalik yuqori bo’ladi.
Bu usullarning afzalliklari bilan birga qator kamchiliklari ham mavjud:

      1. yonma-yon joylashgan qatordagi o’simlik yoki paykal hosili o’rtasidagi boqliqlik darajasi aksariyat holatlarda aniq bo’lmaydi;

      2. variantlar soni ko’p (10-12 ta) bo’lsa, bir biridan uzoq joylashgan o’simlik yoki paykallarni taqqoslashda to’liq ishonch hosil bo’lmaydi;

      3. tajriba paykallarining 33-50 % gachasi nazorat variantidan iborat bo’lganligi tufayli ko’proq yer maydoni, o’simliklar miqdori, pararish qilish, kuzatishga ortiqcha mehnat va xarajat sarflanadi.

Akademik Konstantinovning «qo’shaloq uslubi»da tajribada uchraydigan xatoliklarni kamaytirish uchun tajriba sxemasida nechta variant bo’lishidan qat’iy nazar ikkita nazorat varianti qo’llaniladi. Shuning uchun qo’shaloq uslub deb ataladi. Masalan, 1) nazorat, 2) N20(^40, 3) Ы20oRbo, 4) RLo, 5) ЫgooRedKbo 6) t24oR9oK60, 7) M24oR12oKbo, 8)
nazorat.

96



  1. Download 1,29 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   110




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish