Davlatiy moliya

navbatida,  kreditorlar  bilan  tuzilgan  tegishli  shartnomalarda  ko‘zda 

tutilgan bo‘ladi va boshqaruv xodimlari faoliyatini cheklaydi. Ushbu shartnoma 

cheklovlari  tufayli  kreditorlar  ma’lum  darajada  korxona  menejerlarining  ishi 

(faoliyati)ni nazorat qila oladilar. 

Aylanma  kapitalni  boshqarish  sifati  firma  muvaffaqiyatiga  ulkan  ta’sir 

ko‘rsatadi.  Agar  menejerlar  korxonaning  kunlik  moliyaviy  ishlariga  doimiy 

diqqat qilmasalar (e’tibor bermasalar), eng oqil tuzilgan uzoq muddatli reja ham 

ko‘ngildagidek  amalga  oshmasligi  mumkin.  Hatto  o‘sib  kelayotgan 

muvaffaqiyatli  firmada  ham  kiruvchi  va  chiquvchi  pul  oqimlari  vaqt  jihatidan 

aniq  bir-biriga  mos  tushmasligi  mumkin.  Menejerlar  mijozlar  o‘z  hisoblari 

bo‘yicha to‘lovlarni vaqtida amalga oshirishlarini muntazam tekshirib turishlari 

kerak  va  hokazo.  Boshqacha  qilib  aytganda,  menejerlar  firma  moliyasi  ustidan 

umumiy boshqaruvni shunday amalga oshirishlari kerakki, pul mablag‘larining 

operatsion  defitsiti  doimo  to‘ldirilib  turishi,  ortiqchasi  yaxshi  daromad  olib 

keladigan tarzda investitsiya qilinishi kerak

27

.  

Firma  moliyaviy  qarorlar  qabul  qilishi  vaqtidagi  har  bir  qaror,  xoh  u 

investitsiyalash, xoh moliyalashtirish yoki aylanma kapitalni boshqarish masalasi 

bo‘lsin,  muayyan  ishlab  chiqarish  texnologiyasiga,  shuningdek  tadbirkorlik 

faoliyatini  boshqarish  tizimi,  soliq  tizimi  va  firma  faoliyat  yuritadigan  raqobat 

muhiti  kabi  omillarga  bog‘liq.  Firma  tanlaydigan  moliyaviy  siyosat  variantlari 

ham bir-biri bilan uzviy bog‘liqdir.  

                                                           

27

 Amaliyotimizda bunga qay darajada rioya qilinayotir? Uning natijasi qanday bo‘layapti? Misollar keltira olasizmi? Unga, 

eng umumiy tarzda, qanday baho bergan bo‘lur edingiz? Nima uchun? 

---

70