Davlatiy moliya

d)

,  quyidagini 

tashkil etdi: 

K

d

 = (AB

do 

- AB

b 

 + PD) : Ab

b

 

Bu yerda:  K

d

 – bir yillik qo‘yilgan kapital daromadliligi; 

                  AB

do

 – davr oxiridagi aksiya bahosi; 

                  AB

b 

– aksiyaning boshlang‘ich narxi; 

                  PD – pulli dividendlar. 

Ushbu misolda biz quyidagi daromadlilikka ega bo‘lamiz: 

K

d 

 = (10,5 ming so‘m - 10,0 ming so‘m + 0,5 ming so‘m) : 10,0 ming so‘m  

= 0,10 = 10%  

E’tibor  bering,  qo‘yilgan  kapital  umumiy  daromadini  quyidagi 

komponentlar  yig‘indisi  sifatida  ko‘rish  mumkin:  dividend  ko‘rinishidagi 

daromad va aksiyalar bahosining o‘zgarishi: 

K

d 

 = (PD : AB

b

) + (AB

do

 - AB

b

) : AB

b

 

K

d

  =DD

k

 + BO‘

k

 

Bu yerda: DD

k 

 - dividend daromadi komponenti; 

                 BO‘

k 

 - baholar o‘zgarishi komponenti. 

K

d

 = 5% +5% = 10% 

---

190 

Agar  Siz  o‘z  aksiyalaringizni  sotmaslikka  qaror  qilsangiz,  qanday  qilib 

daromad stavkasini baholashingiz mumkin? 

Javobni  quyidagicha  berish  mumkin:  qimmatli  qog‘ozlarga  qilingan 

investitsiyaning daromad stavkasi, ularni sotib yuborasizmi yoki yo‘qmi, bundan 

qat’iy nazar bir usul bilan aniqlanadi. Aksiya kursining 500 so‘mga oshishi 500 

so‘m  dividend  singari  kiritgan  kapitalingizning  daromad  qismi  hisoblanadi. 

Sizning  aksiyalarni sotmasdan  o‘zingizda  qoldirish  to‘g‘risidagi qaroringiz,  yil 

yakunlanganidan  so‘ng  ularni  haqiqatdan  10,5  ming  so‘mdan  sotishingiz 

mumkinligi  faktini  hech  qanday  o‘zgartirolmaydi.  Shu  bois,  Siz  qimmatli 

qog‘ozlarni sotish orqali o‘z daromadingizni kapitalingizni oshirish ko‘rinishida 

amalga oshirishga qaror qilishingiz yoki sotmasdan rein-vestitsiya qilishingizdan 

qat’iy nazar, daromadlilik stavkasi 10%ni tashkil etadi. 

Turli  davrdagi  iqtisodiy  ko‘rsat-kichlarni  solishtirish  uchun  tovarlar, 

xizmatlar  va  aktivlar  narxlari  inflyatsiya  darajasini  hisobga  olgan  holda 

to‘g‘rilanishi  yoki  o‘zgartirilishi  lozim.  Shu  bois,  iqtisodchilar  nominal

 

narx 

nomini, ya’ni tovar va xizmatlarning Price listda ko‘rsatilgan narxini va pulning 

sotib olish qobiliyatini aks ettiruvchi real narxlarni alohida farqlashadi. 

Real va nominal narxlar farqlangani kabi, real va nominal foiz stavkalari ham 

farqlanadi. Obligatsiya bo‘yicha nominal foiz stavkasi qarz oluvchi tomonidan 

va’da  qilingan  va  Siz  bergan  pulingiz  evaziga  olinadigan  summadir.  Real