Davlatiy moliya

45 yil 

3 % 

0 

412656 $ 

? 

---

600 

III.  TARQATMA MATERIALLAR 

 

 

 

Moliyaning xarakterli 

belgilari

qiymatning  tovar shaklidagi 

harakatiga bog’liq bo’lmasdan, 

aksincha, real pullarning harakatiga 

bog’liq bo’lgan, huquqiy normalar 

yoki biznesni yuritish etikasiga 

asoslangan munosabatlarning 

taqsimlash xarakterda ekanligi

pul mablag’lari harakatining, 

odatda, bir tomonlama 

yo’nalishga ega ekanligi

markazlashtirilgan va 

markazlashtirilmagan pul 

mablag’lari fondlarini yaratish

---

601 

 

 

 

Moliya funksiyalari

Taqsimlash

Nazorat

---

602 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Moliyaviy tizim

 

Moliyaviy xizmatlar taqdim etuvchi

 

 

Korxonalar

 

Moliyaviy 

vositachilar

 

Moliyaviy 

bozorlar

 

davlat tashkilotlari

 

 

 

xususiy kompaniyalar

 

uy xo’jaliklari

 

 

 

o’zlari tomonidan qabul qilingan moliyaviy qarorlarni amalga 

oshiradilar (hayotga tadbiq etadilar)

 

---

603 

Moliyaviy oqimlar 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Moliyaviy bozorlar 

Moliyaviy resurslari defitsit 

bo’lgan iqtisodiy subyektlar 

  

Moliyaviy resurslari 

ortiqcha bo’lgan iqtisodiy 

subyektlar 

Moliyaviy 

vositachilar 

---

604 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Resurslarni vaqt va 

makonda joylashtirish

 

Riskni boshqarish

 

Hisob-kitob to’lov tizimi

 

Moliyaviy tizim funksiyalari

 

Stimullashtirishning 

psixologik muammolarini 

yechish

 

Resurslarning birlashishi 

va kapitaldagi ishtirok

 

ulushining bo’linishi

 

 

 

Informatsion qo’llab-

quvvatlash 

 

---

605 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Moliyaviy siyosat

 

Moliyaning o’zida (boshqaruv obyektlarida) bevosita mujassam bo’lgan 

boshqaruvning  salohiyatli  imkoniyatlarini,  ishning  aniq  metodlari,  

moliya  tizimining  (boshqaruv  subyektlari)  organlarini  tashkil  qilish 

bilan yagona joyga bog’lashga imkon beradi.

dunyoning barcha mamlakatlarida moliya tizimi orqali amalga oshirilib, 

uning faoliyati quyidagi tamoyillar asosida quriladi

 

moliyaviy tizim 

bo’g’inlarining 

o’ziga xos bo’lgan 

xususiyatlarini 

inobatga olib 

moliyaviy 

boshqaruvni amalga 

oshirish 

 

barcha moliyaviy 

muassasalar 

funksiyalarining 

umumiyligi

 

barcha quyi 

boshqaruv 

organlarining faol 

ishtirokida 

markazdan 

umumiy 

boshqarish

 

---

606 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Moliyaviy siyosatning tarkibiy qismlari 

(yo’nalishlari)

 

byudjet siyosati

 

baho siyosati

 

soliq siyosati

 

pul siyosati

 

kredit siyosati

 

investitsiya siyosati

 

ijtimoiy-moliyaviy siyosat

 

boj siyosati

 

---

607 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Moliyaviy boshqaruv tizimi 

Boshqaruv 

subyektlari 

Ta’sir instrumentlari 

Pirovard 

maqsad 

Boshqaruv 

obyektlari 

Moliyaviy tizim 

Moliyaviy siyosat 

Tizimlar 

moliyasi 

Moliyaviy barqarorlik 

• Prezident; 

• Parlament; 

• Hukumat; 

• Moliya vazirligi; 

• Davlat soliq 

qo’mitasi; 

• Markaziy bank; 

• Hisob palatasi; 

• va boshqalar. 

• Boshqaruv 

tamoillari; 

• Moliyaviy 

bashoratlash; 

• Moliyaviy 

dasturlash; 

• Moliyaviy 

rejalashtirish; 

• Moliyaviy 

tartibga solish; 

• Moliyaviy 

nazorat; 

• Moliyaviy 

qonunchilik; 

• Moliyaviy tahlil. 

• Byudjet fondlarini 

shakllantirish va 

foydalanish bo’yicha 

munosabatlar; 

• Byudjetdan tashqari 

davlat maqsadli 

fondlarini 

shakllantirish va 

foydalanish bo’yicha 

munosabatlar; 

• Sug’urta fondlarini 

shakllantirish va 

foydanish bo’yicha 

munosabatlar. 

• Makroiqtisodiy 

muvozanat; 

• Byudjet 

rejalarining 

profitsitligi; 

• Davlat 

qarzining 

mavjud 

emasligi; 

• Mustahkam 

(barqaror) 

milliy valyuta. 

---

608 

Moliyaviy rejalashtirish tizimi va ishlab chiqiladigan  rejalar shakli 

 

Moliyaviy 

rejalashtirish tizimi  

Ishlab chiqiladigan moliyaviy rejalar 

shakli  

Rejalashtirish 

muddati  

Istiqbolli moliyaviy 

rejalashtirish  

Korporativ moliya strategiyasi  

3-5 yil va 

undan ortiq 

muddatga  

Joriy rejalashtirish  

Daromadlar va xarajatlar to’g’risidagi  

hisobot prognozi, pul mablag’lari harakati 

prognozi, buxgalteriya balansi prognozi 

1 yil  

Tezkor 

rejalashtirish  

(byudjetlashtirish)  

To’lov kalendari,  soliq kalendari,  

kassa rejasi,  qisqa muddatli kredit 

resurslariga bo’lgan ehtiyojning hisob-kitobi  

(kredit rejasi)  

Dekada, oy, 

chorak  

 

 

---

609 

Yaponiya va AQShda rejalashtirish modellari mezonlarini taqqoslamasi 

Mezon 

Yaponiya 

AQSh 

Muddat 

Uzoq muddatli rejalar  

(5-15 yilgacha) 

Qisqa muddatli rejalar  

(1-5 yilgacha) 

Boshqaruv qarorlarining 

xususiyati 

Kollektiv 

Individual 

Rejalashtirish turi 

Strategik 

Taktik 

Rejalashtirishni tashkil 

qilish 

Yuqoridan quyiga 

Yuqoridan quyiga 

Nazoratni tashkil qilish 

Jamoatchilik nazorati 

Auditorlik nazorati 

Rejalashtirish jarayoni 

Markazlashtirilgan 

Markazlashtirilmagan 

---

610 

 

Moliyaviy 

nazoratning 

muhim

vazifalari

Soliq va soliqqa tortish, valyuta, bojxona va bank faoliyatida 

amaldagi qonunchilikka rioya qilinishini tekshirish

Xo’jalik subyektlari tomonidan 

buxgalteriya hisobi va hisobotni 

to’g’ri  yuritilishini nazorat 

qilish, xo’jalik operasiyalarining 

buxgalteriya hujjatlarida to’g’ri 

aks ettirilishini tekshirish

Davlat moliyaviy resurslarining maqsadga muvofiq 

ishlatilishini, davlat va mahalliy mulkdan qonuniy ravishda 

va oqilona foydalanishini nazorat qilish

Davlat byudjeti va davlatning 

byudjetdan tashqari 

jamg’armalarining shakllanishi 

va ishlatilishini nazorat qilish

---

611 

Moliyaviy nazoratning tasniflanishi 

 

---

612 

 

Moliyaviy 

nazorat 

usullari 

tadqiq etish

boshqaruv 

nazorati

monitoring

moliyaviy 

holat tahlili

taftish

tekshirish

---

613 

2018-yil yakunlariga ko’ra dunyodagi yirik moliyaviy texnologiyalar to’g’risidagi 

ma’lumot 

 

№  

Davlat  

nomi  

Aktivlari mlrd. 

AQSh $ 

Asosiy faoliyati  

1 

China  

Lu.com  

$18.5  

Kichik biznes va xususiy sektorni 

onlayn-platforma orqali kreditlash  

2 

United 

States  

Stripe  

$9.2  

Internet-tijorat, mijozlarga 

internet-to’lovlarni amalga oshirish 

xizmati   

3 

China  

Zhong An 

Insurance