Davlatiy moliya

Ko’rsatkichlar 

E’lon qilish 

davri 

Ko’rsatkichning 

o’zgarishi 

Milliy valyuta 

kursi (qadri)ning 

o’zgarishi 

Iqtisodiy mazmuni va ta’sir ko’rsatishi 

Yalpi  ichki  mahsulot  (YaIM)  (GDP  - 

Grossdomesticproduct) 

Har chorak 

O‘sishi 

Oshadi 

Mamlakatning  investitsiyalarni  jalb  etish 

jozibadorligi ortadi 

Savdo balansi (Tradebalance) 

Har oy 

Salbiy qoldiq 

(saldo)ning 

o’sishi(defitsitning 

ko’payishi) 

Pasayadi 

Markaziy  bank  va  hukumatning  pul 

siyosatiga, eksport va import operatsiyalari 

bilan 

shug’ullanuvchi 

korxonalar 

daromadiga ta’sir ko’rsatadi 

Iste’mol narxlari indeksi (Consumerpriceindex 

(CPI)) 

Har oy 

O‘sishi 

Pasayadi 

Chakana  savdo  mahsulotlari  narxida 

inflyatsiya darajasini ko’rsatadi 

Sanoat  mahsulotlari  narxi  indeksi  (Producer 

price index (PPI)) 

Har oy 

O‘sishi 

Pasayadi 

Ulgurji 

savdo 

mahsulotlari 

narxida 

inflyatsiya darajasini ko’rsatadi 

Iqtisodiyotning 

qishloq 

ho’jaligidan 

tashqaridagi  tarmoqlarida  yaratilgan  yangi  ish 

o’rinlari miqdori 

(Nonfarm payrolls) 

Har oy 

O‘sishi 

Oshadi 

Mamlakatdagi  aholining  mehnat  bilan 

bandligini 

ko’rsatadi 

va 

ishsizlik 

darajasidan darak beradi 

Ishsizlik darajasi (Unemployment rate) 

Har oy 

O‘sishi 

Pasayadi 

Mamlakatdagi  aholining  mehnat  bilan 

bandligini ko’rsatadi 

Ishsizlik  bo’yicha  nafaqa  olish  uchun  berilgan 

arizalar (Jobless claims (Initial claims)) 

Har oy 

O‘sishi 

Pasayadi 

Mamlakatdagi  aholining  mehnat  bilan 

bandligini ko’rsatadi 

Chakana savdo (Retail sales) 

Har oy 

O‘sishi 

Oshadi 

Iste’molchilarning  xarajatlarini  va  unga 

mos  ravishda  daromadlarini,  shuningdek 

korxonalar foydasini ko’rsatadi. 

Uzoq  muddatli  (odatda  3  yildan  ortiq) 

foydalanish  uchun  mo’ljallangan  (qimmat) 

mahsulotlarga buyurtmalar 

(Durable goods orders) 

Har oy 

O‘sishi 

Oshadi 

Iste’molchilar  daromadlarini,  korxonalar 

foydasini,  shuningdek  ularning  uzoq 

muddat  davomida  daromad,  yoki  foyda 

olishlariga ishonchini ifodalaydi. 

---

550 

Yangi turar-joy, uylarni qurish (Housing starts) 

Har oy 

O‘sishi 

Oshadi 

Iste’molchilarning  uzoq  muddatli  davriy 

oraliqda ko’p daromad olishlarini anglatadi 

Sanoat  sohasida  mahsulotlar  ishlab  chiqarish 

(Industrial production) 

Har oy 

O‘sishi 

Oshadi 

Mamlakatdagi  ishlab  chiqarish  darajasini 

ko’rsatadi  va  unga  investitsiyalarni  jalb 

etish jozibadorligini oshiradi 

Chikagodagi 

menejerlar 

uyushmasining 

(Chicago PMI index)

122

, Filadelfiyadagi Federal 

zaxira bankining (Philadelphia Fed index)

123

ish 

faolligi, 

Michigan 

universitetining 

iste’molchilarning 

iqtisodiy 

ruhiyati* 

(Michigan 

consumer 

sentiment 

Index), 

shuningdek, 

iste’molchilarning 

ishonch



 

(Consumer confidence index) indekslari 

Har oy 

O‘sishi 

Oshadi 

Valyuta 

bozori 

ishtirokchilari 

va 

investorlar 

psixologiyasiga 

ta’sir 

ko’rsatadi 

Fond bozori indekslari: DJI  - (The Dow Jones 

Industrial); S&P – 500; NASDAQ-100; FTSE; 

Xetra DAX; Nikkei-225 

Doimiy 

O‘sishi 

Oshadi 

Bozor iqtisodiyotining “barometri” bo’lib, 

ularda  mamlakat  iqtisodiyotiga  ta’sir 

etuvchi barcha hodisalar o’z aksini topadi 

Federal  zaxira  tizimining  qayta  moliyalash 

stavkasi  (Federal  funds  and  Discount  rates, 

iqtisodiy  ko’rsatkichlarni  baholashda  asosiy 

foylaniladigani - Federal funds rate) 

Doimiy  

O‘sishi 

Oshadi 

Kreditlash  hajsi  qisqaradi,  muomaladagi 

dollar miqdori kamayib, uning qadri ortadi 

                                                           

122

 Purchasing Manager Index PMI  – xarid bo’yicha menejerlarning kutishi indeksi bo’lib, sanoat, yangi byurtmalar, takliflar  va ish bilan bandlik indekslaridan tashkil topadi va Chikago 

Menedjerlar Assotsiatsiyasi tomonidan e’lon qilinadi. Agar indeks ko’rsatgichi 50 punktdan ortiq bo’lsa ish faolligi yuqoriligidan dalolat beradi. Ushbu ko’rsatkich Chikagoda kompaniyalarning 

mahsulotlar ishlab chiqarish faolligini bashoratlash va ular bo’yicha investitsion qarorlar qabul qilish imkoniyatini taqdim etadi.

 

123

  Philadelphia  Fed  Index    -  Filadelfiyadagi  Federal  zaxira  bankining  ish  faolligi  indeksibo’lib,  AQShning  Pensilvaniya,  Nyu-Djersi  va  Delaver  hududlarida  umumiy  iqtisodiy  holatni 

ko’rsatuvchi indeks hisoblanadi. U joriy iqtisodiy holatga xududdagi ishlab chiqaruvchilarning munosabatini ifodalaydi, so’rovnomalar natijasida har oyda e’lon qilinadi. Agar indeks “0”dan 

yuqori bo’lsa, hududda iqtisodiy faollik ortayotganidan, agar indeks manfiy, ya’ni “0”dan kichik bo’lsa, aksincha iqtisodiy faollikning pasayib borayotganidan dalolat beradi. Indeks sarmoyadorlar 

tomonidan investitsion qarorlar qabul qilishda muhim rol o’ynaydi.  



Oxirgi har ikkala indeks iste’molchilarning joriy iqtisodiy holatga ishonchini va bugungi kundagi xarajatlarga moyilligi yoki xohishini ifodalaydi. Iste’molchilar xarajatlarining ortishi iqtisodiy 

o’sishni rag’batlantiradi.  

---

551